Հայը: Հայը գոյն իր սկսել է հերոսութեամբ մտքի եւ բազկի: Բազկի ուժն ու արեան գինը զրահաշապիկ արած հայը մինչ օրս պահել ու սերունդներին է ավանդում իր հանճարի հազարամեա մասունքները, որ այսօր ապավինել է իր նախնեաց այս մի փոքրիկ հողակտորին: Մասունքներն այդ որպէս մանանայ, իր տարագիր զավակների նման յաշխարս են ի սփիւռս:

Դարերի կործանարար ալեբախումների հորձանուտում հայոց փրկութեան գոյատեւման հիմնական եւ հաստատուն խարիսխը եղել է ու կա զորավոր հայ ընտանիքը՝ազգային ձևավորման, զարգացման ու միասնութեան ակունքը, ազգի հարատևման առհավատչեան:

Մարդու ճշմարիտ կենսագրութիւնն սկսվում է հիւսվել իր ընտանիքից, իր ծնողներից, իր արմատներից, որոնք աղբիւրներն են ավշաբեր արեան: Մեր իմաստուն պապերի մեզ կտակած ամենամեծ ու անեղծ հարստութիւնը հայերենն է, որ հոսում է հազարամեակների ակնակիտ ակունքից: Հայերենն է մեր պայքարի ու գոյատևման ամենահզոր զենքը, մեր ինքնութիւնը հաստատող անփոխարինելի անձնագիրը, մեր միտքն ու մտածողութիւնը, մեր հավատո հանգանակը:

Հայոց լեզուն պատկանում է հնդեւրոպական լեզվաընտանիքին եւ նրա մի առանձին ճիւղն է: Այն ձևավորվել է հազարամեակներ առաջ՝հայ ժողովրդի ծագման հետ իբրև բանավոր խոսակցական լեզու: Մինչև գրային լեզու դառնալն այն իր ժողովրդի նման առնական էր ու տոկուն, հիւթեղ էր ու նվագուն, հնչեղ ու ճկուն, արևելցու նման տաք ու գունեղ: Այդ են վկայում մեզ հասած ժողովրդական բանահիւսութեան նմուշները: Սակայն եղավ մի պահ, երբ հայը հասկացավ, որ իր գոյը պիտի հաստատի ոչ միայն զենքով ու հավատով, այլև գրով: Եւ 406 թվականին հայորդի սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցը իր հանճարի ուժով երկնեց ժողովրդին կործանումից փրկող հայոց այբուբենը՝հայ ժողովրդի հարատևման վկայագիրը: Հայոց լեզուն դարձավ գրային լեզու՝ոսկեղենիկ գրաբար, որով ստեղծվեցին հայոց դպրութեան աննման գանձերը: Հայ գրերի գիւտը ունեցավ ոչ միայն ազգային, այլև համամարդկային նշանակութիւն. ինքնուրույն մշակույթի ու գրականութեան հետ զարգացավ եւ թարգմանչական գրականութիւնը, որի շնորհիվ համաշխարհային գրականութեան գանձերը հայ ժողովրդին հասան, հույն, ասորի եւ այլ փիլիսոփաների մի շարք գործեր մարդկութեանն են հասել հայերեն թարգմանութիւնների շնորհիվ, քանզի չկան նրանց բնագրերը:

Հայոց լեզուն դարերի ընթացքում ունենալով իր զարգացումը ( գրաբար, միջին հայերեն, աշխարհաբար) ուսումնասիրութեան առարկա դարձավ ոչ միայն հայ ( Մխիթար Սեբաստացի, Արսեն Այտընեան, Մանուկ Աբեղեան, Հրաչեա Աճառեան, Գևորգ Ջահուկեան), այլև օտար լեզվաբանների համար (Հ. Հիւբշման, Հ. Պետերման, Ա. Մեյե, Ն. Մառ եւ այլոք): Ֆրանսիացի մեծ ար—ակագիր Վ. Հիւգոն մեծ պատիվ է համարել հայերեն թարգմանվելը, իսկ անգլիացի հանճար Բայրոնը, 1817թ., Վենետիկի սուրբ Ղազար կղզում, Մխիթարեան միաբանների մոտ սովորել է հայերեն եւ գրել. « Ճոխ է հայոց լեզուն, և արժէ, որ մարդ չարչարվի այն սովորելու համար. ես ջանք եմ թափում և կշարունակեմ այն ուսումնասիրել»:

Մենք կառծում ենք, որ չի մարել հետաքրքրությունը հայոց լեզվի նկատմամբ, քանզի այսօր էլ աշխարհի շատ գիտնականներ ակնածանքով հլուխ են խոնահում Երևանի Մատենադարանի հազարավոր ձեռագրերի առջև: Անկախ Հայաստանն օրեց օր ընդլայնում է իր կապերը աշխարհի հետ, կարծում ենք,որ հայերեն սովորելն այսօր ունի գործնական նշանակություն : Բարբարոսն ուզեց, բայց չկարողացավ սպանել մեր գիրն ու գրականությունը : Այն շարունակում է ապրել ու օրից օր հզորանալ : Մեր ջահերը շարունակվում են վառվել այսօր ավելի պայծառ քան երբևէ :

Մեր երախտիքն ու շնորհակալուէյունն ենք հայտնում Տեր Վաչե Քահանա Հայրապետյանին ում շնորհաշատ ջանասիրությամբ կազմակերպվեց ու հիմնադրվեց Հայ Եկեղեցական Ծուխ Ստրասբուրգում, համախմբելով հայ համայնքին եկեղեցու շուրջ, ուր ամեն անգամ գտնվելով  ազգային ապրումներիս մեջ վերանորոգվում եմ : Եկեղեցուն կից ստեղծվեց կրթական և մշակութային միություն : Միության օրակարգում իր ուրույն տեղն է գրավում մատաղ սերնդի ուսման, հայեցի կրթության և դաստիարակության խնդիրները : Հայեցի կրթությունը մեր ժողովրդի համար միշտ արդիական է և հայապահպանության համար կենսականորեն կարևոր : Բոլորս պիտի համախմբվենք եկեղեցու շուրջ մեր լեզուն, պատմութունն ու մշակույթը սրբորեն պահպանելու համար, կրթվելու ազգային հոգևոր արժեքներով, և որը մատուցվում է նվիրյալ մանկավարժների կողմից Անուրանալի ճշմարտություն է, որ եկեղեցին շարժիճ ուժը կհանդիսանա, այն կդարնա համայնքի հայ մշակույթի, պատմության ու լեզվի ողնահարը : Այն կարթնացնի համայնքին իր խորը քնից, մղելով նրան վերածննդյան ու ինքնագիտակցության : Թող Աստված օրհնի, շնորհազարդի և հաջողությամբ պսակի մեր բռնած ուղին :

Հ.Գ Հոդվածի հեղինակը  Ստրասբուրգի Մշակութային Կենտրոնի  Խորհդի Անդամ

դոկտոր, պրոֆեսոր Մկրտիչ Թենեգեջյանն է:

Նա ծնվել է 1954թ. մարտի 21-ին, Սիրիայի Հալեպ քղաքում: Ուսումնառել է Կիլիկյան վարժարանում, ապա Ութրթաունի քոլեջում. Հետագայում ուսումը շարունակել է նաև հայրենիքում, Մոսկվայում և միացյալ նահանգներում:

Հեղինակ է շուրջ երեսուն գիտական աշխատությունների, տասնյակ գիտական հոդվածների և մասնագիտական  բառարանների:

Տիրապետում է հայերեն, անգլերեն, ռուսերեն, արաբերեն, ֆրանսերեն, թուրքերեն, պարսկերեն լեզուներին.

Ստրասբւրգի հայ Առաքելական  Եկեղեցիուցու մամլո դիվան