Հետընտրական կրքերն աստիճանաբար հանդարտվում են: Այնքան են հանդարտվում, որ նույնիսկ աչքաթող արինք ՀԱԿ-ի` հաջորդ հանրահավաքը չգիտես երբ անելու հայտարարությունը: Այսինքն` սահուն ձևով չնկատեցինք էլ, որ առաջին անգամ ունեցանք ընտրություն առանց հետընտրական ցնցումների: Ու նաև սովորականի պես ենք ընկալում, որ մի հատիկ բացասական միջազգային գնահատական է հնչում:

Ի՞նչ է, պապական քաղաքակիրթ ընտրություննե՞ր անցկացրեցինք…  լա՞վ է, որ պոզուպոչի տեղ չթղեցին: Լավ է, որ հետընտրական ցնցում չկա: Լավ է, որ կայուն մեծամասնություն է ձևավորվել, ինչի շնորհիվ հասարակ քաղքենին զերծ կմնա նաև խորհրդարանական ցնցումներից: Այդ ամենը լավ է` իշխանությունը կարող է չմտածել իշխանություն պահելու կամ վերարտադրելու մասին, այլ կենտրոնանալ կոնկրետ խնդիրների վրա: Ու էլ ոչինչ չի խանգարում նաև, որ իշխանությունից կոնկրետ գործ պահանջենք:

Բայց… այնուամենայնիվ, կան բաներ, որ մթագնում են լավատեսությունը: Ոչ, դա ընտրակաշառքով քվե ծախողները չեն` իրենց  քարն, իրենց գլուխ , որ 5 տարին 5000 դրամ են գնահատում, դա էլ իրենց ազատ ընտրությունն է: Ոչ էլ առավելևս մատից ծծած ընտրացուցակների և թանաքի որակի խնդիրները… Ավելի կարևոր արժեք ոտատակ գնաց այս ընտրություններով: Որը գումարով կամ պատգամավորական մանդատների քանակով չես չափի: Ու որն ավելի ամոթալի խարան է, քան կարող էին լինել նույնիսկ ամբողջովին կեղծված ընտրությունները, զի խոշոր հաշվով «ժողովրդավարությունը» կեղծ արժեքների դասին է պատկանում:

Ամենաամոթալին այն է, որ ընտրության թոհուբոհում ահավոր վիրավորանքի դատապարտվեցին մեր լավագույն ազատամարտիկները: Կբերեմ ընդամենը երկու օրինակ` Մանվել Եղիազարյան և Սասուն Միքայելյան:

Սկսենք Մանվելից: Թիվ 11 ընտրատարածքում բոլորը վստահ էին, որ չկա ավելի արժանի թեկնածու, քան Արաբոյի Մանվելը: Բոլորը նրա անունն են տալիս, ու գործնականում չէին էլ կասկածում, որ նա է իրենց ապագա պատգամավորը… Բայց եկավ ընտրության օրը, և մինչ այդ ընտրատարածքում զրո հեղինակություն ունեցող Գրիգոր Մարգարյանը (Բելաջիոյի Գրիշը) հանկարծ 20 հազար քվեի տեր դառավ: Մանվելի զինակիցները, տեսնելով, թե ինչ է կատարվել, ձայների հաշվարկի սկզբից լքեցին ընտրատեղամասերը: Ու սկսվեց խայտառակության երկրորդ արարը` վերջնահաշվարկում տակը մնաց 3000 քվեից էլ պակաս: Եթե դա իրական թիվ է, ապա թաղի բնակիչները պիտի ամոթից գետինը մտնեն, բայց ենթադրելի է, որ ուրիշ բան տեղի ունեցավ: Թերևս Հեղինե Բիշարյանը ու ՀԱԿ-ի ներկայացուցիչ, Արշակ Բանուչյանը որոշեցին առիթից օգտվել ու «անտեր մնացած» քվեների հաշվին ապահովել այն, որ վերջին ու նախավերջին տեղերում չլինեն, կանխավ իմանալով, որ լեգենդար հրամանատարը իր պատվից ցածր կհամարի բողոքարկումները: Ու չգիտակցեցին էլ, թե ինչ աստիճանի ամոթալի բան են անում… կեցցեն ընտրական թվաբանությունները, որոնցից թվերն աստվածացնող Պյութագորասը հաստատ գժանոցում կհայտնվեր:

Այսինքն` ԲՀԿ-ի փողը պարտության մատնեց լեգենդար ազատամարտիկին: Անշուշտ, երբ պատերազմի փողն հնչի, Մանվելը կշտապի ռազմի դաշտ, այլ ոչ թե Գրիշը, զի ազատամարտիկի տեսակը չգիտի, թե ինչ բան է ժողովրդից նեղանալը: Նույն բանը տեղի ունեցավ և Հրազդանում:

Այդտեղ «Սասուն» ջոկատի հրամանատար Սասուն Միքայելյանը ստացավ իր մշտական 13 հազար քվեն, բայց… ԲՀԿ թեկնածուն, որին Հրազդանում չէին ճանաչում, նույնիսկ ձեռք էին առնում, հանկարծ նույն մեթոդներով, ինչ Բելաջիոյի Գրիշը, կրկին 20 հազար քվե ստացավ… Ու եթե, ասենք, կարելի էր ենթադրել, որ Գրիշը բավարար գումար ուներ 20 հազար քվե գնելու համար, ապա Հրազդանի թեկնածուն հաստատ դա չուներ… Այսինքն` ԲՀԿ կենտրոնական շտաբն էր որոշել ցանկացած գնով ունենալ լրացուցիչ մանդատներ: Չէ՞ որ «սուրբ» նպատակ կար` փորձել ապահովել Ռոբերտ Քոչարյանի վերադարձն իշխանության: Իսկ միջոցները… յա՛խք:

Սակայն ինչ-ինչ վերին արդարություն կա: ՀՀԿ-ն, այնուամենայնիվ, մեծամասնություն ունեցավ, չհաջողվեց նրան մեկուսացնել  ու պարտադրել Ռոբերտ Քոչարյանի վերադարձը: Նույն «մեկուսացման» գծով «բորդյուրին» մնաց և Լևոն Տեր-Պետրոսյանը` իր  պլյուս 1500 ձայնով: Եվ լրիվ արդար կլինի, որ ԲՀԿ-ին կոալիցիա էլ չվերցնեն, ու այդ անգաղափար մեկ օլիգարխի կուսակցությունը լծակներ չստանա: Բայց… տեսնենք, օրը կգա, բարին էլ` հետը:

Շաբաթվա Վարկածները մշակեց Արսեն ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ