Վերջերս Մոսկվա էր այցելել աշխարհահռչակ վերլուծաբան Ջոն Հարվին, որը հանդիսանում է Saxo Bank-ի  արժույթների գլխավոր ստրատեգը: Նրա կանխատեսումների ու  փաստարկների հետ հաշվի են նստում   համաշխարհային արժութային շուկայի խոշոր խաղացողները:

Մոսկվայում փակ հանդիպման ժամանակ, ներկայացնելով Saxo Bank-ը 2012 թ երրորդ եռամսյակում, Ջոն Հարվին   մանրակրկիտ վերլուծություն և առկա միտումների կանխատեսում է կատարել. «2012 թ. երրորդ եռամսյակի կանխատեսումները մենք անվանել ենք «Հերքում կամ փոփոխություն», հիմք ընդունելով պետական պարտքերի վիճակը: Այսօր մի հսկայական պետական պարտք  ճնշում է  ԱՄՆ-ին, Ճապոնիային և ԵՄ-ը,  բայց տնտեսական փոփոխությունների անհրաժեշտության մասին մտածում է  միայն Եվրոպան»: Saxo Bank –ի կանխատեսումներով, արդեն աշնանը Եվրոպան թերևս արմատական փոփոխությունների հարց  կդնի ողջ տնտեսական քաղաքականության առջև:

«Պետական տնտեսական հազարամյա փորձը ցույց է տալիս, որ եթե ՀՆԱ-ի պետական պարտքը 99.9% — ից մեծ է, ապա երկիրը սնանկ է ճանաչվում, — ասում է Հարվին, – ինչու՞ են Միացյալ Նահանգները, Ճապոնիան և ԵՄ-ն շարունակում խաղը:  Կենտրոնական բանկերի ղեկավարների քաղաքականությունն է` «Քանակական թոթափում: Այսօր այդ երկրների տնտեսությունը հայտնվել է զոմբիի կարգավիճակում, որին չի թույլատրվում մեռնել, թեև ակնհայտորեն առանց կառուցվածքային փոփոխությունների  հնարավոր չէ կենդանի մնալ»:

«Իրավիճակը կփոխվի, երբ քաղաքական գործիչների և ընտրողների մեծ մասը կհասկանան փոփոխության անհրաժեշտությունը», —  հայտարարել են Saxo Bank-ի  վերլուծաբանը:  Նրա կարծիքով  Եվրոպայում ներկայիս ճգնաժամը ընթանում է երեք փուլային մոդելով: Դրանք են` մերժում, բողոք, փոփոխության անհրաժեշտություն:

Ճգնաժամի առաջին փուլը բոլորը  համարում են  ցիկլային, հետևաբար առաջնորդվում են  այն սկզբունքով, որ «ինքն իրեն  կանցնի»:  Շեշտը դրվում է սպասելու ժամանակը մեղմելու վրա, ընդ որում խնդրի մասշտաբը մերժվում է:

Երբ հասարակությունը անհամբեր է դառնում, « լավ ժամանակների սպասելիս»`գալիս է մեղավորներ փնտրելու պահը: Քաղաքական գործիչները բարձրագոչ հայտարարություններ են անում, փորձում են կիրառել հնարավոր բոլոր միջոցները` խրախուսելու ժողովրդի համբերությունը: Սակայն ապարդյուն, իրավիճակը միայն վատթարանում է, և չի բացառվում, որ զայրացած ընտրողները կարող են դուրս գալ փողոց պահանջելու կառավարության հրաժարականը:

Սակայ,ն նույնիսկ դա չի փոխում իրավիճակը: Նոր ժամանակների քաղաքական գործիչներն ու հասարակությունը, կանգնած են անդունդի եզրին, ու ուզեն թե չուզեն ստիպված են բացել աչքերը և կայացնել հնից հրաժարվելու և նորը սկսելու դժվարին որոշումը:

«Փոփոխության մանդատն այն է, երբ հնի ավերակների վրա մեծամասնությունը ընդունում է նոր կանոններ, — ասում է Հարվին, — շատերը կորցնում են ամեն ինչ, գրեթե բոլորը զրկանքներ են կրում, բայց միևնույն ժամանակ ստեղծվում է  նորը»:

Հարկ է, որ ԵՄ – ն անվճարունակ ճանաչի այնպիսի երկրների, ինչպիսին ասենք՝ Հունաստանը, Իսպանիան և նույնիսկ Իտալիան, որին կհետևի նույնիսկ որոշ երկրների ժամանակավոր ելք եվրոյի գոտուց, — ասում է Հարվին : Հակառակ դեպքում սպասվում է ԵՄ-ի քաոսային փլուզում, և նոր հարված գլոբալ տնտեսությանը:

“Չնայած ընդհանրացնելով, սակայն մենք կարող ենք ասել, որ մինչև այս տարեվերջ, շատ տնտեսություններ ստիպված են լինելու կատարել այդ ընտրությունը. Աշխարհն այսօր կանգնած է ընտրության առջև` կամ սարսափելի վերջ (հին տնտեսական կարգի), կամ քաոս`առանց վերջի».- ասել է վերլուծաբանը:

Ստեղծված իրավիճակում համաշխարհային շուկայում այս ընտրությունը բերել է անորոշության: Արդյունքում՝ վախեցած ներդրողներն այլևս ռիսկի դիմելու ցանկություն չունեն: Նրանք նույնիսկ պատրաստ են վճարել իրենց ֆինանսական անվտանգության համար և այժմ ամենահուսալի պետական պարտատոմսերը /օրինակ`  սկանդինավյան երկրների/  արդեն հավասար են  զրոյական եկամտաբերության:  Շվեյցարական իշխանությունները սարսափած են նրանից, որ արտարժույթի պահուստները հասել են ՀՆԱ-ի 20 տոկոսին,  շվեյցարական ֆրանկի աննախադեպ պահանջարկի շնորհիվ:

Այժմ նորվեգական, շվեդական և դանիական կրոնը, որի գոյության մասին  մինչև վերջերս չգիտեին  շատերը դարձել է  խնայողությունների սիրված արժույթ:  Աշխարհի լավագույն ընկերությունների ակցիաները իրապես գնահատված չեն:  Այս վիճակը կարող են  օգտագործել ներդրողները:

«Ընդհանուր առմամբ, աշխարհը տնտեսական առումով գնում է  «ճապոնիզացման», — ասում է Հարվին: -Շատ երկրների կառավարություններ փորձում են վերակենդանացնել տնտեսությունը փող տպելու՝ վերը նշված «ճապոնիզացման»  եղանակով, տոկոսադրույքներն իջեցնելով, այսպիսով ավելացնելով խոշոր պարտքերը: Ներդրողներն էլ այլևս չեն ցանկանում ստանալ արժեզրկվող թղթի կտորներ»:

Ինչ վերաբերվում է Ռուսաստանի Դաշնությանը, ըստ փորձագետի վերլուծության, այնտեղ սպասվում է ճգնաժամային առավել ծանր վիճակ:

Նյութը վերցված է Наша Версия պարբերականից` կրճատումներով