Օրերս Youtobe սոցիալական ցանցում տեղադրված  «X-Factor» ծրագրից մի տեսահոլովակ  «պտտվում» էր նաև Ֆեյբուքում, ու ակամայից ինձ հիշեցրեց մոտ 2 տարի առաջ նույնատիպ մեկ այլ՝ «Իսահակ Մկրտչյան. Արմավիրից» շոուն: Այն ժամանակ տարբեր օգտատերերի կողմից շոու ծրագրի ընդհանուր դիտողների թիվն անցնում է 200 000-ից։ Այս անգամ երիտասարդը, որի վրա ծիծաղում էին «X-Factor» -ի ժյուրին ու ստուդիայի մասսան Արթուր Բաղդասարյանն էր, Էջմիածնից, որի շոուն 5 հազար լայք է ստացել:

Դեռ երկու տարի առաջ Լուսինե Վայաչյանը կիսեց իմ վրդովմունքը` ArmVersion կայքում գրելով `«Տղային հատուկ են թողել, որ ձեռ առնե՞ն» հոդվածը: Այսօր նոր բան գրել պետք չէ, քանի որ կարծես հայկական արևի տակ, իրոք, ոչինչ չի փոխվում. միայն վերապրենք հոդվածը, մասնակի փոփոխություններով ու ասենք՝« ականջդ կանչի Լուսինե».

«Նախանձելի վարկանիշ ցանկացած շոու-մենի, էլ չեմ ասում՝ քաղաքական գործչի համար: Հետաքրքիր վարկանիշ է, եթե թեման էդքան տխուր չլիներ՝ «տժժոցի – ձեռառնոցի» մարդու տկարամտության վրա: Այլ կերպ ես չեմ կարող որակել «X-Factor» հեռուստաշոուի հայկական տարբերակին կոնկրետ էս տղայի մասնակցությունը:

Մենք մեզ ասում ենք, որ պետք է հասկանալ, չխղճալ, այլ կարեկցել, ձեռ չառնել, այլ փորձել իրենց լեզվով խոսել զանազան հոգեկան ու ֆիզիկական թերություններով մարդկանց հետ, նույնիսկ հաշմանդամներ չենք ուզում անվանել, ասում ենք՝ «սահմանափակ հնարավորություններով մարդիկ»:

Նաև ասում են, որ հաղորդման ֆորմատն է էդպիսին, որ էդպիսի հաղորդումները հպարտությունն ու ավելորդ գոռոզությունը կոտրելու համար են, որ մարդը հասկանա, որ ինքը «վերջը» չի: Համաձայն եմ, պետք է դուրսպրծուկներին դաս տալ: Բայց ամեն ինչ չափի մեջ է գեղեցիկ, մանավանդ որ, էս դեպքում մենք գործ ունենք հիվանդության հետ:

Գիտնականները պարզել են, որ այն մարդիկ, ովքեր չունեն երաժշտական լսողություն, չեն կարող ադեկվատ գնահատել իրենց երգեցողությունը:

Փաստորեն, ընկնելով էժանագին վարկանիշի հետևից, շոուի կազմակերպիչները հիվանդ տղային տարել- հասցրել են եթեր ու խայտառակ արել: Երբ նայում էի էդ խայտառակությունը, մարդկային ամենազզվելի հատկությունը՝ ուրիշի թերության վրա ծիծաղելու, ինձ թվում էր, հասկանում էի, թե ինչի ենք մենք էս օրին: Որովհետև կարեկցելու փոխարեն ձեռ ենք առնում, օգնելու,համոզելու ու տուն ուղարկելու փոխարեն՝ շոու ենք անում հայությանը հիվանդի վրա «ղժժացնելով»: Եթե նույնիսկ հաղորդման ֆորմատն է էդպիսին, միևնույն է՝ ինչն Արևմուտքում միայն կատակ է, էստեղ կարող է մարդու կյանքը կործանել: Պատկերացրեք, տղայի վիճակը ողջ հանրապետությունով, չէ, ինչ հանրապետություն, ադրբեջանցիք են նայում ու ծիծաղում, ռուսները, վրացիք, նայում ես, Youtobe-ում շարունակում են տեղադրել էդ տեսանյութը աշխարհի տարբեր ծայրերից: Շոուն բեմում չի սկսվում, ոչ էլ ուղիղ եթերում: Ծանոթներիցս մի աղջիկ ուզել էր մասնակցել էդ շոուին, բայց նրան հետ էին ուղղարկել սպասարահից, երկու տող երգացնելուց հետո: Ուրեմն ասել, որ մինչ եթերը քաստինգ չկա, սուտ է: Ուրեմն, տղային հատուկ են թողել, որ ձեռք առնեն:

Ու անհանգստացնողը էստեղ երևւույթն է, որ մենք մարդ ենք ման գալիս, որ ձեռ առնենք, որ մեզ հաճելի է ուրիշի տկարության վրա ծիծաղելը, ու դա ընդունված է, ու դա բոլորովին անհամ, անվնաս կատակ չէ: Իրականում, ամեն հումոր, լինի դա սև, թե սպիտակ, որի մեջ չկա մարդկայնություն ու մարդասիրություն, ինչ-որ շատ հեշտ ինտեգրվում է մեր կյանքի մեջ:

Մի՞թե նմանատիպ շուուներում քաստինգով զբաղվողները չեն խորհրդակցում բժիշկների ու հոգեբանների հետ, որ հետո հիվանդ մարդկանց չթողնեն եթեր ու շոու սարքեն: Մի՞թե կարելի է այդքան անմարդկային լինել:

ԱԼՄ-ի Կարապետիչին ենք բան ասում, նա գոնե անկեղծ էր անում ինչ անում էր, իսկ էստեղ՝ սնոբիզմը, իրեն դիմացինից վերը դասելու մղումը, տկարին ու անգրագետին, երաժշտական լսողությունից զուրկ մարդուն, երիտասարդին, տղամարդուն, մի քիչ պաթոսն էլ չի խանգարի ստեղծված իրավիճակում, ինչո՞ւ չէ, Հայրենիքի պաշտպանին ստորացնում են ու խայտառակ անում ազգովի:

Ու բոլորը ծափահարում են մարդկային ամենաստոր դրսևորմանը՝ ձեռք առնելուն: Դրա համար էլ  աշխարհը մեզ է ձեռ առնում, մոռանալով, որ մենք քաղաքացիական լսողությունից ենք զուրկ, իսկ դա անատոմիական թերություն է՝ հաշմվածություն»:

Ռուզան Ավոյան

Տեսանյութ՝ http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=EmhYi9ppn2c