Մեր ընթերցողը հաստատ արդեն հասցրել է հոգնել ու ձանձրանալ Վարդան Օսկանյանի թեմայից: Բայց արդյո՞ք իրականում դա այդքան կարևոր և ճակատագրական թեմա է: Իհարկե ոչ, այդպիսի կարևորություն այն ստացել է նաև մեր գործընկերների`լրագրողների ջանքերով:

Այսօր մեր մասնագիտական տոնն է` հայկական մամուլի օրը: 218 տարի առաջ Հնդկաստանի Մադրաս քաղաքում լույս տեսավ հայկական առաջին տպագիր լրագիրը` «Ազդարարը», և հայն էլ յուրացրեց այն մասնագիտությունը, որ հաճախ կատակով կոչում են «երկրորդ հնագույն»:

Ու հետաքրքիր է, որ պաշտոնատար անձանցից մեր մասնագիտական տոնի մասին նախևառաջ հիշեց ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը. «Եվս մեկ անգամ շնորհավորելով բոլոր լրատվամիջոցների աշխատակիցներին՝ մաղթում եմ հաջողություն, հաստատակամություն, բարեկեցություն և լավատեսություն»: Հովիկ Աբրահամյանը թերևս այն պաշտոնյան է, որը ժամանակին շատ է հայտնվել մամուլի թիրախում, հիմա կարծես քչից-շատից լեզու է գտել մեր գործընկերների հետ, և ընդհանուր առմամբ իր մաղթանքում բավականին ճիշտ է արտացոլել այն, ինչ պետք է լրագրողին: Հաջողություն`լրագրողը շատ է նման զինվորի, իսկ ցանկացած զինվորին, լինի նա խանդավառ կամավոր, թե նյութապաշտ վարձկան, միշտ էլ պետք է հաջողությունը: Հատատակամություն` առանց դրա չես կորզի ամենաթանկ կապիտալը` ինֆորմացիան, և այն չես հասցնի ընթերցողին: Բարեկեցություն` դե բոլորս մարդ ենք, թեև շատերի համար գրողուցավ ենք, ու ոչինչ մարդկային մեզ խորթ չէ: Եվ լավատեսություն` բավականին դժվար է լավատես մնալ, սիրել աշխարհը և մարդկանց, երբ հիմնականում շփվում ես ոչ թե վեհության, այլ տականքության դրսևորումների հետ… Բայց դիմանում ենք, շարունակում ենք մեր առաքելությունը` լավ թե վատ:

Բայց այսօր, շնորհավորելով իրար, և բաժակը բաժակի զարկելով, նաև հիշենք, թե ինչ էր ասել մեր առաքելության մասին մեծն Նժդեհը. «Նրա պարտականությունն է — խտացած ճշմարտություններ տալ ժողովուրդին: Նպատակը — այս ճշմարտություններով լուսավորել ժողովրդին դեպի ապագան:

Չունի՞ մամուլն այս կոչումը` ավելորդ մակաբույծ է դա եւ զուր տեղը ժողովուրդները կերակրում են զայն իրենց հաշվին:

Դժբախտաբար, որոշ բացառությամբ, այսպիսին է` մերը, հայկականը: Լրագրություն եւ ո՛չ մամուլ — այս նշանակում է, թե մենք դեռեւս տհաս ենք, թե չենք կարողանում մեր կյանքի ներքին կնճիռները գտնել, լուսաբանել զանոնք եւ մեր միտքն զբաղեցնում ենք արտաքին եղելություններով, լուրերով: Մեզ համար դեռ այն է հետաքրքիրը, ինչ մեզնից դուրս է կատարվում կամ միայն արտաքուստ առնչություն ունի մեզ հետ: Այս մտայնությունը իշխել է մեր լրագրության մեջ համարյայ իր սկզբնավորության օրից:

Փրկությունը դրսից է — այս բավական է, որ լրագրությունը խանդավառվի արտաքին բարենպաստ նշաններով, մի դիվանագետի կարեկից ժպիտով, մի անվանի եւրոպացու հայասեր արտահայտությունով, մի միսիոնարական ընկերության հայանվեր ջանքերով, մի խաղաղասիրական վեհաժողովի հայանպաստ բանաձեւով, մի պարլամենտական գործիչի զգացված ճառով… Լրագրություն, որի որոշ օրգանները արտաքին ույժերի հանդեպ ներող են, քծնող, խնկարկող, իսկ ներքուստ` պառակտիչ, անհանդուրժող եւ ամբարտավան: Լրագրություն, որի որոշ օրգանները ղեկավարվում են փողոցի առաքինություններով կամ տարփողելով մեծ ժողովուրդների ույժն ու հմայքը, վատաբար արհամարհում են սեփականը: Լրագրություն` որ բորբոքում է թայֆայական կրքերը եւ ընդունակ չէ մի տարրական ճշմարտություն ըմբռնելու. այն է, թե ժողովրդի ինքնապաշտպանությունը մի գործ է, որի մեջ ամեն հոսանքի եւ ուղղության մարդիկ միակամ պիտ լինեն»:

Փաստորեն, Նժդեհից հետո տասնամյակներ անցան: Ոչինչ չփոխվեց: Ու թեև արդեն 21 տարի անկախ պետություն ենք, թեև հաղթել ենք պատերազմում, բայց մինչև հիմա չունենք «մամուլ, վերջապես, որ ազատվի օտարահակ մտայնությունից և արիություն քարոզի, որ խլյակների փոխարեն հերոսական ժողովուրդի մասին խոսի և այդ այդպես , մինչև որ հայությունը` խրոխտաբար կանգնած իր բարձրավանդակի վրա ապացուցե աշխարհին, թե ինքը արի է — տեր իր հայրենիքին եւ ճակատագրին»:

Իսկ մենք, չնչին բացառությամբ մինչև հիմա տեր չենք կանգնում մեր հաղթանակին, մեր ընթերցողին հպարտության ու ինքնավստահության փոխարեն տագնապ, անզորություն ու վհատություն ենք ներարկում: Ու երբեմն կատարում ենք մեր երկրի ու ազգի գլխին կռռացող ագռավի դեր, ցինիկաբար ծաղրում ու տրորում ենք ամեն ինչ, նույնիսկ ակնհայտ լավի մեջ վատն ենք փնտրում:

Բայց չէ՞ որ այդպիսին չենք մենք, երբ շփվում ենք ոչ թե ընթերցողի, այլ իրար հետ: Իսկ միգուցե ընթերցողի՞ն էլ վերջապես ասենք, որ ինքն ավելի լավն է ու վեհը, քան կարծում է, որ իր շրջապատն ավելի լավն է, քան կարծում է, որ մենք ավելի լավն ենք, քան կարծում ենք… Որ բոլորս պատկանում ենք մի հնագույն Ազգի, որի երակներում Արարչի հրեղեն արյունն է հոսում, ու այդ Ազգը վեհ առաքելություն ունի այս մոլորակում:

Վարկածները մշակեց Արսեն ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ