Ռուսաստանցի  գործարար  Յուրի Միլները, որի կարողությունը,  ըստ  Forbes ամսագրի,  գնահատվում է $ 1 մլրդ, սահմանել է ֆիզիկայի ամենամյա մրցանակ, որի չափը  գրեթե երեք անգամ գերազանցում է Նոբելյան մրցանակին:

«Նոր մրցանակը կշնորհվի հիմնարար ֆիզիկայի և հարակից մասնագիտությունների նվաճումների համար», — հայտնում  է Յուրի Միլներ հիմնադրամը:

Հատուկ ստեղծված հիմնադրամը ամենամյա  մրցանակ է նախատեսում հիմնարար ֆիզիկայի բնագավառում:

Տնօրենների խորհրդի կազմում են  Միլները և ֆիզիկայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր` Սթիվեն Վայնբերգը: Նրանք կորոշեն հաղթողներին երկու անվանակարգերում. Դրանք են.

-Կայացած  գիտնականներ, որոնք  կկարողանան հավակնել մեկ մրցանակի` $ 3 մլն:

-Երիտասարդ գիտնականներ, որոնք կկարողանան հավակնել  երեք մրցանակների` $100.000-ական:

Հարցն այնպես է կարգավորված, որ մեկ մրցանակը  կարելի է բաժանել գիտնականների միջև առանց քանակի սահմանափակման, և կարող է նույն գիտնականը արժանալ մրցանակի  մի քանի անգամ:

2012-թ մրցանակակիրներին  հաղթող է ճանաչել  անձամբ  Միլները:   Առաջին անգամ մրցանակակիր են դարձել  ինը գիտնականներ,որոնցից  երեքը Ռուսաստանից  (տես www.vedomosti.ru):  Բոլորն էլ ընդունել են մրցանակը, պարգևատրվելով  $ 3 մլն դոլար:

«Հետագայում հաղթողները կպարգևատրվեն մրցանակային հանձնաժողովի կողմից, որը  կազմված կլինի նախորդ տարիների  հաղթողներից»,- պարզաբանել է Միլները:

«Առաջադրումները կկատարվեն թափանցիկ` հատուկ կայքէջի  միջոցով,  որը կսկսի  աշխատել  մոտ ապագայում:  Ինքնաառաջադրում  չի թույլատրվում: Մոտավորապես  նույն սկզբունքով  էր աշխատում  Խորհրդային միության գիտությունների ակադեմիան, որը դիմակայել է ժամանակի քննությանը», — ասում է Միլները:

Մրցանակի առաջին վճարումը կազմում է  է $ 27 մլն, որը ֆինանսավորվել է Միլների  անձնական միջոցներով: «Տարեկան 3 միլիոն դոլար ինձ համար հաղթահարելի է », — ասել է նա:

Գործարարը չի բացառում, որ ժամանակի ընթացքում հիմնադրամին կարող են  նաև այլ դոնորներ միանալ: «Ես համոզված եմ, որ հիմնարար գիտությունների  լավագույն ներկայացուցիչները չպետք է ավելի վատ վաստակեն, քան, օրինակ, բաժնետոմսերի առքուվաճաոքով զբաղվողները», — համոզված է Միլները.

Նոբելյան մրցանակը միայն  պարգևատրման  չափերով չէ, որ տարբերվում է Միլներյանից  (անցյալ տարվա ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը կազմել է $ 1,1 մլն): Նոբելյան մրցանակի են  արժանանում միայն այն արդյունքները, որոնք ունեն փորձնական ապացույցներ, իսկ դրանց  գիտնականները կարող են  սպասել տասնամյակներ …

Միլները համոզված է, որ ժամանակակից ֆիզիկայի բացահայտումները արժանի են  ուշադրության, նույնիսկ եթե նրանք չեն հաստատվել փորձարկմամբ:  Նրան չի անհանգստացնում այն, որ փորձարարական հաստատումը կարող է երբեք  չգտնվել: Առավել աչքի ընկնող հիմնարար աշխատանքները, որոնք  բացասական արդյունք են ունենում,  կարող է շատ բան սովորեցնել մարդկանց, որոնք  աշխատում են  բազային հետազոտությունների ոլորտում, բացատրում է նա: Ըստ կանոնակարգի հատուկ ուշադրություն կդարձվի վերջին տարիների ընթացքում կատարված աշխատանքներին:

«Լավ է, որ հաջողակ գործարարները  ուշադրություն են  դարձնում հիմնարար գիտություններին» — ասում է Մոսկվայի ֆիզ-տեխ ինստիտուտի ռեկտոր Նիկոլայ Կուդրյավցեվը: — Այս խոշոր մրցանակը հիմնարար ֆիզիկայի ոլորտում կարող է հարյուր հազարավոր գիտնականների համար խթան հանդիսանալ»:

$ 3 մլն մրցանակի են  արժանացել`

Ալեքսեյ Կիտաև  (Կալիֆորնիայի  տեխնոլոգիական ինստիտուտ);

Անդրեյ Լինդե (Ստենֆորդի համալսարան);

Մաքսիմ Կոնցևիչ  (Ֆրանսիայի առաջադիմական  հետազոտությունների ինստիտուտ);

Նիմա Արկանի Համեդ  (Կիրառական հետազոտությունների ինստիտուտ, Փրինսթոնի համալսարան);

Ալան Գութ (Մասսաչուսսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ);

Խուան Մալդասենա  (Առաջադեմ հետազոտությունների ինստիտուտ, Փրինսթոնի համալսարան);

Նաթան Սեյբերգ  (Առաջադեմ հետազոտությունների ինստիտուտ, Փրինսթոնի համալսարան);

Աշոկ Սեն  (Հարիշ Չադրայի գիտահետազոտական ինստիտուտ, Ալլահաբադ, Հնդկաստան);

Էդվարդ Բիթթեն (Առաջադեմ հետազոտությունների ինստիտուտ, Փրինսթոնի համալսարան):

Vedomosti.ru