Ըստ ՀՀ 2013 թվականի պետական բյուջեի նոր նախագծի՝ գիտության բնագավառի ծախսերը կազմում են շուրջ 11,241.7 մլն դրամ (ինչը կազմում է 2013թ. ՀՀ պետական բյուջեի ծախսերի մոտավորապես 1%-ը), որից՝

8106. մլն դրամ՝ բազային ֆինանսավորում,

1536.7 մլն դրամ՝ պետական նպատակային-ծրագրային ֆինանսավորում,

1071.8 մլն դրամ՝ պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորում:

Կառավարությունը նախատեսում է 2013թ. ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտները ավելացնել 13,2%-ով, այնինչ գիտության ոլորտի ֆինանսավորումը նախատեսվում է ավելացնել մոտավորապես 11%-ով:

Նախագիծը դեռ պետք է քննարկման դրվի խորհրդարանում: Այն արդեն ներկայացվել է պատգամավորներին, նրանք ծանոթանում են և հոկտեմբերի 31-ից կսկսվի նախագծի քննարկումը:

Ինչևէ, 2012 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին քաղաքական գրեթե բոլոր ուժերը՝ ձայներ կորզելու ճանապարհին, շահարկեցին այն ամենը, ինչ հնարավոր էր. հատկապես գիտության վերաբերող հարցերը:

Իհարկե, գտնվեցին այնպիսի ուժեր՝ մասնավորապես ՕԵԿ-ը, ովքեր  իրենց նախընտրական ծրագրում այս էջը սպիտակ էլ թողեցին: Անցել  է արդեն մի քանի ամիս և գիտության ֆինանսավորման ավելացման խնդիրը իրենց համար դրոշակ սարքած ուժերը արդեն խորհրդարանում են:

Ինչպես ասում են՝ եկել է արդեն «պատասխան» տալու ժամանակը: Իրենց նախընտրական ծրագրերում գիտության  ֆինանսավորման թռիչքային աճ խոստացող ուժերն իրենց փարթամ խոստումները կսկսեն իրագործել հավանաբար 2013 –ի բյուջեի քննարկումից հետո:

Անշուշտ, պատգամավորները և խմբակցությունները դեռ չէին հասցրել ծանոթանալ այդ ծավալուն փաստաթղթին, սակայն, այլևս գաղտնիք չէ, որ հաջորդ տարի Հայաստանում գիտության ֆինանսավորումը՝ ՀՆԱ-ի ու գնաճի համեմատ, համարյա թե չի ավելանա:

Իր նախընտրական ծրագրում «Ժառանգություն» կուսակցությունը , որը կարծես ամենամոտն էր գիտության ֆինասավորման  պահանջներին, խոստանում էր,  որ խորհրդարանում իրենց  առաջին քայլերից մեկն էլ լինելու է պահանջը՝ 2013 թվականի բյուջեում գիտությանը հատկացնել ՀՆԱ-ի առնվազն 1 տոկոսը, որը, հաշվի առնելով տնտեսական աճը, կկազմի շուրջ 50 միլիարդ դրամ: Գիտության ֆինանսավորումը հիմնականում կհատկացվի թեմատիկ ձևով, որի օբյեկտիվության համար  կընդունվի «Գիտատեխնիկական փորձաքննության մասին» օրենքը, որը ներկայիս իշխանությունները, ի հեճուկս խոստումների, արդեն տարիներ շարունակ չեն ընդունում:

«Ժառանգություն» կուսակցությունը գիտության զանազան խնդիրների արծարծման տեսակետից շատ ակտիվ էր անցած տարի։

Մենք փորձեցինք հետաքրքրվել, թե ի՞նչ են նախատեսում այս տարի։ Մեզ հետ զրույցում «Ժառանգություն» կուսակցության անդամ Արմեն Մարտիրոսյանն ասաց. «Մենք նախորդ գումարման ազգային ժողովում օրինագծեր ենք պաշտպանել և ներկայացրել, որոնք վերաբերում են  գիտության  ֆինասավորոմանը, դրա ավելացմանը:  Միշտ կոնկրետ առաջարկներ ենք ներկայացրել գիտության ֆինանսավորումը մեծացնելու համար և վերջապես ասեմ, որ մեր ծրագրով նախատեսված է ֆինանսավորումը հասցնել մինչև երեք տոկոսի»:

Մեր այն հարցին, թե՝ ինչպե՞ս են պատկերացնում այդ ծրագրի իրագործման ճանապարհները, նա ասաց. «Նայած մեր կառավարությունը ինչպիսի առաջնահերթություններ ունի իր առջև դրված. Եթե ստվերը կրճատվի, եթե տնտեսությունը զարգացնելու քաղաքականություն վարի, որտեղ գիտության դերը միանշանակ մեծ է, իհարկե կարող է իրագործել: Եվ վերջապես իշխանության համար տվյալ պահին այդ հարցը պետք է առաջնահերթ համարվի, որպեսզի ինքը միջոցներ տրամադրի գիտության զարգացման համար:

Եթե այսօր պետությունը հնարավորություն չունի բյուջեից գիտության  հատկացումը հասցնել երեք տոկոսի, ես կարծում եմ, որ գոնե հնարավորություն ունի իրական առաջընթաց ապահովել, ինչի առումով քայլեր կարծես թե արվում են:

Իհարկե պետք է նշել, որ որոշ քայլեր կարծես թե, իրոք, արվում են կամ փորձում են ցույց տալ թե անում են, համենայն դեպս հայտարարությունների մակարդակով ասում են, որ դա իրենց համար կարևոր խնդիր է, սակայն իրականում ֆինանսավորում գոյություն չունի և իրենք հղում են կատարում ֆինանսների բացկայությանը»,-ասաց Արմեն Մարտիրոսյանը:

Մենք փորձեցինք զրուցել նաև Ժառանգություն խմբակցության նախագահ Ռուբեն Հակոբյանի հետ, սակայն օրեր շարունակ  մեզ չհաջողվեց խոսել՝ հարգելի պատգամավորի «խիտ» գրաֆիկի պատճառով: Ամեն անգամ, երբ նա իր օգնականի միջոցով ճշտում էր, որ հարցը վերաբերվելու է գիտության խնդիրներին, փոխանցում էր, թե ինքը զբաղված է:

Շուշան Գալստյան