Հարսնաքարի ողբերգությանը նվիրված կոլաժում լուսանկարիչ Սամվել Սևադան ընդամենը մեկ բառ է գրել` «Մի սպանանիր»: Դա սոսկ աստվածաշնչյան պատվիրանի արտացոլում չէ: Դա մեր իրականության հրամայականն է` հայի կյանքի ընդհատումն ընդունելի է միայն կռվի դաշտում: Ու խոսքը միայն ծայրահեղ լպիրշացած օլիգարխիկ թիկնապահներին, ավելի ճիշտ` անթասիբ «շեստյորկեքին» չի վերաբերվում: Ամուսինը սպանեց կնոջը, եղբայրը` եղբորը, զավակը` ծնողին… Քրեական քրոնիկոնը լեցուն է նման դեպքերով: Պարզապես «Հարսնաքարը» արժանացավ հանրային ուշադրության և վրդովմունքի ալիքին, քանզի հայոց բանակի սպան զոհվեց զրոյական հանրային և ազգային արժեք ունեցող թափոնի ձեռքով: Անթույլատրելի, աններելի շռայլություն`սպան միայն մարտում կարող է զոհվել, բազում թշնամիներին նեղը գցելու պայմաններում, ի կատար ածելով մարտական առաջադրանքը:

Մեր թանկարժեք ռեսուրսը իրոք շատ չէ` Արցախով ու Ջավախքով հանդերձ 4 միլիոնից քիչ բնիկ հայրենաբնակներ, գումարած մի 6 միլիոն սփյուռք, գումարած 50 միլիոն անձինք, ովքեր սփռված են աշխարհով մեկ, հայկական գենի կրող են, բայց իրենք իրենց որպես հայ չեն ընկալում: Այսինքն` եթե անգամ փայլուն կերպով իրագործենք մեր ռեսուրսի մոբիլիզացիան ու նույնիսկ հասնենք բոլոր թաքուն հայերի գիտակցության արթնացմանը, ունենք շատ սահմանափակ մարդկային ռեսուրս` առավել քան գլոբալ, քաղաքակրթական մարտահրավերներին դեմ-հանդիման: Այսինքն`իրավունք չունենք թույլ տալ ճղճիմ պատճառներով սպանություններ: Իրավունք չունենք նաև այնպիսի ամոթալի բանի, ինչպիսին է երկու մականունավոր թափթփուկների կռիվը Կոտայքի մարզի երթուղային գծերի համար պետական նշանակության քաղաքականացված հարցի վերածելու: Շատ-շատ բանի իրավունք չունենք, բայց անում ենք…

Իսկ ի՞նչ է կատարվում աշխարհում: Միջազգային կառույցների մակարդակով իդիոտիզմը ստանում է օրենքի կարգավիճակ: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հոմոսեքսուալիզմը հանում է հիվանդությունների ցուցակից, փոխարենը այդ ցուցակում ընդգրկում է ՍԵՐԸ… Այսինքն` աշխարհի բժիշկներին հրամայված է սեռական ցանկացած այլանդակություն համարել նորմալ, իսկ սիրահարներին համարել խելագար: Այսինքն` հազարամյակներ շարունակ պոետները խելագարությանը, հիվանդությանն էին ձոնում իրենց գլուխգործոցները…

Դա սոսկ աբսուրդի հաստատում չէ: Դա հարված է բոլոր բնական ազգերի հիմնաքարերին: Այսինքն, հայեր, այս կիրակի տոնելով Վարդավառը, որ նվիրված է սիրո դիցուհուն, և ջրելով իրար, դուք տուրք եք տալիս խելագառությանը: Մինչդդեռ ըստ մեր դիցաբանության` զորության հուրը սիրով են վառում: Առանց Վահագնի զորության սերն անպտուղ և անիմաստ է, իսկ առանց Աստղիկի սիրո զորությաունը դառնում է ոչ թե արարող, այլ ավերող: Այսինքն`սերը հիվանդություն հռչակելով, օրենքից դուրս է դրվում ցանկացած արարող զորություն, և տեղ է տրվում միայն ավերմանը: «Այո, դու հրեղեն էիր:  Բայց հուրը սիրով է բոցավառվում:  Քո հուրը մարեց հենց այստեղ այն ժամանակ, երբ քո մեջ մեռավ սերը, և գոռոզությունն ու փառասիրությունը հանգցրին քո հուրը»,-ահա այսիսի պատասխանի է արժանանում սերը դրժած ու այնուհետ հմայքը կորցրած Լիլիթը մեր դիցաբանությունում:

Մեր զորության հուրը հանգցնողները մեզ ներարկում են անհագ նյութապաշտություն, մանրիկ ու ճղճիմ կրքեր, որ հանգեցնում են սպանությունների` հարյուր դրամի, մարզահագուստի, ծուռ հայցքի, ավտոմեքենայի ազդանշանի համար… Մի սպանանիր` վերաբերում է նախ և առաջ սիրուն: Եթե չսպանես քո սերը, որ քո զորության հուրն է վառում, եթե չսպանես քո սերը, որ քեզ արարման է մղում, եթե չսապես քո սերը քո եղբոր հանդեպ, ապա եղբորդ էլ չես սպանի հաստատ: Մի սպանանիր քո սերը, զի քեզ հսկայական զորություն է պետք: Առասպելական Արմագեդոնի հովիտը, ուր շուտով պիտի բախվի Բարին ու Չարը, սահմաններիցդ 700 մղոնից էլ քիչ հեռավորության վրա է: Եվ քոնն է պարտականությունը` այդ բախումից հետո կրկին քո հրաշք երկրում վերսկսել մարդկային քաղաքակրթության վերածնունդը…

Իսկ աշխարհում շատ բան է գլորվում դեպի կորստի անդունդ… Միջազգային մակարդակով քննարկվում է մերկապարը օլիմպիական մարզաձև ճանաչելու հարցը… երևի Օլիմպոս լեռանը բնակվող հույն հին աստվածվերին շուտով հոգեբուժարան տանենք, երևի շիրիմներում շուռ գան օլիմպիական խաղերի հիմք դրած արքաները, նաև բռնցքամարտի չեմպիոն մեր Վարազդատ արքան: Նույնիսկ սեր դավանող քրիստոնեական աշխարհում հոգեբուժական երևույթներ են կատարվում` Հռոմի պապը, այսինքն` 2 միլիարդ կաթոլիկների հոգևոր առաջնորդը, մուսուլմանական մահիկը ավելի նախընտրելի է հռչակում, քան առաքելական խաչը… Ամերիկացիներն էլ, իրենց 33 նահանգներում օրինականացնելով այնպիսի հոգևոր վիժվածքը, ինչպիսին քրիսլամն է` քրիստոնեության և իսլամի խառնուրդից ծնված խառնածին մուտանտը, որ նախատեսում է արգելել խաչը որպես խորհրդանիշ, պատրաստվում են Մեծ Մերձավոր Արևելքի մեծ կռիվների ժամանակ դա ներմուծել իրենց սվինների ծայրերին` ոչնչացնելով և քրիստոնեությունը, և իսլամը…

Մեր աստվածամարդ տեսակին պատմության ընթացքում հերթական անգամ մեծ փորձություն և մեծն առաքելություն է սպասվում:

Ու Վարդավառի սիրո վարդաջրին ներքին ատելության ցեխաջուր չխառնենք` ահա այն նվազագույնը, ինչ պարտավոր ենք անել… Այլապես կկորչի նաև մայոր Վահե Ավետյանի արյունը, նաև բոլոր նրանց արյունը, ովքեր ննջում են Եռաբլուրում:

Շաբաթվա Վարկածները մշակեց Արսեն ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ