Սոմերսեթ Մոեմ *

Արդեն համարյա քնելու ժամն էր ,  իսկ երբ հաջորդ առավոտյան  արթնանային,  ափն արդեն պիտի երևար: Բժիշկ Մաքֆեյլը  վառեց  իր  ծխամորճը  և, հենվելով  բազրիքին, սկսեց  երկնքում  Հարավային   Խաչի  համաստեղությունը  որոնել: Ռազմաճակատային  երկու  տարիներից  և ստացած  վերքից  հետո, որի առողջանալը  սպասածից  երկար  տևեց, նա ուրախ էր, որ  գոնե  մի  տասներկու  ամիս պիտի  Ափիայում  հանգիստ ապրի, և  ծովային  ուղևորությունն էլ  արդեն  բավական  օգուտ էր տվել: Քանի որ  ուղևորներից  ոմանք  հաջորդ  օրը  Փագո-Փագոյում պիտի իջնեին, նրանք  մի փոքրիկ  պարերեկո էին  կազմակերպել, և մեխանիկական  դաշնամուրի  սուր  հնչյունները դեռևս ծակում էին  բժշկի ականջը: Սակայն հիմա վերջապես  տախտակամածի վրա  խաղաղություն  տիրեց: Քիչ հեռու  բժիշկը նկատեց իր կնոջը, որը, բազկաթոռին  նստած, զրուցում  էր  Դևիդսընների հետ,  և անշտապ քայլեց այդ կողմ: Երբ նա  նստեց  լույսի  տակ  և հանեց գլխարկը, երևացին  շիկակարմիր  մազերը, գագաթի  ճաղատը և կարմիր, պեպենոտ  մաշկը` շիկակարմիր  մազերի  անբաժան ուղեկիցը. Նա կլիներ  քառասուն  տարեկան, նիհար էր,  հյուծված դեմքով,  ճշտապահ  ու  բավական բծախնդիր և  խոսում էր  շոտլանդական  առոգանությամբ` շատ ցածր, հանգիստ ձայնով:

Մաքֆեյլների  Դևիդսընների միջև,  որոնք  միսիոներներ էին, նավով  ճանապարհորդողների հատուկ մտերմություն  էր ծագել, որն ավելի շուտ հարևանության, և ոչ թե  ճաշակների  ընդհանրության  հետևանք է: Նրանց  գլխավորապես  կապում էր  հակակրանքն այն մարդկանց նկատմամբ,  որոնք իրենց օրերն  ու  գիշերներն անցկացնում էին  ծխասենյակներում  փոկեր կամ բրիջ խաղալով ու խմելով:  Միսիս Մաքֆեյլն  իրեն բավական շոյված էր  զգում այն մտքից, որ ինքն ու իր ամուսինը  նավի վրա միակն են,  որոնց հետ Դևիդսընները կամենում են  շփվել, և անգամ բժիշկը, ամաչկոտ, բայց  ամենևին էլ ոչ հիմար  այդ անձնավորությունը, կիսագիտակցորեն  նույնն էր զգում: Եվ միայն նրա  անհանգիստ, ամեն  բանի  հետ վիճել  սիրող միտքն  էր պատճառը, որ գիշերը, սեփական նավասենյակում, նա իրեն թույլ տվեց փնթփնթալ:

— Միսիս Դևիդսընն ասում էր, որ չգիտե, թե ինչ կանեին իրենք, եթե մենք չլինեինք,-ասաց միսիս Մաքֆեյլը, զգուշորեն հանելով կեղծամը: — Նա ասում էր, որ մենք  այս նավի վրա միակն ենք, որոնց  իրենք կուզեին ճանաչել:

— Մտքովս չէր անցնի , թե  միսիոներն այնքան երևելի անձ է, որ կարող է գոռոզանալ:

-Դա գոռոզություն չէ: Ես հիանալի  հասկանում եմ, թե նա ինչ նկատի ունի: Այնքան  էլ էլ լավ չէր լինի , եթե  Դևիդսընները ստիպված խառնվեին  ծխասենյակի այդ խաժամուժին:

— Նրանց կրոնի հիմնադիրն այդքան խստապահանջ չէր, — փռթկացրեց բժիշկ  Մաքֆեյլը:

— Ես քեզ քանի անգամ եմ խնդրել կրոնի շուրջ  կատակներ չանել, — պատասխանեց կինը: — Չէի ուզի քո բնավորությունն ունենալ, Ալեք: Դու երբեք մարդկանց մեջ լավը չես փնտրում:

………..

Բժիշկն  իր բաց  կապույտ  աչքերով  կողքանց նայեց կնոջը, բայց չպատասխանեց: Շատ տարիների համատեղ կյանքից հետո նա  հասկացել էր, որ  խաղաղությունը  պահպանելու համար  ավելի լավ  է վերջին  խոսքը թողնի կնոջը: Նա միսիս  Մաքֆեյլից  շուտ հանվեց և,  մագլցելով  վերին մահճակալը, սկսեց քնելուց  առաջ կարդալ: Երբ հաջորդ օրը բժիշկը տախտակամած ելավ, ափն  արդեն մոտ էր: Նա կարոտ աչքերով  էր նայում ափին: Արծաթափայլ ծովեզրի  բարակ շերտը  ձգվում էր  մինչև  լեռները, որոնք լանջից  գագաթ պատած էին  ճոխ բուսականությամբ: Կոկոսյան  արմավենիների  կանաչ,  խիտ սաղարթների մեջ, որ  հասնում էին համարյա  ջրի բերանը, երևում էին սամոսացիների  խոտե հյուղակները, իսկ  մերթընդմերթ սպիտակին էին տալիս  փոքրիկ եկեղեցիները: Միսիս Դևիդսընը եկավ  և կանգնեց  բժշկի կողքին: Նրա հագին սև զգեստ էր,  վզին ոսկայ շղթա, որի վրա  մի փոքրիկ  խաչ էր օրորվում: Դա մի փոքրամարմին կին էր, շականակագույն , փայլատ  մազերը մեծ խնմաքով  հարդարված էին, և առանց  շրջանակի  պենսնեի տակից  երևում էին  դուրս ընկած  կապույտ աչքերը: Միսիս  Դևիդսընը  ոչխարի  նման երկար  դեմք ուներ, սակայն  նա  հիմարի  տպավորություն  չէր թողնում, ավելի  շուտ լարվածություն  ու զգուշավորություն կար նրա  ողջ  տեսքում, իսկ  շարժումներն  արագ էին`թռչնային: Ամենաանսովորը  նրա ձայնն էր` բարձր, մետաղե, հաստատուն, որ  մարդու  ականջը ճնշում էր ծանր   միապաղաղությամբ, նյարդերի վրա  ազդելով ինչպես  պնևմատիկ գայլիկոնի անգութ դռդռոցը:

-Այստեղ ձեզ կզգաք  ինչպես տանը,- ասաց բժիշկ  Մաքֆեյլը իր բռնազբոսիկ, արհեստական ժպիտը դեմքին:

-Գիտեք, մեր կղզիները ցածր են, ոչ սրանց նման: Կորայան: Սրանք հրաբխային են : Մինչև մեզ մոտ հասնելը  դեռ մի  տասը օրվա  ճանապարհ ունենք:

-Այս կողմերում դա համարյա նունն է, ինչ  Անգլիայում հաջորդ փողոցը,- կատակեց  բժիշկ  Մաքֆեյլը:

-Դե, այդպես ասելը  չափազանցություն է, բայց իրոք  Հարավային ծովերում հեռավորություններն այլ կերպ են մարդու աչքին երևում: Այդ մեկը ճիշտ է:

Բժիշկ Մաքֆեյլը կամացուկ հառաչեց:

-Ես ուրախ եմ, որ այստեղ չենք մնալու,-շարունակեց կինը:- Ասում են, այս կողմերում աշխատելը շատ դժվար է:

Նավերի  մոտիկությունը խելքահան է անում մարդկանց, և հետո ռազմական նավահանգիստ կա, դա վատ է բնիկների համար: Մեր տեղամասում մենք այդպիսի  դժվարությունների  հետ չենք  ընդհարվում: Իհարկե, այնտեղ մի երկու առևտրական կա, բայց մենք հոգ ենք տանում , որ նրանք  իրենց կարգին պահեն, իսկ  եթե չեն  հնազանդվում, մենք  նրանց այն օրն ենք  գցում, որ  իրենք են ուրախ  լինում թողնել  գնալ:

Քթի  վրա ուղղելով ակնոցը, նա մի անողոք  հայացք հառեց  կանաչ կղզուն:

-Այստեղի միսիոներների գործը  գրեթե անհույս է:  Երբեք չեմ դադարում  Աստծուն  փառք տալ, որ գոնե  դրանից  է ազատել ինձ:

……………

Դևիդսընի տեղամասը բաղկացած էր  Սամոայից հյուսիս  ընկած կղզիների  մի խմբից, դրանք իրարից  ահագին հեռու էին, և միստր  Դևիդսընը հաճախ  ստիպված էր  լինում մակույկով երկար  տարածություններ կտրել: Այդ դեպքում կինն էր մնում  նրանց  շտաբում և ղեկավարում  միսիայի գործերը: Բժիշկ Մաքֆեյլի սիրտը նվաղեց` նա պատկերացրեց, թե անտարակույս ինչպիսի  հմտությամբ է  այդ կինը ղեկավարում: Բնիկների ընչազրկության մասին  նա խոսում էր ոչինչ  չթաքցնող ձայնով, բայց և վերին  աստիճանի կեղծ-բարեպաշտական  սարսափով: Նրա նրբազգացությունը  շատ յուրատեսակ էր: Հազիվ մի քանի  օրվա ծանոթներ  էին, երբ մի առիթով բժշկին ասել էր.

-Գիտեք, երբ մենք նոր էինք  բնակություն հաստատել  կղզում, նրանց  ամուսնական  սովորույթներն  այնքան  նողկալի էին, որ ես  երևի  չկարողանամ  ձեզ նկարագրել: Բայց ես  կպատմեմ միսիս Մաքֆեյլին, իսկ նա ձեզ կպատմի:

Հետո բժիշկը տեսել էր  իր կնոջը և  միսիս  Դևիդսընին կողք -կողքի  նստած, շուրջ  երկու  ժամ  ամենայն  լրջությամբ  զրուցելիս: Երբ ընդհարմազերծ լինելու  համար մի քանի  անգամ  նրանց կողքով  ետ ու առաջ  էր գնացել, լսել էր միսիս Դևիդսընի  գրգռված  փսփսոցը, որ ասես լեռնային  արագահոս  վտակի  հեռավոր  խոխոջյուն լիներ, և տեսնելով  իր կնոջ բաց բերանն ու գուատ դեմքը, հասկացել էր, որ սա բավական լուրջ ապրումների մեջ է: Գիշերը  նավախցիկում նա  ամուսնուն շնչակտուր  պատմել էր ամեն ինչ:

-Դե, ի ՞նչ էի ձեզ ասում,- հաջորդ օրը ցնծալից  բացականչեց միսիս Դևիդսընը: Երբևէ ավելի ահավոր բան լսել էիք:

Պարզ է, չէ ՞ որ ինքս  չէի կարող ձեզ պատմել: Նույնիսկ  չնայած այն բանին, որ դուք բժիշկ եք:

Միսիս Դևիդսընն ուշադիր  նայեց բժշկի դեմքին: Նա տենչում էր տեսնել, թե  ինքը հասե ՞լ  է սպասված էֆեկտին:

— Զարմանալի չէ, որ  երբ առաջին անգամ  այնտեղ  գնացինք, քիչ մնաց կորցնեինք մեզ: Դուք  դժվար թե  հավատաք, բայց  այդ  գյուղերից ոչ մեկում  հնարավոր չէր  մի լավ աղջիկ գտնել:

Նա  լավ   բառն  օգտագործում էր  խիստ  տեխնիկական իմաստով:

-Միստր  Դևիդսընը  և ես  խոսակցություն ունեցանք  դրա շուրջ և որոշեցինք , որ առաջին անելիքը  պարերին  վերջ տալն է: Բնիկները խելագարվում էին պարերի համար:

— Ինքս էլ ջահել ժամանակ չէի խորշում դրանից,- ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը:

-Ես դա գուշակեցի, երբ անցյալ գիշեր լսեցի, թե ինչպես էիք դուք միսիս Մաքֆեյլին հարցնում,  արդյոք ձեզ հետ մի երկու պտույտ չի ՞ անի: Չեմ կարծում, թե շատ վատ է, երբ մարդ պարում է իր կնոջ հետ, բայց ես ինձ թեթևացած զգացի, երբ նա մերժեց: Ներկա  հանգամանքներից ելնելով, մտածեցի, որ ավելի լավ կլինի, եթե մենք մեզ առանձնացած պահենք:

-Ի ՞նչ հանգամանքներ:

Միսիս Դևիդսընը պենսնեի տակից  մի արագ  հայացք   նետեց  բժշկի վրա, սակայն հարցին չպատասխանեց:

— Բայց, սպիտակ մարդկանց մոտ  դա մի քիչ ուրիշ կերպ է,- շարունակեց նա, — թեև պիտի ասեմ որ, համաձայն եմ միստր Դևիդսընի հետ, որն ասում է, թե ինքը չի հասկանում  ինչպես կարող է ամուսինը կանգնել տեսնել իր կնոջն ուրիշ մարդու գրկում և ինչ վերաբերվում է ինձ, ապա ես ամուսնանալուց հետո ոչ մի անգամ չեմ պարել: Սակայն բնիկների պարերը բոլորովին այլ բան են: Դրանք ոչ միայն ինքնին անբարոյական են, այլև պարզապես մղում են դեպի անբարոյականություն: Ինչևէ, շնորհակալ եմ Աստծուն, որ մենք   այդ պարերն  արմատախիլ արեցինք, և չեմ սխալվի, եթե ասեմ, որ մեր տեղամասում ութ տարի ոչ ոք չի պարել:

Այժմ նրանք  հասել էին նավահանգստին, և միսիս  Մաքֆեյլը  միացավ նրանց: Նավը կտրուկ թեքվեց և դանդաղ ներս լողաց: Դա մի հսկա փակ նավահանգիստ էր, այնքան մեծ,  որ կբավականացներ  ռազմանավերի մի տորմիղի: Շուրջբոլորը կանաչին էին տալիս ուղղաբերձ սարերը: Հենց մուտքի մոտ, ասես  ծովային քամիների խաչմերուկում, կանգնած էր նահանգապետի տունը`շրջապատված այգով: Աստղերն ու գծերը ալարկոտ ծածանվում էին  ամերիկայն դրոշի վրա: Նրանք անցան  երկու  թե երեք կոկիկ հյուղակների, հետո թենիսի հրապարակի  կողքով և մտան  պահեստներով լի նավամատույցը: Միսիս Դևիդսընը մատնացույց արեց երկու երեք  հարյուր յարդ այն կողմ  խարիսխ գցած  առագաստանավը, որ պետք  է իրենց  Ափիա տաներ: Այնտեղ կղզու  բոլոր կողմերից անհամբեր  աղմկոտ  և բարյացակամ  բնիկների ամբոխ էր հավաքվել, ոմանք հետաքրքրասիրությունից, մյուսները  Սիդնեյ  ուղևորվող ճանապարհորդների հետ առևտուր անելու համար: Նրանք հետները բերել էին անանաս, բանանի հսկա կապուկներ, թափա, խեցիներից և շնաձկան ատամներից վզնոցներ, կավայով տակառիկներ և ռազմական մակույկների մոդելներ: Ամերիկյան ծովայինները բարետես ու կոկիկ, մաքուր սափրած կենսախինդ դեմքերով, անշտապ զբոսնում էին  նրանց միջով, նաև եկել էր իշխանության ներկայացուցիչներից մի փոքր խումբ:

Մինչ ուղեբեռներն ափ կիջեցնեին, Մաքֆեյլները և միսիս Դևիդսընը  ամբոխն էին դիտում: Բժիշկ Մաքֆեյլը նայում էր  ֆրամբեզիայի հետևանքներին: Երեխաների ու պատանիների մեծ մասն այդ հիվանդության նշաններն էր կրում`այլանդակ խոցեր, և նրա` մասնագետի աչքերը փայլատակեցին, երբ առաջին անգամ տեսավ `հսկայական , ծանրացած ձեռքերով  կամ ահագին տձև  ոտքերով մարդիկ: Թե կանաց թե տղամարդկանց հագին լավա-լավաներ էին:

-Դա շատ անպատշաճ հագուստ է,- ասաց միսիս Դևիդսընը — Միստր Դևիդսընը կարծում է, որ պետք է օրենքով արգելել դա: Էլ ինչպես կարելի է հուսալ, որ մարդիկ բարոյական  լինեն, երբ նրանք բացի մի կտոր փալասից գոտկատեղի շուրջ բան չունեն հագած:

-Այս  կլիմային բավական հարմար է,- ասաց բժիշկը, մաքրելով  ճակատի քրտինքը:

 

……………

Հիմա, երբ նրանք ցամաքի վրա էին, թեև վաղ  առավոտ էր, շոգն արդեն անտանելի էր դարձել: Ամեն կողմից սարերով շրջապատված Փագո — Փագո  օդի շունչ էր հասնում:

— Մեր կղզիներում,- միսիս Դևիդսընը շարունակեց նույն ճղճղան տոնով, — մենք փաստորեն արմատախիլ ենք արել լավա-լավանները: Մի քանի ծերունիներ դեռևս շարունակում են հագնել, բայց դրանով էլ վերջանում է:  Կանայք բոլորը բալախոն են հագնում, իսկ տղամարդիկ` շապիկ ու շալվար: «Մեր հաստատվելու առաջին օրերին միստր Դևիդսընն իր հաշվետվություններից  մեկում գրել էր. Այս կղզիների բնակիչները երբեք հիմնավորապես չեն քրիստոնեանա, մինչև ամեն մի տասը տարեկանից  մեծ տղա  հարկադրված չլինի շալվար հագնել»:

Այս ասելիս միսիս Դևիդսընը  մի երկու  անգամ  իր  ծտային հայացքն  ուղղեց  ծանր,  գորշ թուխպերին, որ լողում էին  դեպի նավահանգիստ: Անձրև սկսեց կաթել:

-Լավ կանենք մի ծածկ գտնենք,- ասաց նա:

Նրանք բոլորի ետևից գնացին դեպի  մեծ երկաթե տանիքը: Անձրևը վերածվեց  տեղատարափի: Որոշ ժամանակ կանգնեցին այնտեղ: Շուտով նրանց  միացավ միստր Դևիդսընը: Նա ճանապարհորդության ընթացքում հարկ եղածի չափ քաղքավարի  էր եղել  Մաքֆեյլների հետ, բայց, չունենալով կնոջ  մարդամոտությունը, օրվա մեծ մասն  անց էր  կացրել  ընթերցելով: Միստր Դևիդսընը  լռակյաց, բավական մռայլ անձնավորություն էր: Զգացվում էր` նրա սիրալիությունը  մի  պարտականություն էր, որ հենց ինքն էր քրիստոնեաբար ստանձնել, մինչդեռ ի բնե զուսպ  էր  և անգամ մռայլ: Ինքնատիպ արտաքին ուներ նա: Շատ բարձրահասակ էր ու նիհար, երկար, հեռու-հեռու վերջավորություններով, փոս  ընկած  այտերով  և զարմանալիորեն դուրս ցցված այտոսկրերով. Այնպիսի  դիակային տեսք ուներ, որ  մարդ զարմանում էր, տեսնելով, թե ինչ լիքը և զգայական էին նրա  շուրթերը: Մազերը շատ երկար էին: Մուգ, խոր ընկած աչքերը  խոշոր էին  ու մելամաղձոտ, իսկ մեծ , երկար  — երկար մատներով  գեղեցիկ ձեռքերը  մեծ ուժի,  առնականության  տպավորություն էին ստեղծում: Սակայն ամենաապշեցուցիչը միստր Դևիդսընի մեջ թաքնված  կրակն էր: Դա տպավորիչ էր և մի փոքր վախեցնող: Նա այն մարդկանցից չէր, որոնց  հետ որևէ տեսակի մոտիկություն  հնարավոր լիներ:

Հիմա նա անուրախ նորություններ  էր բերել:  Կղզում կարմրուկի համաճարակ էր տարածված` լուրջ և հաճախ մահացու հիվանդություն  կանակաների մեջ, և մի դեպք էլ  նկատվել էր այն առագաստանավի անձնակազմում, որով  նրանք պիտի  շարունակեին ճանապարհորդությունը: Հիվանդն ափ էր բերվել և  մեկուսացվել  հիվանդանոցում կարանտինի համար, բայց  Ափիայից  հեռագրով հայտնել էին, որ  առագաստանավին  թույլ  չի տրվի  նավահանգիստ մտնել,  քանի հաստատ չէ, որ անձնակազմից ուրիշ  վարակվածներ չկան:

— Նշանակում է, ամենաքիչը տասը օր ստիպված կլինենք  այստեղ մնալ:

— Բայց Ափիայում ես  անհետաձգելիորեն պետք եմ,- ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը:

— Անհանար է որևէ բան անել: Եթե ուրիշ դեպքեր չհայտնվեն, առագաստանավին թույլ կտրվի տանել սպիտակ ուղևորներին, բայց  բոլոր բնիկներին երեք ամիս  արգելվում է երթևեկել:

-Այստեղ հյուրանոց կա,- հարցրեց  միսիս Մաքֆեյլը: Դևիդսընը ցածրաձայն  քմծիծաղ տվեց.

— Ոչ, չկա:

— Հապա ինչ պիտի անենք:

— Ես խոսեցի  նահանգապետի հետ: Ափից ոչ  հեռու մի  առևտրական է ապրում, որը սենյակներ ունի և վարձով է  տալիս դրանք: Ես առաջարկում եմ  անձրևը կտրվելուն պես  գնալ ու տեսնել, թե ինչ  կարող ենք անել: Կոմֆորտ չսպասեք: Դուք պետք է  շնորհակալ  լինեք, եթե անկողին  ճարեք և տանիք`մեր գլխավերևում:

Բայց անձրևը դադարելու միտք չուներ, և ի վերջո,  հովանոցներով ու  անձրևանոցներով  պաշտպանված` նրանք շարժվեցին: Դա քաղաք չէր, այլ պարզապես մի կամ երկու հարկանի  պետական շինությունների խումբ, իսկ քիչ այն կողմ` կոկոսյան արմավենիների ու պլանտացիաների մեջ, տեղացիների մի քանի հյուղակներ կային: նրանց որոնած տունը  նավամատույցից  մոտ հինգ  րոպեի  ճանապարհի վրա էր: Դա երկհարկանի  սովորական տուն էր, երկու հարկերում էլ  լայն պատշգամբներով  և  երկաթե տանքիով: Տնօրենը` Հորն անունով մի խառնածին, կանգնած էր  իր կնոջ կողքին, որը  շրջապատված էր շագանակագույն  փոքրիկ երեխաներով: Նա առաջին հարկում խանութ ուներ, որտեղ պահածոներ ու  կտորեղեն էր վաճառում: Սենյակները , որ Հորնը ցույց տվեց, կահույքից  համարյա զուրկ էին: Մաքֆեյլների մոտ  ոչինչ չկար, բացի մոծակի մաշված ցանցով  պատած աղքատիկ  մահճակալից, մի խարխուլ աթոռից  և լվացարանից:  Նրանք շփոթված` շուրջները նայեցին: Անձրևը հորդում էր առանց ընդահատվելու:

…………..

-Ես  ճամպրուկներից կհանեմ  ուղիղ այնքան, ինչքան  անհրաժեշտ է,- ասաց  միսիս Մաքֆեյլը:

Միսիս Դևիդսընը սենյակ մտավ, երբ նա մի ճամպրուկ էր բացում: Շատ աշխույժ էր ու կայտառ: Շրջապատի անուրախ տեսքը  վրան բոլորովին չէր ազդել:

— Եթե խորհուրդս լսեք, թել ու ասեղ կճարեք և հենց հիմա կսկսեք  մոծակի ցանց գործել, -ասաց նա,- թե չէ այս գիշեր չեք կարողանա աչք փակել:

— Շատ կանհանգստացնեն, — հարցրեց բժիշկ  Մաքֆեյլը:

— Հիմա դրանց սեզոնն է: Երբ ձեզ Ափիայում  երեկույթի կհրավիրեն նահանգապետի մոտ, դուք կնկատեք, որ բոլոր տիկնանց բարձի երեսներ են տրվում իրենց… իրենց ստորին վերջավորությունները մեջը դնելու համար:

— Գոնե մի րոպեով դադարեր անձրևը,-ասաց միսիս Մաքֆեյլը: — Ես ավելի սրտով  կփորձեի տեղը ավելի հարմարարավետ դարձնել, եթե արևը շողար:

— Օ, եթե դրան սպասելու լինեք, երկար  պիտի սպասեք: Փագո-Փագոն  երևի  Խաղաղ  օվկիանոսի  ամենաանձրևոտ տեղն է: Այս լեռներն ու  ծովածոցը  ջուրն իրենց կողմ են քաշում, և տարվա այս եղանակին այսպես թե այնպես  պետք է անձրև սպասել:

Նա նայեց սկզբից Մաքֆեյլին, հետո նրա կնոջը և տեսնելով, որ սրանք  անօգնական կանգնել են սենյակի տարբեր  կողմերում, ինչպես կորուսյալ հոգիներ, կնճռոտվեց: Հասկացավ, որ պետք է  նրանց իր ձեռքն առնի: Նրան ջղայնացնում էր  այդպիսի անօգնականությունը, բայց մյուս կողմից ձեռքերը  քոր էին գալիս իրենց բաժին ընկած  ամեն բան  տեղը բերելու  ցանկությունից:

— Այսպես ուրեմն,  ինձ թել ու ասեղ տվեք, ես ձեր ցանցը կգործեմ, մինչև դուք  ճամպրուկները կդատարկեք: Ճաշը ժամը մեկին է: Միստր Մաքֆեյլ, լավ կանեք գնաք  նավամատույց և  հետևեք,  որ ձեր ճամպրուկները չոր տեղ դրվեն: Այս բնիկներին ես լավ գիտեմ,  դրանցից սպասելի է, որ դնեն հենց հորդ անձրևի տակ:

Բժիշկը  նորից վրան գցեց  անձրևանոցը և ներքև գնաց: Դռան մոտ  միստր Հորնը զրուցում էր իրենց քիչ առաջ  տեղ հասցրած  նավի ղեկակալի և երկրորդ  կարգով ճանապարհորդող  մի ուղևորուհու հետ, որին բժիշկ Մաքֆեյլը մի քանի անգամ  տեսել էր  նավի վրա: Ղեկակալը  կարճահասակ, չորուցամաք, մինչև մազերի ծայրը կեղտոտ մի մարդ, գլխով արեց նրան:

— Այ թե փորձանք էր էս կարմրուկը:  Դուք,- ասաց նա, — տեսնում եմ արդեն տեղավորվել եք:

Նրա տոնը բժշկին չափից ավելի տնավարի  թվաց, բայց նա երկչոտ մարդ էր և շուտ նեղացողներից չէր:

— Այո, վերևում մի սենյակ ենք վերցրել:

— Միսիս  Թոմփսընը  ձեզ հետ Ափիա է գնում, ես էլ նրան բերեցի այստեղ:

Ղեկակալը մատնացույց արեց  կողքին կանգնած կնոջը: Կինը կլիներ քսանվեց  տարեկան,  գիրուկ էր և մի տեսակ կոպիտ գեղեցկություն ուներ: Հագին սպիտակ զգեստ էր և լայն սպիտակ գլխարկ: Նրա բամբակե սպիտակ  գուլպաներով պարարտ սրունքները  դուրս էին պրծել սպիտակ , փափուկ, հարթ ճտքակոշիկներից: Կինը մի հմայիչ ժպիտ պարգևեց  Մաքֆեյլին:

— Սա ուզում է ինձանից մեկ ու կես  դոլար պոկել մի փոքր, քոքսոտ սենյակի համար,-ասաց նա խռպոտ ձայնով:

— Ես քեզ ասում եմ` նա  իմ ընկերուհին է, Ջո,- ասաց ղեկակալը: — Նա մի դոլարից ավել չի կարող տալ, պիտի էդքանով համաձայնվես:

Առևտրականը գեր էր ու հանգիստ, դեմքին անվրդով ժպիտ:

-Դե, եթե հարցն  այդպես է դրված, միստր Սուան,  ես մի բան կմտածեմ: Կխոսեմ միսիս Հորնի հետ և եթե մենք գտնենք, որ  դա հնարավոր է, ապա կզիջենք:

-Իմ հետ հետ հանաքները չեն անցնի,- ասաց միսիս Թոմփսընը:  — Հենց հիմա հարցը կլուծենք: Դու էդ սենյակի համար օրը մի դոլար կստանաս  ու ոչ մի գրոշ ավել:

Բժիշկ Մաքֆեյլը ժպտաց: Նրան դուր էր գալիս անպատկառությունը, որով  կինը սակարկում էր: Ինքն այն մարդկանցից էր, որոնք  միշտ վճարում են, ինչքան որ ասեն: Նա գերադասում էր ավել վճարել, քան վիճաբանել: Առևտրականը հառաչեց:

— Դե լավ,  միստր Սուանին չմերժելու  համար կհամաձայնեմ:

— Այ դա ուրիշ բան,- ասաց միսիս Թոմփսընը: — Դե հենց հիմա  ներս գնանք ու մի-մի բաժակ խմենք: Ես մի քիչ  հացի լավ օղի ունեմ էն պայուսակի մեջ, եթե դուք էստեղ բերեք, միստր Սուան: Դուք էլ համեցեք,  բժիշկ:

-Ոչ, ոչ, շնորհակալ եմ,- պատասխանեց Մաքֆեյլը :-Ես պիտի գնամ տեսնեմ իրերն ինչ եղան:

Բժիշկը քայլեց դուրս, անձրևի տակ: Այն ամբողջ թափով հորդում էր  նավահանգստի կողմից,  ու դիմացի ափը բոլորովին չէր երևում: Նա անցավ հովանոց բռնած երկու-երեք բնիկների կողքով , որոնց հագին լավա — լավայից բացի  բան չկար: Նրանք քայլում էին գեղեցիկ անշտապ, գլուխները բարձր պահած և ժպտում ու իրեն տարօրինակ լեզվով  ողջունում էին բժշկին` վերջինիս կողքով անցնելիս:

Արդեն համարյա ճաշելու ժամն էր, երբ Մաքֆեյլը  վերադարձավ: Ուտելիքը դրված էր առևտրականի հյուրասենյակում: Այդ սենյակը նախագծվել էր ոչ թե ապրելու, այլ տանտիրոջ հեղինակությունը բարձր պահելու համար և այդ պատճառով էլ բորբոսնած էր, տխուր: Պատերի երկարությամբ թավշյա աթոռներ էին  խնամքով շարված, իսկ առաստաղից կախված էր  մի ոսկեջրած  ջահ, որը  ճանճերից  պաշտպանելու համար փաթաթել էին  ծխախոտի դեղին թղթով: Դևիդսընը դեռ չէր եկել:

………………

-Ես գիտեմ, որ նա գնաց նահանգապետին այցելելու,-ասաց միսիս  Դևիդսընը,- և, ենթադրում եմ, որ նրան պահել են ճաշելու:

Մի փոքրիկ բնիկ աղջիկ համբուրգյան ձևով տապակած միս բերեց, իսկ քիչ անց առևտրականը ներս եկավ, որ տեսնի, թե  մի  բան պակաս չէ՞ արդյոք:

— Տեսնում եմ հարևանուհի ունենք, միստր Հորն,- ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը:

— Նա սենյակ  է վարձել, այդքան մի բան,- պատասխանեց առևտրականը:- Առանձին է ուտելու:

Հորնը քծնանքով  նայեց երկու կանանց:

— Ես նրան տեղավորեցի ներքևում, որ ձեր ճամփի վրա չլինի: Նա ձեզ բոլորովին չի խանգարի:

-Մեր նավով եկածների՞ց է,- հարցրեց միսիս Մաքֆեյլը:

-Այո, մեմ, երկրորդ  կարգում: Ափիա էր գնում: Նրան այնտեղ գանձապահի  պաշտոն է սպասում:

-Ա~:

— Առևտրականի գնալուց հետո Մաքֆեյլն ասաց.

— Դժվար թե նրան առանձին հաճույք  պատճառի իր սենյակում ուտելը:

— Եթե նա երկրորդ կարգով  էր ճանապարհորդում, ապա ինչո՞ւ չէ,- պատասխանեց միսիս Դևիդսընը:- Չեմ կարողանում տեղը  բերել, թե դա ո՞վ կարող է լինել:

-Ես տեսա, թե ինչպես ղեկակալը բերեց նրան:  Ազգանունը Թոմփսըն է:

-Հո այն կինչ չէ՞, որ անցած գիշեր պարում էր ղեկակալի հետ,- հարցրեց միսիս Դևիդսընը:

-Պետք է որ նա լինի,- ասաց միսիս Մաքֆեյլը:- Այն ժամանակ մտքովս անցավ, տեսնես  ինչացո՞ւ է այս կինը: Աչքիս շատ թեթևսոլիկը  երևաց:

— Այո, մի բան չէր,- ասաց միսիս Դևիդսընը:

Նրանք սկսեցին  ուրիշ նյութից  խոսել և ճաշից  հետո  բաժանվեցին ու գնացին քնելու, հոգնած էին` վաղ էին արթնացել: Երբ արթնացան, թեև  երկինքը դեռ գորշ էր, իսկ ամպերը` ցածր, բայց անձրևը   կտրվել էր, և նրանք  գնացին  զբոսնելու  ճանապարհով, որ  գցել էին ամերիկացիները ծովախորշի  երկյանքով:

Հետո վերադարձան: Դևիդսընը հենց նոր էր ներս եկել:

-Կարող է ստիպված լինենք  երկու շաբաթ այստեղ մնալ,- ջղայնացած ասաց նա:- Ես վիճեցի  այդ  մասին  նահանգապետի  հետ, բայց  նա ասաց, որ  ոչինչ  հնարավոր չէ անել:

— Միստր Դևիդսընը ծարավի է իր  աշխատանքին վերադառնալու,- ասաց նրա կինը, մտահոգված հայացք գցելով յուր ամուսնու վրա:

— Մի տարի է այնտեղ չենք,- ասաց Դևիդսընը, պատշգամբում ետ ու առաջ քայլելով:- Միսիան բնիկ միսիոներների  հույսին  է թողնված, և ես ահավոր անհանգստանում եմ, որ  հանկարծ գործերը բարձիթողի արած կլինեն: Նրանք լավ մարդիկ են,  նրանց դեմ բան չունեմ ասելու, աստվածավախ, բարեպաշտ,  նվիրված քրիստոնյաներ են, նրանց նվիրվածությունը  մեր  հայրենիքի շատ այսպես կոչված քրիստոնյաների կարող է ստիպել, որ կարմրեն, բայց, ցավոք, բավականաչափ  եռանդուն  չեն: Նրանք  կարող են  հաստատուն մնալ  մի անգամ, երկու  անգամ, բայց չեն  կարող հաստատուն մնալ անվերջ: Եթե միսիսան  բնիկ միսիոների  հույսին ես թողնում, որքան էլ վստահարժան  թվա այդ մարդը, որոշ ժամանակից  կտեսնես, որ թույլ է տվել չարաշահումները սկսեն գլուխ բարձրացնել:

Միստր Դևիդսընը ձիգ կանգնել էր: Նրա բարձրահասակ, նիհար կերպարանքը և հսկայական, վառվռուն աչքերով  գունատ դեմքը ազդեցիկ էին: Կրակոտ շարժումները և կրծքային  զրնգուն  ձայնը վկայում էին խոսողի անկեղծությունը:

-Կարծում եմ, շատ գործ ունեմ այնտեղ անելու: Պիտի գործեմ, ընդ որում, գործեմ անհապաղ: Եթե ծառը փտած է, այն  պիտի կտրվի  և  կրակին հանձնվի:

Իսկ երեկոյան, երբ  վերջին անգամ թեյեցին փքունատես հյուրասենյակում, և կանայք  գործ էին անում, իսկ Մաքֆեյլը վառել էր իր  ծխամորճը, միսիոները պատմեց կղզիներում իր աշխատանքի մասին:

-Երբ մենք  այնտեղ գնացինք, նրանք մեղքի  զգացողություն  բաձարձակապես չունեին,- ասաց նա:- Խախտում էին  պատվիրանները մեկը մյուսի ետևից, առանց հասկանալու, որ  սխալ  են իրենք: Եւ ես  կարծում եմ,  որ իմ աշխատանքի  ամենադժվար  մասը դա էր` բնիկների  մեջ մեղքի  զգացողություն ներարկելը:

Մաքֆեյլներն արդեն գիտեին, որ Դևիդսընը  մինչև  իր կնոջը  հանդիպելը հինգ տարի աշխատել է Սողոմոնյան կղզիներում: Միսիս Դևիդսընը միսիոներ էր  եղել  Չինաստանում , և նրանք  ծանոթացել էին  Բոսթոնում, որտեղ երկուսն  էլ իրենց արձակուրդի մի մասը նվիրել էին  միսիոներների  կոնգրեսին մասնակցելուն: Ամուսնանալուց հետո նշանակվել էին  աշխատելու կղզիներում, որտեղ և տքնաջան գործում էին ցայսօր:

Միստր Դևիդսընի հետ ունեցած զրույցներից մի բան էր ակնհայտ դարձել`այդ մարդու անսասան արիությունը: Նա բժիշկ-միսիոներ էր և ամեն րոպե կարող էր կանչ ստանալ որևէ կղզուց: Նույնիսկ  որսամակույկն  առանձնապես  հուսալի  փոխադրամիջոց  չէ Խաղաղ  օվկիանոսում  անձրևային  սեզոնին,  մինչդեռ Դևիդսընը հաճախ սովորական  մակույկով  էր գնում, իսկ դա արդեն շատ վտանգավոր էր: Հիվանդության կամ դժբախտ պատահարի դեպքում  նա երբեք  չէր տատանվում: Տասնյակ անգամներ  նա ողջ գիշերն  անցկացրել էր  յուր կյանքի համար մաքառելով, և մի անգամ չէ, որ միսիս Դևիդսընը կտրել էր հույսը, համարելով, որ ամուսնուն կորցրել է:

-Երբեմն ես նրան աղաչել եմ չգնալ,-ասաց կինը,- կամ գոնե սպասել, մինչև եղանակը մի փոքր հանդարտվի, բայց նա ինձ չի լսել: Համառ է, եթե մի անգամ որոշեց, անհնար է ետ կանգնեցնել:

…………..

-Ինչպե ՞ ս կարող եմ պահանջել բնիկներից հույսը  կապել  աստծո հետ, եթե ինքս վախենամ դա անել,- բացականչեց Դևիդսընը:- Եվ ես չեմ  վախենում, ոչ: Նրանք գիտեն, եթե ինձ  կանչեն փորձանքի  ժամին, ես մարդկային  ուժերից կախված  ամեն ինչ  կանեմ, որ գամ: Եվ միթե ՞   դուք  կարծում եք, աստված կլքի ինձ, երբ ես իր համար եմ գործում: Քամին փչում է նրա ուզածով, և ծովն ալեկոծվում կամ  հանդարտվում է  նրա մի խոսքով:

Բժիշկ Մաքֆեյլը երկչոտ մարդ էր: Նա երբեք չէր կարողացել ընտելանալ խրամատի  կողքը պայթող  ռումբերին ու  փամփուշտներին և, երբ  վիրահատություն էր  կատարում ռազմաճակատի  առաջնային  գծում` վիրակապման կայանում, քրտինքը ծորում էր  նրա հոնքերի միջով և մշուշով ծածկում ակնոցը, քրտինք, որ անհաստատ ձեռքն իրեն ենթարկելու  ճիգի հետևանք էր: Նրա մարմնով թեթև  սարսուռ անցավ միսիոներին նայելիս:

-Երնեկ կարողանայի ասել, որ երբեք չեմ վախեցել,-ասաց նա:

-Երնեկ կարողանայիք ասել, որ հավատում եք աստծուն,- պարտքի տակ չմնաց մյուսը:

Սակայն, չգիտես ինչու, այդ երեկո միսիոների մտքերը  վերադառնում էին ետ, դեպի այն առաջին օրերը,  որ ինքն ու իր կինը անց էին կացրել կղզիներում:

-Երբեմն միսիս Դևիդսընն ու ես  նայում էինք մեկմեկու, և արցունքները ողողում էին մեր  դեմքերը: Աշխատում էինք անդադար, օր ու գիշեր, իսկ առաջընթաց չէր  զգացվում: Չգիտեմ   ի ՞ նչ պիտի անեի առանց նրա այն ժամանակ: Երբ զգում էի այլևս սիրտս չի դիմանում, շատ մոտ եմ հուսահատության, նա էր,  որ խիզախություն ու հույս էր ներշնչում ինձ:

Միսիս Դևիդսընը աչքերը հառել էր ներքև, ձեռքի գործին: Թույլ կարմրությունը պատեց  նրա հյուծված  այտերին: Ձեռքերը թեթևակի դողացին:Հուզմունքից չէր համարձակվում խոսք ասել:

-Մենք ոչ մի օգնող չունեինք: Միայնակ էինք, հազարավոր մղոններ հեռու  մեր մարդկանցից, շրջապատված խավարով: Երբ ես հուսալքված էի լինում և ուժասպառ, նա մի կողմ  էր դնում ձեռքի  գործը , վերցնում էր Ավետարանը  ու կարդում, քանի դեռ խաղաղությունր չէր գալիս  ու տիրում ինձ, ինչպես քունը` մանկան կոպերին, և երբ ի վերջո փակում էր գիրքը , ասում էր <<Մենք կփրկենք նրանց` իրենց իսկ հակառակ>>: Եվ ես նորից զգում էի  Տիրոջ ներկայությունն  ու ասում էի.<<Այո, աստծո օգնությամբ ես կփրկեմ նրանց: Ես պետք է փրկեմ նրանց>>:

Նա մոտեցավ ու կանգնեց սեղանի դիմաց, ասես այն գրքակալ լիներ:

-Բանն այն է, որ նրանք ի բնե այնքան անառակ էին, որ ոչ մի դեպքում չէին տեսնի  սեփական մոլությունը: Մենք պետք է մեղքի վերածեինք  այն,  ինչ իրենք համարում էին  բնական արարաք: Մեղքի պիտի վերածեինք ոչ միայն ամուսնական անհավատարմությունը, սուտն ու գողությունը, այլև մերկ մարմին ցուցադրելը, պարելը և եկեղեցի չգնալը: Ես մեղք դարձրի աղջկա համար յուր կուրծքը ցուցադրելը և տղամարդու համար` անդրավարտիք չհագնելը:

-Ինչպե ՞ ս,-ոչ առանց զարմանքի հարցրեց  բժիշկը:

-Ես տուգանքներ սահմանեցի: Ակներևաբար միակ ձևը մարդկանց հասկացնելու, որ արարքը մեղսական է, պատժելն է: Ես նրանց տուգանում էի եկեղեցի չգնալու համար, տուգանում էի պարելու համար: Տուգանում էի,  եթե անպատշաճ էին հագնված: Ես հարկացուցակ ունեի , ամեն մի մեղք պիտի հատուցվեր փողով  կամ աշխատանքով: Եվ վերջապես ես նրանց հասկացրի:

………………..

 

-Բայց միթե ՞  նրանք չէին հրաժարվում վճարել:

-Այդ ինպե ՞ ս հրաժարվեին,-հարցրեց միսիոները:

-Մարդ պետք է շատ քաջ լինի, որպեսզի  փորձի  միստր Դևիդսընին հակառակ  կանգնել,-ասաց նրա կինը` շուրթերն իրար սեղմելով:

Բժիշկ  Մաքֆեյլը  մտահոգված նայեց Դևիդսընին: Լսածը ցնցել էր նրան, սակայն նա տատանվում էր ցույց տալ իր անհավանությունը:

-Չպետք է  մոռանաք, որ ծայրահեղ  դեպքում ես կարող էի զրկել նրանց  եկեղեցու անդամ լինելուց:

-Իսկ դա ինչ է, նրանք շա ՞տ էին դեմ:

Դևիդսընը կամացուկ  ծիծաղեց և անաղմուկ իրար  շփեց  ձեռքերը:

-Նրանք չէին կարողանում իրենց  կոպրան վաճառել: Երբ միասին ձկնորսություն էին անում, բռնածից բաժին չէին ստանում: Դա նշանակում էր համարյա  սովամահ լինել: Այո,  նրանք շատ դեմ էին:

-Պատմիր Ֆրեդ  Օլսընի մասին,- ասաց միսիս Դևիդսընը:

Միսիսոներն իր կրակոտ աչքերը հառեց Մաքֆեյլին:

-Ֆրեյդ Օլսընը  դանիացի առևտրական էր, որը  երկար տարիներ ապրել էր  կղզիներում: Առևտրականի համար բավականին հարուստ  մի մարդ էր և այնքան էլ գոհ չէր  մեր գալստյան առթիվ: Բանն այն է, որ նա վարվում էր այնպես, ինչպես խելքը կփչեր: Ինչքան կամենար այնքան էլ բնիկներին վճարում էր  կոպրայի համար, ընդ որում,  ապրանքով և վիսկիով: Բնիկ կին ուներ, բացահայտորեն անհավատարիմ էր նրան: Հարբեցողի մեկն էր: Ես նրան հնարավորություն տվեցի  ուղղվելու, բայց  նա  չօգտվեց  դրանից:  Ծիծաղում էր ինձ վրա:

Դևիդսընի ձայնը վերջին խոսքերն արտասանելիս  դարձավ  կրծքային, թավ, և նա մի երկու րոպե լուռ մնաց: Լռությունը ծանր էր, սպառնալի:

-Երկու տարուց նա սնանկացավ: Կորցրեց այն ամենը , ինչ ետ էր գցել քառորդ դարի ընթացքում: ես նրան աղքատացրի, և, ի վերջո, այդ մարդը  ստիպված էր մուրացկանի նման գալ ինձ մոտ աղերսել, որ  մինչև Սիդնեյ ճանապարհածախս տամ:

-Կուզեի տեսնեիք նրան,  երբ եկավ միստր Դևիդսընի  մոտ,- ասաց միսիոների կինը:-Առաջ գեղեցիկ, առնական տղամարդ էր,  հզոր ձայնով, մարմնեղ, բայց հիմա ասես  երկու տակ էր եղել և դողում էր  ողջ մարմնով, միանգամաից ծերունի էր դարձել:

Դևիդսընը իր վերացած հայացքը հառեց  դուրս,  գիշերային երկնքին:

Անձրևը նորից էր գալիս:

………………

Հանկարծ ներքևից ձայն լսվեց, և Դևիդսընը շրջվեց  ու հարցական նայեց կնոջը: Դա գրամոֆոնն էր,  որ խռպոտ ու բարձր  ինչ-որ  ընդհատուն  մեղեդի էր ճղճղացնում:

-Սա ի՞նչ բան է,- հարցրեց նա:

Միսիս Դևիդսընն ուղղեց քթի վրա թեթևակի  տեղաշարժված պենսեն:

— Երկրորդ կարգի  ուղևորներից մեկը  սենյակ է վարձել այս տանը: Ենթադրում եմ ձայնն այնտեղից  է:

Նրանք ականջ դրեցին, և լռության  մեջ  շուտով պարելու ձայն լսվեց: Հետո երաժշտությունը դադարեց, և նրանց  հասան  խցանների թխկոցներ ու աշխույժ  զրուցող ձայներ:

-Իմ կարծիքով, նա  հրաժեշտի երեկո  է կազմակերպել նավի վրայի  իր ընկերների համար, -ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը: -Նրանք կարծեմ  տասներկուսին  մեկնում են, չէ՞:

Դևիդսընը չպատասխանեց, այլ նայեց իր ժամացույցին:

— Դու պատրաստ ե՞ս,- հարցրեց նա կնոջը:

Վերջինս ելավ տեղից  ու ծալեց ձեռքի գործը:

— Այո, կարծես թե, — պատասխանեց նա:

— Դեռ վաղ չէ՞ քնելու համար, — հարցրեց բժիշկը:

— Մենք ահագին կարդալու բան ունենք, — բացատրեց միսիս Դևիդսընը: — Որտեղ էլ լինենք, մենք  Ավետարանից մի գլուխ  կարդում ենք  քուն մտնելուց առաջ, հետո ուսումնասիրում  ծանոթագրություններով ու մանրամասնորեն  քննարկում: Ուղեղի համար հիանալի մարզանք է:

Զույգերը միմյանց  բարի գիշեր մաղթեցին: Բժիշկը և միսիս Մաքֆեյլը  մենակ մնացին: Երկու — երեք  րոպե ոչ  մեկը  չխոսեց:

— Գնամ խաղաթղթերը բերեմ,- վերջապես ասաց բժիշկը:

Միսիս Մաքֆեյլը վարանումով  նայեց ամուսնուն: Դևիդսըների հետ  ունեցած  խոսակցությունը  մի փոքր անհարմար  վիճակ էր  ստեղծել, բայց նա չէր ուզում ասած լինել, որ չարժե թուղթ խաղալ, երբ  Դևիդսըններն  ամեն րոպե  կարող էին ներս գալ:Մաքֆեյլը  բերեց  թղթերը և կինը, ճիշտ է, իրեն մի քիչ մեղավոր  զգալով, սկսեց դիտել, թե ամուսինն ինչպես է  փասյանս  բացում: Ներքևից շարունակ կերուխումի  ձայներ էին գալիս:

Հաջորդ օրը  եղանակը բավական լավ էր, և  Մաքֆեյլնները, դատապարտված երկու շաբաթ  Փագո-Փագոյում պարապ մնալու, միջոցներ  ձեռք առան  վիճակն ավելի  տանելի դարձնելու: Գնացին նավահանգիստ և ճամպրուկներից  մի քանի  գիրք  հանեցին: Բժիշկն այցելեց հոսպիտալի գլխավոր  վիաբույժին և նրա հետ զննեց  հիվանդներին: Իրենց  այցետոմսը  թողեցին  նահանգապետին: Ճանապարհին հանդիպեցին միսս Թոմփսընին : Բժիշկը  հանեց գլխարկը , իսկ  նա բարձր , կենսուրախ  ձայնով  պատասխանեց. «Բարի առավոտ, դոք»: Հագին, ինչպես նախորդ օրը,  սպիտակ  շրջազգեստ էր ու փայլփլուն, ճերմակ բարձրակրունկ  ճտքակոշիկները, և պարարտ սրունքները, որ ուռել ու դուրս էին պրծել  կոշիկներից, արտասովոր  էին թվում այդ էկզոտիկ վայրում:

— Իմ կարծիքով այդքան էլ հարմար չի հագնված,- ասաց միսիս Մաքֆեյլը: Չափից դուրս անպատշաճ տեսք ունի,  ըստ իս:

Երբ տուն վերադարձան, միսս Թոմփսընը  պատշգամբում  խաղ էր անում առևտրականի  թխամաշկ  երեխաներից մեկի հետ:

-Մի բան ասա նրան,- Մաքֆեյլը շշնջաց կնոջը: —  Նա այստեղ մեն-մենակ է, անխղճություն է բանի տեղ չդնելը:

Միսիս Մաքֆեյլը ամաչկոտ էր, բայց սովոր էր  ամուսնու ասածներն անել:

— Եթե չեմ սխալվում, մենք հարևանններ ենք,- բավական հիմար ձևով  սկսեց նա:

-Սարսափելի բան է, չէ, էսպիսի լուցկու  տուփի  մեջ ապրելը,- պատասխանեց միսիս Թոմփսընը: — Ու ասում են դեռ բախտս բերել է, որ սենյակ եմ գտել: Չեմ պատկերացնում,  ոնց  պիտի  բնիկի  տանն  ապրեի , իսկ  մի քանիսը  ստիպված  են  եղել: Չեմ հասկանում, ինչի հյուրանոց չունեն:

Նրանք մի քանի բառ ևս փոխանակեցին: Միսիս Թոմփսընը` աղմկոտ ու շատախոս այդ կինը, ակնհայտորեն ուզում էր բամբասել, բայց միսիս Մաքֆեյլի ասելիքի պաշարը  շուտով վերջացավ, և նա ասաց.

-Դե, մենք պիտի վերև գնանք:

Երեկոյան, երբ վերջին անգամ բոլորը միասին թեյում էին, Դևիդսընը ներս եկավ և ասաց.

-Այդ կինը ներքևում նստած է երկու նավաստու հետ: Տեսնես  երբ  է հասցրել  ծանոթանալ:

-Այնքան էլ խտրաբարո չի  երևում,- ասաց միսիս  Դևիդսընը:

Բոլորն  էլ բավական  հոգնած  էին օրն անգործ, աննպատակ անցկացնելուց:

Եթե երկու շաբաթ այսպես շարունակվի, չգիտեմ, թե վերջում ինչ  օրի կլինենք,-ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը:

…………

-Միակ ճիշտ բանը օրը տարբեր  անելիքների համար  մասերի  բաժանելն է,- պատասխանեց միսիոները: — Ես պիտի մի քանի ժամ  հատկացնեմ ուսումնասիրությանը  և մի քանի ժամ` զբոսանքին, անկախ այն բանից, եղանակը լավ է, թե վատ,- անձրևային սեզոնին անձրևին ուշադրություն  դարձնելն  անիմաստ է,- մի քանի ժամ էլ` հանգստին:

Բժիշկն ինչ-որ  կանխազգացումով նայեց իր զրուցակացին: Դևիդսընի  ծրագիրը ճնշեց նրան: Նորից համբուրգյան ձևով տապակած միս էին ուտում: Դա հավանաբար խոհարարի իմացած  միակ  ճաշատեսակն էր: Հետո ներքևում կրկին հնչեց  գրամոֆոնը: Դևիդսընը ցնցվեց , սակայն ոչինչ չասաց: Լսվեցին տղամարդկանց ձայներ: Միսս Թոմփսընի  հյուրերը  բոլորը միասին  մի հայտնի երգ էին երգում , և շուտով  հնչեց նաև  նրա ձայնը` բարձր  ու խռպոտ: Բոլորը  գոռգոռում  ու  ծիծաղում էին: Վերևում գտնվող չորսը  փորձում էին  զրուցել,  բայց իրենցից  անկախ լսում էին  բաժակների  զնգոցն ու աթոռների  ճռճռոցը: Ըստ ամենայնի, էլի  մարդիկ էին եկել:Միսս Թոմփսընը երեկույթ էր  կազմակերպել:

-Զարմանում եմ, թե այդքանին  ինչպես է տեղավորել,-ասաց միսիս Մաքֆեյլը, հանկարծ խառնվելով  միսիոների և իր  ամուսնու բժշկական  զրույցին:

Դա ցույց տվեց, թե ուր  էին  թափառում նրա  մտքերը: Դևիդսընի դեմքի ցնցումը  վկայեց, որ, չնայած  խոսում էր գիտական  հարցերից, նրա միտքն  էլ նույն  ուղղությամբ  էր  զբաղված: Հանկարծ, մինչ բժիշկը բավական անգույն պատմում էր  ֆլանդրիական ռազմաճակատի  իր պրակտիկայից, նա վեր թռավ` ինչ-որ ճիչ արձակելով:

-Ինչ եղավ, Ալֆրեդ,- հարցրեց միսիս Դևիդսընը:

-Իհարկե,  ինչպես մտքովս  չէր անցել: Նա Իվելեյից է:

-Չի կարող պատահել:

-Նա նավ նստեց  Հոնոլուլուում: Դա ակնհայտ է: Եվ նա այստեղ է բերել իր արհեստը:Այստեղ:

Դևիդսընը վերջին խոսքն արտասանեց ցասումով:

-Ինչ  բան է Իվելեյը,-հարցրեց միսիս Մաքֆեյլը:

Միսիոներն իր մթագնած  աչքերը հառեց նրան, և ձայնը դողաց նողկանքից:

-Հոնոլուլուի ժանտախտի բույնը: Կարմիր լույսերի  թաղամասը: Դա բիծ էր մեր քաղաքակրթության վրա:

Իվելեյը  քաղաքի ծայրամասում էր: Գնում  էիր  նավահանգստի կողքի  մութ փողոցներով ներքև, անցնում  խարխուլ կամրջով, մինչև  հասնեիր մի ամայի  ճանապարհի, ամբողջովին դարուփոսերով ծածկված, և հետո հանկարծ հայտնվում էիր  լույսերի մեջ: Ճանապարհի երկու կողմերում  մեքենաների կանգնատեղեր կային, և փողոցը լի էր լուսավոր  ու աչքի  զարնող պանդոկներով, որտեղից մեխանիկական դաշնամուրի ձայներ էին գալիս: Երևում էին վարսավիրանոցներ  ու ծխախոտի կրպակներ, ամենուր իրարանցում էր տիրում, և ուրախ  անորոշություն կար օդում: Շրջվում էիր դեպի նեղ ծառուղին`աջ կամ ձախ, քանի որ փողոցը  Իվելեյը  բաժանում էր  երկու մասի,  և հայտնվում էիր թաղամասում: Այնտեղ իրար կողքի շարված էին  կոկիկ, խնամքով կանաչ ներկված  հյուղակներ , իսկ արանքի ճանապարհը  լայն էր  և ուղիղ: Ասես ամառանոցային քաղաք լիներ: Այս պատկառելի համաչափությունը , կարգուկանոնն  ու մաքրությունը  սարսափազդու , վանող  տպավորություն  էին թողնում, քանզի երբեք  սիրո փնտրտուքը  չի եղել այդ աստիճան  սիստեմավորված ու կարգավորված:Մայթերին վառում էին  սակավաթիվ  լապտերներ, բայց դա չէր բավականացնի, եթե  հյուղակների բացած պատուհանների լույսը  չլիներ: Տղամարդիկ պարապ քարշ էին գալիս  նայում պատուհանների մոտ  նստած ընթերցող  կամ կար անող  կանաց, որոնք անցորդներին սովորաբար  չէին  էլ նկատում:Թե տղամարդիկ, թե կանայք ամենատարբեր ազգությունների  էին: Դրանց մեջ պատահում էին  նավահանգստում  հանգրվանած  ամերիկյան  նավերի  ծովայիններ և ռազմանավերի նավաստիներ` անհույս կերպով հարբած  կղզում  տեղակայված գնդերի  սպիտակամորթ  և սևամորթ  զինվորներ, երկու-երեք հոգով  զբոսնող  ճապոնացիներ,  հավայացիներ, երկարափեշ խալաթներով  չինացիներ  և անհեթեթ  գլխարկներով ֆիլիպինցիներ: Բոլորը լուռումունջ էին, մի տեսակ  խեղճացած: Ցանկությունը միշտ էլ տխուր է:

-Դա խաղաղօվկիանոսյան կղզիների  ամենաճչացող  խայտառակությունն էր,- պաթոսով բացականչեց Դևիդսընը:- Միսիոներները տարիներ շարունակ  ագիտացիա էին մղում դրա դեմ,  մինչև վերջապես տեղական  մամուլն էլ  ձայնակցեց: Ոստիկանոււթյունը  հրաժարվում էր խառնվել:Դե, դուք գիտեք նրանց փաստարկները: Նրանք ասում էին, որ  անբարոյականությունն անխուսափելի բան է, և միակ  հնարավոր անելիքը ` դա  սահմանափակելն է ու  հսկողության տակ  պահելը: Ճշմարտությունն այն է,  որ նրանց  վճարում էին:Վճարում: Վճարում էին պանդոկատերերը, վճարում էին պոռնկապահները, վճարում էին հենց իրենք` կանայք: Ի վերջո,  նրանք ստիպված էին  գոնե մի բան անել:

-Ես այդ մասին կարդացիՀոնլոուլուում նավ բերված լրագրերում,- ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը:

-Իվելեյը, իր մեղսագործություններով և ամոթաբերությամբ, դադարեց գոյություն ունենալ հենց մեր տեղ հասնելու օրը: Ողջ բնակչությունը պատասխանատվության կանչվեց: Չեմ հասկանում, ինչպես ես միանգամից գլխի չընկա, թե ով էր այդ կինը:

…………..

-Հիմա, որ դուք պատմեցիք,- ասաց միսիս Մաքֆեյլը,- ես հիշեցի  ինչպես  նա նավ  բարձրացավ  շարժվելուց  մի քանի րոպե առաջ: Հիշում եմ, դեռ  մտածեցի, որ լավ հասցրեց:

-Ի~նչպես է նա  համարձակվել այստեղ գալ,- ցասումով  գոռաց  Դևիդսընը: — Ես այդ բանը թույլ չեմ տա:

Նա նետվեց դեպի դուռը:

-Ի՞նչ եք մտադիր անել,- հարցրեց Մաքֆեյլը:

-Ի՞նչ եք  կարծում, ի՞նչ պիտի անեմ: Պիտի վերջ  տամ  դրան: Ես չեմ թողնի, որ այս տունը  վերածվի, վերածվի…

Նա կանանց  լսողությունը  չվիրավորող  բառ էր որոնում: Աչքերը  բոցկլտում էին, և գունատ դեմքը  հուզմունքից  ավելի էր  գունատվել:

— Ձայներից դատելով, ներքևում երեք թե չորս  տղամարդ կա,- ասաց բժիշկը: — Ձեզ չի՞ թվում, որ  հիմա  այնտեղ  մտնելը բավական  անխոհեմ կլինի:

Միսիոները  արգահատանքով  լի մի հայացք  նետեց նրա վրա և առանց  խոսքի  դուրս  թռավ սենյակից:

-Դուք շատ  վատ գիտեք  միստր Դևիդսընին, եթե կարծում եք , որ սեփական  անձի  համար  վախը  կարող է  նրան ետ պահել իր  պարտքը կատարելուց,- ասաց Դևիդսընի կինը:

Նա նստել էր ձեռքերը  ջղաձգորեն  իրար սեղմած, դուրս  ընկած այտոսկրերին  կարմիր բծեր  էին  հայտնվել`ականջ  էր դրել, թե ներքևում  ինչ էր  տեղի ունենալու: Բոլորն էին ականջ դրել: Նրանք լսեցին,  ինչպես  միսիոները փայտե աստիճաններով  ցած վազեց և թափով  բաց արեց դուռը: Երգը հանկարծակի  ընդհատվեց, սակայն գրամոֆոնը  շարունակում էր  իր անճաշակ  հնչյուններն արձակել: Հետո լսվեց  Դևիդսընի ձայնը, որին հետևեց ծանր դրմփոց: Երաժշտությունը դադարեց: Միսիոները գրամոֆոնը գետին էր շպրտել: Նորից լսվեց նրա ձայնը, բայց  բառերը չէին  հասկացվում, դրան հետևեց  միսս  Թոմփսընի բարձրաձայն  ճղճղոցը և ապա  խառն  աղմուկ , ասես  մի քանի  մարդ  միանգամից իրենց  թոքերի  ողջ  զորությամբ  բղավելիս  լինեին: Միսիս Դևիդսընը, բերանը կիսաբաց, ավելի ամուր սեղմեց ձեռքերը: Բժիշկն  անվճռականորեն  հայացքը նրանից փոխադրեց իր կնոջը: Նա չէր ուզում ներքև  գնալ,  սակայն կասկածում էր, որ իրենից դա են սպասում: Հետո տուրուդմփոցի  նմանվող մի բան  սկսվեց: Ձայներն ավելի որոշակի  դարձան: Հնարավոր է, որ  Դևիդսընին սենյակից  դուրս էին շպրտում: Դուռը շրխկոցով  փակվեց: Մի վայկյան լռություն տիրեց, և ապա  լսվեց  աստիճաններով բարձրացող  Դևիդսընի  քայլերի ձայնը: Նա գնաց իր սենյակ:

— Գնամ մոտը, — ասաց միսիս Դևիդսընը:

Նա տեղից  ելավ ու դուրս  գնաց:

— Եթե պետք լինեմ, անմիջապես կանչեք,- ասաց  միսիս Մաքֆեյլը և, տեսնելով, որ սա արդեն հեռու է ավելացրեց: — Հուսով եմ,  որ վնասված չի լինի:

-Ինչ է, չէր կարող  ուրիշի գործերին չխառնվել,- ասաց Մաքֆեյլը:

Նրանք լուռումունջ նստեցին  մեկ թե երկու  րոպե, և հետո հանկարծ երկուսն էլ  վեր թռան, քանի որ գրամոֆոնը  նորից սկսեց նվագել, ասես ջգրու, և ծաղրական  ու խռպոտ  ձայնները մի անպատկառ  երգ սկսեցին  բղավել:

Մյուս օրը Դևիդսընը  գունատ  էր ու  հոգնած: Գնագատվում էր  գլխացավից և  ծերացած  ու թառամած  տեսք  ուներ: Նա միսիս  Մաքֆեյլին  ասաց, որ  միսիոները  բոլորովին  չի քնել, ամբողջ գիշեր ահավոր անհանգիստ է  եղել և ժամը  հինգին վեր  է կացել ու տնից  գնացել: Դևիդսընի վրա մի բաժակ գարեջուր  էին թափել, և նրա շորերը  կեղտոտ էին  ու գարշահոտ: Բայց մի մռայլ կայծ փայլատակեց միսիս  Դևիդսընի աչքերում, երբ նա խոսեց  միսս  Թոմփսընի մասին:

……………….

-Նա դառնորեն  կզղջա  այն օրվա համար, երբ ինքը  ծիծաղեց միստր  Դևիդսընի վրա: Միստր Դևիդսընը հիանալի սիրտ ունի, և  չկա մեկը, որ  փորձանքի  մեջ  գնա նրա մոտ և  մխիթարություն չստանա, սակայն  նա չի  խնայում  մեղսագործին,  և նրա արդարացի  զայրույթը  սարսափելի է:

-Լավ, իսկ  նա ի ՞նչ կանի,- հարցրեց  միսիս  Մաքֆեյլը:

-Չգիտեմ, բայց  չէի ուզի  այդ  արարածի տեղը լինել, եթե անգամ ողջ աշխարհի բարիքներն ինձ տային:

Սարսուռ անցավ միսիս Մաքֆեյլի մարմնով: Ինչ-որ  տագնապահարույց  բան  կար այդ  փոքրամարմին  կնոջ  հաղթական  ինքնավստահության  մեջ: Երկու կանայք այդ օրը  պիտի միասին զբոսնելու գնային, և նրանք  կողք կողքի  աստիճաններով իջան,միսիս Թոմփսընի  դուռը բաց էր, նա կեղտոտ  խալաթը հագին ինչ-որ  բան էր տապակում թավայի մեջ:

-Բարի  լույս,- գոչեց նա: — Միստր Դևիդսընը այս առավոտ  ո ՞նց է, ավելի լա ՞վ է:

Կանայք  լուռ անցան  նրա կողքով, քթները վեր տնկած, ասես սա  բոլորովին  էլ գոյություն  չունենար: Եւ, այնուամնայնիվ, նրանք կարմրեցին, երբ այդ կինը սկսեց բարձրաձայն  ու հեգնորեն քրքջալ: Միսիս Դևիդսընը հանկարծակի շրջվեց նրա կողմը:

-Չհամարձակվեք ինձ հետ խոսել,-ճչաց նա: -Եթե դուք ինձ վիրավորեք, ես ձեզ այստեղից վռնդել կտամ:

-Լսեք, ես միստր Դևիդսընին խնդրել է ՞ի իմ մոտ հյուր գալ:

-Մի պատասխանեք նրան,- արագ — արագ շշնջաց միսիս Մաքֆեյլը:

Քայլեցին այնքան, որ նա  արդեն  չէր կարող լսել իրենց:

-Անպատկառ, լկտիի մեկը,- միանգամից պայթեց  միսիս Դևիդսընը:

Ետ գալուց կանայք  նորից  տեսան նրան, այս անգամ նավամատույցի  մոտ զբոսնելիս: Ունեցած — չունեցած ամենալավ բաները հագին էին: Հսկայական  սպիտակ գլխարկը, իր անճաշակ, աչք ծակող  ծաղիկներով,ասես ծաղր  լիներ: Նա ուրախ  ձայն տվեց  կողքով անցնելիս, և  մոտակայքում կանգնած  երկու  ամերիկացի  նավաստիները  ժպտացին , մինչդեռ  տիկնայք  սառցային  արտահայտություն ընդունեցին: Նրանց տուն հասնելուն  պես անձրևը վերսկսվեց:

-Նրա  գեղեցիկ շորերը, իմ  կարծիքով, կփչանան,- դառը հեգնանքով ասաց  միսիս Դևիդսընը:

Դևիդսընը ներս եկավ, երբ  բոլորն արդեն վաղուց սկսել էին ճաշել: Նա ամբողջովին թաց էր, բայց շորերը  չփոխեց: Նստեց լուռ ու մռայլ, մի քիչ ուտելուց հետո հրաժարվեց  ճաշելուց և հայացքը հառեց թեքահար անձրևին: Երբ միսիս Դևիդսընը  նրան պատմեց միսս Թոմփսընի  հետ երկու հանդիպումների մասին, նա չպատասխանեց: Միայն էլ ավելի խոժոռված դեմքը ցույց տվեց, որ միսիոները լսել է:

-Ճիշտ չի ՞ լինի, եթե  միստր Հորնին ստիպենք  նրան այստեղից  վռնդել,- հարցրեց միսիս Դևիդսընը:- Մենք չենք կարող թույլ տալ, որ նա մեզ վիրավորի:

-Նա ուրիշ գնալու տեղ կարծես թե չունի,- ասաց Մաքֆեյլը:

-Կարող է բնիկներից մեկի մոտ ապրել:

-Այսպիսի եղանակին բնիկների խրճիթը  պետք է, որ ապրելու համար  բավական անհարմարավետ  լինի:

-Ես այդպիսի խրճիթում տարիներով եմ ապրել,- ասաց միսիոները:

Երբ փոքրիկ բնիկ աղջիկը  ներս բերեց խորոված  բանաները,  որ նրանց ամեն օրվա  աղանդներն էր, Դևիդսընը շրջվեց  նրա կողմը.

-Հարցրու միսս Թոմփսընին թե  նրան ե ՞րբ է հարմար  ինձ տեսնելը,- ասաց նա:

-Ինչո ՞ւ ես ուզում նրան տեսնել, Ալֆրեդ,- հարցրեց կինը:

-Իմ պարտքն է նրան տեսնել: Ես չեմ գործի, մինչև նրան բոլոր հնարավորությունները ընձեռած չլինեմ:

-Դու չգիտես, թե նա ինչն է, կվիրավորի քեզ;

-Թող վիրավորի ինձ: Թող թքի վրաս: Նա անմահ հոգի ունի, և ես իմ ուժերի սահմաններում  ամեն ինչ անեմ  այն փրկելու համար:

Միսիս Դևիդսընի ականջներում  դեռևս  զնգում էր  պոռնիկի  ծաղրական քրքիջը:

-Նա շատ հեռու է գնացել:

-Շատ հեռու Աստծո գթության համար:- Միսիոների աչքերը հանկարծ բռնկվեցին, և ձայնը դարձավ  մեղմ ու քնքուշ: -Երբեք: Մեղսագործը կարող է մեղքի մեջ թաղված լինել ավելի խոր, քան ինքը` դժոխքը, սակայն  Տեր Հիսուսի սերը, միևնույն է կհասնի նրան:

Աղջիկը վերադարձավ` մի գրություն բերելով:

…………..

<<Միսս Թոմփսընը Ձեզ ողջյուններ է  հղում, և եթե հայր սուրբ  Դևիդսընը չգա աշխատանքի ժամին, ուրախ է նրան ընդունել ցանկացած ժամանակ>>:

Հավաքվածները պատասխանը ընդունեցին քար լռությամբ և Մաքֆեյլը շտապ թաքցրեց իր ժպիտը: Նա գիտեր, որ կինը կջղայնանար, եթե տեսներ ,  որ  միսս Թոմփսընի  անպատկառությունը զվարճալի է թվում իրեն:

Լուռ վերջացրին ճաշը: Կանայք ելան  տեղներից և վերցրին իրենց ձեռքի գործերը (միսիս Մաքֆեյլը  հյուսում էր մեկն այն անհաշիվ շարֆերից, որ սկսել էր պատերազմից ի վեր), իսկ  բժիշկը վառեց  ծխամորճը: Բայց Դևիդսընը մնաց նստած  իր աթոռին` վերացած հայացքը հառած  սեղանին:  Վերջապես նա տեղից ելավ և առանց  մի խոսքի  սենյակից դուրս գնաց: Լսվեց, թե ինչպես ներքև իջավ  և հետո միսիս Թոմփսընի հանդուգն  մտեք-ը` ի պատասխան  դռան թակոցին: Միսիոներն այնտեղ մոտ մի ժամ մնաց: Իսկ բժիշկ  Մաքֆեյլն  անձրևն էր դիտում: Այդ անձրևն արդեն սկսում էր նյարդայնացնել նրան : Այն նման չէր Անգլիական փափուկ անձրևին, որ մեղմորեն թափվում է  գետնին, այն անգութ էր և մի տեսակ սարսափելի. Մարդն զգում էր բնության վայրի ուժերի  չարությունը: Այդ անձրևը չէր հորդում, այլ ողոում էր:Ասես  երկնային ջրհեղեղ  լիներ. Այնպիսի հաստատուն համառությամբ էր  շառաչում, զարկվելով երկաթե տանիքին, որ կարելի էր խանգարվել: Ինչ-որ կատաղություն կար այդ անձրևի մեջ: Եվ մերթընդմերթ զգում էիր , որ եթե  չդադարի, կսկսես  գոռալ, իսկ հետո հանկարծ  քեզ անուժ էիր  զգում, կարծես ոսկորներդ անսպասելիորեն  փակված լինեին, և դու թշվառ էիր ու  հուսահատ:

………………

Մաքֆեյլը  գլուխը շրջեց  միսիոների կողմը, երբ նա ներս եկավ: Կանայք  նույնպես  բարձրացրին  աչքները:

-Ես նրան  ընձեռեցի  բոլոր  հնարավորությունները: Ես նրան կոչ արեցի զղջալու: Նա մեղավոր կին է:

Դևիդսընը դադար տվեց, և բժիշկը տեսավ,   թե ինչպես  նրա  աչքերը մթնեցին, և գունատ  դեմքը  դարձավ  խիստ  ու մռայլ:

Այժմ ես կդիմեմ մտրակին, որի օգնությամբ  Տեր Հիսուսն  Ամենաբարձրյալի Տաճարից դուրս  քաշեց  վաշխառուներին ու  դրամափոխներին:

Նա սենյակով  ետուառաջ էր քայլում: Շրթունքները վճռական  հպվել էին իրար,  իսկ սև հոնքերը խոժոռ էին:

-Եթե այդ կինը  աշխարհի ծայրը  փախած  լիներ, ես կհետապնդեի  նրան:

Հանկարծակի մի շարժումով  միսիոները ետ շրջվեց և,  ոտքերը լայն-լայն գցելով, արագ դուրս քայլեց սենյակից: Նորից լսվեցին  ներքև իջնող ոտնաձայներ:

-Ինչ է անելու,- հարցրեց միսիս Մաքֆեյլը:

-Չգիտեմ:- Միսիս Դևիդսընը հանեց  պենսեն և մաքրեց  ապակիները:-Երբ նա  Տիրոջ գործն է կատարում, ես երբեք հարցրեց  չեմ տալիս:

Նա կամացուկ հառաչեց:

-Ինչ է պատահել:

-Հալումաշ կլինի: Բոլորովին չգիտի իրեն խնայել:

Բժիշկ Մաքֆեյլը միսիոների գործունեության  առաջին  արդյունքների մասին  իմացավ  խառնածին  առևտրականից, որի տանը կենում էին: Վերջինս բժշկին կանգնեցրեց, երբ սա անցնում էր խանութի կողքով, և շեմի  մոտ սկսեց խոսել: Նրա գեր դեմքը  հուզված արտահայտություն ուներ:

-Հայր սուրբ Դևիդսընը  խոսեց վրաս  միսս Թոմփսընին  սենյակ տալու համար,-ասաց նա,-բայց այն ժամանակ  ես չգիտեի, թե  դա ինչ կին է: Երբ մարդիկ գալիս ու հարցնում  են, թե ես կարող եմ վարձով սենյակ տալ, ինձ մի բան է հետաքրքրում` վճարելու փող ունեն , թե չէ: Իսկ միսս Թոմփսընը  շաբաթվա վարձը միանգամից  տվեց:

Բժիշկ Մաքֆեյլը  չէր ուզում  որոշակի դիրք գրավել:

-Ինչ որ է, դա ձեր տունն է:Մենք շատ պարտական ենք  ձեզ,  որ մեզ ընդհանրապես  ներս եք թողել:

Հորնը կասկածանքով  նրան նայեց: Նա դեռ  հաստատ չէր  պարզել , թե  Մաքֆեյլը  որքանով է  կանգնած  միսիոների  կողմը:

-Միսիոներները բոլորն  էլ  խոսքները մեկ են,-տատանվելով ասաց նա:- Ու թե որ մի առևտրականի հետ չունեցան, նա կարող է սուսուփուս  իր խանութը փակել:

-Ինչ է ուզում էր, որ այդ կնոջը վռնդեիք:

-Չե, նա ասում է որ չի կարող այդպիսի բան պահանջել, քանի դեռ միսս Թոմփսընը իրեն կարգին է պահում: Ասում է ,  որ ուզում  է ինձ  հետ արդարացի  վարվել: Ես խոսք տվեցի ,  որ այդ  կինն էլ  այցելողներ չի ունենա: Հենց նոր գնացի ու զգուշացրի:

-Ինչպես  ընդունեց ձեզ:

-Անպատվեց:

-Դե, իմ կարծիքով, նա  կտեղափոխվի: Չեմ կարծում, թե կման այստեղ, եթե ոչ ոքի չկարողանա ընդունել:

-Նա գնալու տեղ չունի, բացի  տեղացիների տներից, և ոչ մի բնիկ  նրան հիմա  չի վերցնի, այն բանից հետո, որ  միսիոներներն ընկել են  նրա ետևից:

Բժիշկը նայեց դուրս, անձրևին:

-Էհ, կարծում եմ, իմաստ  չունի  սպասել, որ եղանակը բացվի:

Երեկոյան հյուրասենյակում, Դևիդսընը  պատմում էր  քոլեջում անցկացրած  իր երիտասարդ  տարինների  մասին:  Նա միջոցներ չէր ունեցել  և դժվարությունները հաղթահարել էր արձակուրդների ժամանակ  պատահական  աշխատանքներ անելու  շնորհիվ: Ներքևում լռություն էր: Միսս Թոփսընը  մենակ նստած էր  իր փոքրիկ սենյակում: Բայց հանակրծ գրամոֆոնը սկսեց նվագել: Նա ջգրու , իր մենակությունը մարտահրավեր  նետելու համար  էր աշխատացրել այն , սակայն երգող չկար, և նվագը թախծոտ  հնչողություն ուներ: Ասես օգնության կանչ  լիներ: Դևիդսընն ուշադրություն չդարձրեց : Նա մի  երկար անեկդոտի կեսին էր հասել և շարունակեց` առանց արտահայտությունը փոխելու: Գրամոֆոնը շարունակում էր նվագել: Միսս Թոմփսընն  իրար ետևից  փոխում էր ձայնապանկները:Լռությունը  կարծես  ազդում էր նրա նյարդերի  վրա: Գիշերը տոթ էր, օդն`անշարժ: Մաքֆեյլնները պառկեցին, բայց չէին կարողանում  քնել: Լայն բացած աչքերով , կողք կողքի  պառկած ամուսիներն ականջ էին դնում վարագույրից այն կողմ մոծակների անողորմ երգին:

………………

-Սա ինչ  է,- վերջապես շշնջաց  միսիս Մաքֆեյլը:

Նրանք ձայն լսեցին`Դևիդսընի ձայնը փայտե միջնորմի ետևից:  Ձայնը միապաղաղ, լուրջ  ու նպատակամետ երանգ ուներ: Նա բարձրաձայն աղոթում էր:Աղոթում էր միսիս Թոմփսընի հոգու համար:

Երկու թե երեք օր անցավ: Այժմ արդեն, երբ փողոցում հանդիպում էին միսս Թոմփսընին, սա այլևս առաջվա հեգնական ջերմությամբ կամ ժպիտով  չէր ողջունում, այլ անցնում էր  քիթը  վեր տնկած, շպարված խոժոռ  դեմքին մռայլ-փքված արտահայտություն, ձևացնելով , թե  չի  էլ նկատել նրանց: Առևտրականն Մաքֆեյլին ասաց , որ միսս Թոմփսընը փորձել է  մի ուրիշ տեղ սենյակ  վարձել, սակայն ապարդյուն: Երեկոյան նա առաջվա նման հերթով  դնում էր  բոլոր ձայնասկավառակները, բայց այժմ ակնհայտ էր, որ  զվարթությունը կեղծ է:Ռեգթայմը հնչում էր սուր, հուսահատ,ասես հուսաբեկության ուանսթեփ  լիներ: Երբ նա կիրակի օրը լարեց  գրամոֆոնը, Դևիդսընը Հորնին ուղարկեց  խնդրելու, որ անմիջապես  դադարի,  քանզի կիրակին Տիրոջ օրն է: Պարը դադարեց, և տանը լռություն տիրեց, որն ընդատվում էր  միայն երկաթե տանիքին  հարվածող  անձրևի կանոնավոր  կտկտոցով:

-Ինձ թվում է, նա մի քիչ գրգռված է դարձել,- հաջորդ օրը  Մաքֆեյլին ասաց առևտրականը:-Չի իմանում, թե միստր Դևիդսընի ուզածն ինչ է, և դա վախեցնում է նրան:

Մաքֆեյլն առավոտյան հանդիպել էր  միսս Թոմփսընին և ապշել էր, տեսնելով, թե նրա  ամբարտավան արտահայտությունը ինչպես է փոխվել:Հետապնդվածի հայացք ուներ այժմ այդ կինը: Խառնածինը թեք նայեց Մաքֆեյլին:

-Դուք երևի չգիտեք, չէ՞, միստր Դևիդսընն ինչ է մտադիր անել,- վերջապես ռիսկ արեց  նա հարցնել:

-Ոչ, չգիտեմ:

Հետաքրքիր էր,  որ Հորնն այդ հարցը տվեց, քանի որ բժշկին էլ էր թվում,թե միսիոներն  ինչ-որ խորհրդավոր  աշխատանք է տանում: Այն տպավորությունը ուներ, թե միսիոներն անդադար, զգուշորեն ցանց  է հյուսում այդ կնոջ շուրջը և հանկարծ, երբ ամեն ինչ  պատրաստ լինի, թելերը կտրուկ կքաշի:

-Ինձ ասաց, նրան հաղորդեմ, — շարունակեց առևտրականը,- որ ցանկացած ժամանակ, երբ իր կարիքը զգա, թող միայն կանչի, և ինքը կգա:

-Իսկ նա ի՞նչ պատասխանեց:

-Ոչ մի բան: Ես չսպասեցի: Միայն  ասացի ինչ որ ինձ ասել էին ու գնացի: Վախեցա, սկսի լաց լինել:

-Չեմ կասկածում, որ մենակությունն ազդում է նրա նյարդերի վրա,- ասաց բժիշկը:- Էլ չեմ ասում անձրևը: Դա բավական է, որ մարդ գժվի,- գրգռված շարունակեց նա:- Ինչ է, այս անիծյալ տեղում դրան վերջ չկա՞:

-Անձրևոտ սեզոնին շատ հաճախ է գալիս: Տարին այստեղ երեք հարյուր դյույմ  տեղումներ է լինում: Գիտեք,  ծովածոցի ձևն է պատճառը,ասես այն Խաղաղ օվկիանոսի բոլոր  ծայրերից  անձրևն իր կողմն է ձգում:

-Գրողի ծոցը այս ծովածոցի ձևը,-ասաց բժիշկը:

Նա քորեց մոծակների կծած տեղերը: Շատ ջղային  վիճակում էր: Երբ անձրևը դադարեց, և արևը շողաց, շուրջբոլորը նմանվեց ջերմոցի` եռացող, խոնավ, տոթ, հեղձուկ. և արտասովոր մի  զգացում էիր ունենում` թե ամեն ինչ աճում է վայրի կատաղությամբ: Բնիկները, որոնց մասին ասում էին, թե անհոգ ու մանկական բնավորություն ունեն, իրենց դաջվածքներով  ու ներկած մազերով, չարագուշակ տեսք էին ստացել, և երբ  հանկարծ ետևում լսում էիր նրանց  բոբիկ ոտքերի  թփթփոցը, բնազդաբար ետ էիր նայում: Զգում էիր, որ ամեն րոպե կարող են արագ մոտ գալ ու մի երկար դանակ խրել թիկունքդ: Անհնար էր գուշակել , թե ինչ մութ մտքեր են նրանց լայն, իրարից հեռու աչքերի մեջ: Նրանց հայացքը  մի քիչ նման էր  տաճարների պատերին  նկարած հին  եգիպտացիների  հայացքին, և աննկարագրելիորեն հինավուրց ու սարսափելի բան կար  նրանցում:

Միսիոները գալիս էր  ու նորից գնում: Նա զբաղված էր,սակայն Մաքֆեյլները չգիտեին, թե ինչով: Հորնը բժշկին ասաց, որ  նա ամեն օր  տեսնում է նահանգապետին, և մի  օր Դևիդսնն ինքը խոսեց դրա մասին:

-Տեսքից  թվում է, թե շատ վճռական  մարդ է,-ասաց նա,- բայց երբ հասնում ես  գործի  էությանը, տեսնում ես, որ ողնաշար չունի:

-Ասել կուզի, նա ձեր ուզածը անվերապահորեն չի անում, հա՞,-կատակի տվեց բժիշկը:

Միսիոները ժպտաց:

-Ես ուզում եմ,  որ նա անի այն ինչ  ճիշտն է: Մարդուն չպետք է անհրաժեշտ լինի համոզել, որ անի  ճիշտը:

-Բայց կարող են տարբեր տեսակետներ լինել, թե ինչն է ճիշտ:

-Եթե մարդու ոտքը ոսկրախտով հիվանդ է, դուք կհանդուրժեի՞ք,  որ մեկը տատանվեր անդամահատել այն:

-Ոսկրախտը կոնկրետ բան է:

-Ի՞սկ չարիքը:

Թե ինչ էր Դևիդսընն արել, շուտով հայտնի դարձավ: Չորսով հենց նոր ճաշել վերջացրել էին և տիկնայք ու բժիշկը  դեռ չէին բաժանվել հանգիստը վայելելու, որ տապն էր պարտադրում նրանց: Դևիդսընն այդ քնքշակեցության կողմնակիցը  չէր: Դուռը հանկարծ կտրուկ բացվեց, և միսս Թոմփսընը  ներս եկավ: Նա նայեց բոլորին, հետո մոտեցավ Դևիդսընին:

-Դու, կեղտոտ, ինչ ես իմ մասին ասել նահանգապետին:

Նա կատաղությունից կակազում էր: Մի րոպե  լռություն տիրեց: Հետո միսիոները  աթոռ առաջ քաշեց:

-Խնդրում եմ, նստեցեք միսս Թոմփսըն: Ես հուսով էի, որ մի անգամ ևս առիթ կունենամ ձեզ հետ զրուցելու:

-Ստոր շունշանորդի:

Դրան հետևեց վիրավորական խոսքերի մի  ամբողջ հեղեղ` կեղտոտ ու հանդուգն: Դևիդսընն իր լրջախոհ աչքերը հառել էր նրան:

-Ես անտարբեր եմ ծանակությունների  հանդեպ, որ դուք հարմար եք գտնում թափել ինձ վրա, միսս Թոմփսըն,- ասաց նա, — սակայն աղաչում եմ ձեզ հիշել, որ այստեղ տիկնայք են ներկա:

Այժմ արդեն արցունքներն էին պայքարի մեջ մտել  զայրույթի հետ, դեմքը կարմրել էր և ուռել, ասես խեղդվում էր:

-Ի՞նչ է պատահել,- հարցրեց բժիշկ Մաքֆեյլը:

-Մեկը հենց նոր եկավ ու ասաց, որ ես  պիտի մյուս նավով  էստեղից գնամ:

Միսիոների աչքերը փայլատակեցին արդյո՞ք: Դեմքը մնաց անկիրք:

-Հանգամանքները այնպիսին էին, որ  դուք դժվար թե  սպասեիք, թե նահանգապետը կթողնի այստեղ մնաք:

-Դու ես արել,- ճչաց կինը:- Պոչ մի խաղացրու, դու ես արել:

-Ես չեմ ցանականում ձեզ խաբել: Ես հարկադրեցի նահանգապետին կատարել իր  պարտականություններին համապատասխան  միակ հնարավոր քայլը:

-Ի՞նչ է, չէիր կարող ինձ  հանգիստ թողնել: Հո քեզ  վնաս չեմ տալիս:

-Համնոզված եղեք, որ  եթե ինձ վնաս տված լինեիք, ես ամենևին չէի զայրանա ձեր արարքից:

-Չլինի՞ կարծում ես, թե ես ուզում եմ էս  քոսոտ քաղաք կոչվածում մնալ: Ի՞նչ է,  վայրենու նմա՞ն եմ:

-Այդ դեպքում ես չեմ  հասկանում ձեր  բողոքի  պատճառը,- պատասխանեց նա:

Կինը զայրույթի  մի անպարզահունչ  ճիչ արձակեց և սենյակից  դուրս նետվեց: Կարճատև լռություն տիրեց:

-Թեթևացած եմ  զգում, իմանալով, որ  նահանգապետը գործել է վերջապես,- ասաց Դևիդսընն ի վերջո:- Թույլ մարդ է, և չէր կարողանում վճիռ կայացնել: Ասում էր, որ նա, ինչևիցե, երկու շաբաթ է այստեղ լինելու, և, որ եթե Ափիա է գնում, ապա դա Բրիտանական իրավասությունների մեջ է և իրեն չի վերաբերում:

Միսիոները ոտքի թռավ և սկսեց  սենյակով  ետ ու առաջ  գնալ:

-Ահավոր է, թե ինչպես մարդիկ որոնց իշխանություն  է տրված, ձգտում են փախչել պատասխանատվությունից: Այնպես  են խոսում, կարծես իրենց տեսադաշտից դուրս մանացած  չարիքը չարիք չէ:Այդ կնոջ գոյությունն ինքին խայտառակություն է,և այդ խայտառակությունը ուրիշ կղզի տեղափոխելը  դրությունը չի լավացնի: Ի վերջո ես ստիպված  էի ուղիղ խոսել:

Դևիդսընը հոնքերը կիտեց և առաջ ցցեց  իր ամուր  կզակը:

Վայրագ ու վճռական տեսք ուներ:

……………….

-Ինչը նկատի ունեք դրանով:

-Մեր միսիան Վաշինգտոնում  ազդեցությունից այնքան էլ  զուրկ չէ: Ես նահանգապետին  նշեցի, որ նրան օգուտ չի բերի, եթե բողոք գնա այն մասին, թե նա  ինչպես  է այստեղ  գործերը վարում:

-Երբ է նա մեկնելու,- հարցրեց բժիշկը, մի փոքր դադարից հետո:

-Սան Ֆրանցիսկոյի նավը  Սիդնեյից այստեղ  կժամանի  հաջորդ երեքշաբթի: Դրանով նա պիտի գնա:

Մնում էր հինգ օր: Հենց հաջորդ օրը , հոսպիտալից վերադառնալիս, որտեղ  պարապ չմնալու համար  Մաքֆեյլն անց էր կացնում իր առավոտների  մեծ մասը, խառնածինը աստիճանների  վրա կանգնեցրեց նրան:

-Ներեցեք բժիշկ, Մաքֆեյլ, միսս Թոմփսընը հիվանդ է: Չէիք նայի նրան:

-Իհարկե:

Հորնը բժշկին  առաջնորդեց  կնոջ սենյակը: Սա անգործ — անբան նստած էր  աթոռին, ոչ կարդում էր, ոչ կար անում, հայացքը հառել էր դատարկությանը: Հագին սպիտակ զգեստ էր, գլխին` ծաղիկներով  զարդարված  սպիտակ լայնեզր  գլխարկը: Մաքֆեյլը նկատեց, որ նրա  մաշկը  դիմափոշու տակ դեղին է ու խամրած, իսկ աչքերն ուռած են:

-Ցավում եմ, որ լավ չեք զգում,- ասաց նա:

-Ահ, ես իսկականից հիվանդ չեմ: Ես ուղղակի  էդպես արեցի, որովհետև պիտի ձեզ տեսնեի: Ես ֆրիսկո տանող մյուս նավով պիտի գնամ:

Միսս Թոմփսընը նայեց բժշկին, և վերջինս տեսավ, որ նրա աչքերում  հանկարծ վախ հայտնվեց: Նա ջղաձգորեն բացուխուփ արեց  ձեռքերը: Առևտրականը,  դռան մոտ կանգնած, լսում էր:

-Ես գիտեմ,- ասաց բժիշկը:

-Ինձ համար հիմա Ֆրիսկո գնալն այդքան էլ հարմար չէ:Երեկ ցերեկը գնացի նահանգապետին տեսնելու, բայց մոտը չընկա: Քարտուղարին տեսա, ասաց որ պիտի նավով գնամ ու վերջ, էլ ոչ մի խոսք: Ես անպայման ուզում էի նահանգապետին տեսնեի, դրա համար էսօր առավոտ նրա տան մոտ սպասեցի, որ երբ դուրս գար հետը խոսեի: Չէր ուզում հետս խոսել, բայց ես չթողեցի, որ ինձնից գլուխն ազատի, նա էլ վերջն ասաց, թե ինքը դեմ չի մինչև  Սիդնեյի նավն իմ մնալուն, եթե հայր Դևիդսընը համաձայնվի:

…………….

Նա դադար տվեց և անհանգիստ նայեց բժիշկ Մաքֆեյլին:

-Չգիտեմ թե ինչ կարող եմ անել,-ասաց բժիշկը:

-Դե, ես ասացի, կարող է դուք նրան խնդրեք :Աստված վկա, եթե թողնի մնամ, ոչ մի բան չեմ անի: Տնից դուրս չեմ գա , եթե դա է իր  ուզածը: Եղած-չեղածը երկու շաբաթ է:

-Կխնդրեմ:

-Նա չի համաձայնի,-ասաց Հորնը:-Քեզ երեքշաբթի օրը  կուղարկի, ավելի լավ կանես  հաշտվես  էդ մտքին:

-Ասեք, որ ես  Սիդնեյում կարող եմ  աշխատանք  ստանալ,այսինքն`ազնիվ աշխատանք: Հո շատ բան չեմ ուզում:

-Ես կանեմ, ինչ որ կկարողանամ:

-Ու եկեք ինձ միանգամից ասեք, հա: Մինչև  չիմանամ ինչ եղավ, ոչ մի բան  չեմ կարողանա անել:

Այդ հանձնարարությունն այնքան էլ բժշկի սրտովը  չէր, և  հատկանշական է, որ նա գործեց  անուղղակիորեն: Ասաց իր  կնոջը, թե ինչ է լսել միսս Թոմփսընից,  և խնդրեց խոսել  միսիս Դևիդսընի հետ:Միսիոներն իրեն  բռնապետի նման  էր պահում.առանձին վնաս չկար, եթե աղջկան թույլ  տրվեր  երկու շաբաթ ևս Փագո-Փագոյում մնալ: Սակայն  նրա  դիվանագիտության  արդյունքներն անսպասելի էին: Միսիոներն ինքն  անմիջապես եկավ:

-Միսիս  Դևիդսընն  ինձ ասաց, որ Թոմփսընը խոսել է  ձեզ հետ:

Մաքֆեյլը, հանկարծակիի եկած,  զայրույթ զգաց, ինչպես լինում է ամաչկոտ  մարդկանց հետ, երբ նրանց ստիպում են բաց խաղալ: Արյունը գլխին  խփեց, և նրա երեսը շառագունեց:

-Տարբերություն չեմ տեսնում, եթե նա Սիդնեյ գնա Սան Ֆրանցիսկոյի փոխարեն, մանավանդ  որ խոստացել  է  իրեն այստեղ կարգին  պահել, գրողը տանի, նրան հետապնդելն  արդեն չափից դուրս է:

Միսիոներն իր խիստ հայացքը  մխրճեց  նրա մեջ:

-Ինչու նա չի ուզում  ետ գնալ Սան Ֆրանցիսկո:

-Ես չհետաքրքրվեցի,-գրգռված պատասխանեց բժիշկը:-Եվ կարծում եմ, ամեն մեկը լավ  կանի իր  սեփական գործերով  զբաղվի:

Ըստ երևույթին, դա այնքան  էլ  պատշաճ պատասխան չէր:

-Նահանգապետը նրան կարգադրել է կղզուց  մեկնող  առաջին իսկ նավով ուղևորվել: Նա ընդամենը  կատարել է յուր  պարտքը, և ես չեմ խառնվի:Այդ կնոջն  այստեղ  թողնելը  վտանգավոր է:

-Ըստ իս, դուք  շատ դաժան և բռնակալ անձնավորություն եք:

Երկու տիկնայք որոշ  տագնապով  բժշկին նայեցին, բայց  վեճից  վախենալու  պատճառ  չկար, քանզի միսիոները ժպտում էր անխռով:

……………

 

-Ես շատ եմ ափսոսում, որ դուք այդպիսի կարծիք ունեք  իմ մասին, բժիշկ Մաքֆեյլ: Հավատացեք, իմ սիրտը կտրատվում է դժբախտ կնոջ համար, սակայն ես  ընդամենը փորձում եմ  կատարել իմ պարտքը:

Բժիշկը չպատասխանեց: Նա պատուհանից մռայլ դուրս նայեց: Անձրևը միանգամից դադարել էր, և ծովածոցի  երկարությամբ  երևում էին ծառերի  մեջ  պատսպարված բնիկների  հյուղակները:

-Ես երևի օգտվեմ անձրևի  կտրվելուց և դուրս գամ,- ասաց նա:

-Խնդրում եմ, թշնամանք մի տածեք իմ նկատմամբ, որ չկարողացա համաձայնել ձեր ցանկությանը,- տխուր  ժպիտով  ասաց Դևիդսընը:- Ես ձեզ շատ եմ հարգում, բժիշկ, և կցավեմ, եթե իմ մասին վատը մտածեք:

-Ես չեմ կարծում, որ դուք ձեր մասին  բավական  լավ  կարծիք ունեք, որպեսզի  անվրդովությամբ ընդունեք իմը,- չհապաղեց  պատասխանել Մաքֆեյլը:

-Այստեղ ես ինձ պարտված եմ  ճանաչում,-  ծիծաղեց Դևիդսընը:

Երբ բժիշկ Մաքֆեյլը, չարացած  ինքն իր վրա, որովհետև անտեղի կոպիտ  գտնվեց, իջնում էր  աստիճաններով, տեսավ, որ  միսս Թոմփսընը դուռը կիսաբաց արած իրեն էր սպասում:

-Հը,- հարցրեց  նա,- խոսեցիք հետը:

-Այո, ցավում եմ, բայց նա ոչինչ չի ուզում անել,- պատասխանեց Մաքֆեյլը, շփոթմունքից խոսակցուհուն չնայելով: Սակայն հետո, փղձկոց  լսելով,  մի արագ հայացք նետեց  կնոջ  վրա ու տեսավ, որ նրա  դեմքը սարսափից սպիտակել է: Դա վախեցրեց  բժշկին: Եվ հանկարծ նրա գլխում մի միտք ծագեց:

-Բայց դեռևս հույսներդ մի կտրեք:  Ձեզ հետ այդպես վարվելն , իմ կարծիքով  ամոթալի բան է, և ես ինքս կգնամ, կտեսնեմ նահանգապետին:

-Հիմա:

Նա գլխով արեց: Միսս Թոմփսընի դեմքը պայծառացավ:

-Դուք շատ բարի եք: Ես հաստատ գիտեմ, որ եթե դուք խոսեք, կթողնի  մնամ: Ես ոչ մի էնպիսի ամոթալի բան չեմ անի, քանի էստեղ եմ:

Բժիշկ Մաքֆեյլն ինքն էլ կարգին չգիտեր, թե ինչու որոշեց  դիմել նահագապետին: Նա կատարելապես անտարբեր էր  միսս Թոմփսընի  գործերի  նկատմամբ, սակայն միսիոները  զայրացրել էր  նրան, իսկ բժշկի զայրույթը երկար էր տևում:  Նահանգապետը տանն էր: Դա մի լայնաթիկունք, գեղեցկադեմ  տղամարդ էր` նախկին նավաստի, սպիտակ, ցից-ցից  բեղերով, հագին ձյունասպիտակ համազգեստ:

-Ես եկել եմ ձեզ մոտ մի կնոջ  կապակցությանբ, որը բնակվում է այն տանը, որտեղ և մենք,-ասաց Մաքֆեյլը:- Նրա ազգանունը Թոմփսըն է:

-Ես նրա մասին արդեն բավականաչափ լսել եմ, բժիշկ Մաքֆեյլ,-  ասաց նահանգապետը ժպտալով:-  Ես նրան կարգադրել եմ  հաջորդ  երեքշաբթի մեկնել.և դա այն ամենն է, ինչ կարող եմ անել:

-Ես ուզում էի ձեզ հարցնել, թե չէիք կարող արդյոք ժամկետը երկարացնել և թույլ տալ նրան  մնալու այստեղ, մինչև նավը Սան Ֆրանցիսկոյից գա, որպեսզի կարողանա գնալ Սիդնեյ:  Ես երաշխավորում եմ, որ իրեն լավ կպահի:

Նահանգապետը շարունակում էր ժպտալ, սակայն աչքերը փոքրացան ու լրջացան:

-Շատ ուրախ կլինեի ձեր խնդրանքը կատարել, բայց կարգադրությունն արվել է և պիտի ի կատար ածվի:

Բժիշկը, որքան կարող էր համոզիչ փաստարկներ բերեց, սակայն նահանգապետը դադարեց  ժպտալ: Մռայլ լռում էր, աշխատելով զրուցակցին չնայել: Մաքֆեյլը տեսավ,  որ ինքը տպավություն չի գործում:

-Ես չէի ուզի որևէ տիկնոջ տհաճություն  պատճառել, բայց  նա պետք է մեկնի երեքշաբթի, մեկնի և վերջ:

-Սակայն ինչ տարբերություն:

-Ներեցեք բժիշկ, բայց ես պարտավոր չեմ իմ արարքների համար բացատրություն տալ ոչ մեկին , բացի իմ ղեկավարներից:

Մաքֆեյլը մի թափանցող հայացք  նետեց նրա վրա: Հիշեց Դևիդսընի ակնարկը, որ սպառնալիքներ է գործադրել, և նահանգապետի պահելաձևի մեջ  անսովոր  շփոթվածություն կարդաց:

-Գրողի տարած Դևիդսընը սիրում է ուրիշի  գործերին խառնվել,-տաքացած ասաց նա:

-Մեր մեջ ասած,  բժիշկ  Մաքֆեյլ,  չէի ասի  թե շատ բարենպաստ կարծիք եմ կազմել միստր Դևիդսընի  մասին, բայց պիտի խոստովանեմ, որ նա իրվաունք ուներ ինձ նշելու այն վտանգը, որ կարող է պարունակել միսս Թոմփսընի նման համաբավ  ունեցող կնոջ  ներկայությունը այսպիսի տեղում, որտեղ շատ զիվորականներ  են բնակվում տեղի բնակիչների մոտ:

Նա ոտքի կանգնեց, և բժիշկ Մաքֆեյլը ստիպված  էր նույնը անել:

-Խնդրում եմ, ներեք ինձ: Ես ժամանդրություն ունեմ: Իմ կողմից` բարևներ միսիս Մաքֆեյլին:

Բժիշկը վհատված բաժանվեց  նրանից: Նա գիտեր, որ  միսս Թոմփսընը սպասում է  իրեն, և չէր ուզում խոստովանել, որ  անհաջողություն է կրել, ուստի  տուն մտավ  ետևի դռնից և  գողունի բարձրացավ  աստիճաններով, ասես ինչ-որ  բան ունենար թաքցնելու:

Ընթրիքին նա լուռ էր և  ատրամադիր, մինչդեռ միսիոներրը  կենսուրախ էր ու աշխաույժ: Բժիշկ Մաքֆեյլին թվաց , թե նրա  աչքերը հաճախ  հաղթական ուրախությամբ  իր վրա  են կանգ առնում: Հանկարծ  նրան պարզ  դարձավ,  որ Դևիդսընը գիտե նահանգապետին արած  իր այցելության  և դրա անհաջողության  մասին: Բայց ինչպես կարող էր լսած լինել: Այդ մարդու զորությունն ինչ-որ չարագույժ բան ուներ  իր մեջ: Ընթրիքից հետո Մաքֆեյլը պատշգամբում տեսավ  Հորնին և, իր հենց այնպես զրուցելու համար,  դուրս եկավ:

-Նա ուզում է իմանալ, նահանգապետի հետ խոսել էք,թե ոչ,- շշնջաց առևտրականը:

-Այո, նա ոչինչ չի անի: Շատ եմ ցավում, դրանից ավել ոչինչ չեմ կարող:

-Ես գիտեի որ  չի անի:Նրանք չեն համրձակվում միսիոներներին դեմ գնալ:

-Ինչի մասին եք խոսում,-բարեկամաբար հարցրեց Դևիդսընը, միանալով նրանց:

-Ասում էի, որ  առնվազն մի  շաբաթ էլ Ափիա գնալու  հնարավորություն  չենք ունենա,-մինագամից, առանց  շփոթվելու  պատասխանեց առևտրականը:

Նա հեռացավ, իսկ երկուսը  վերադարձան  հյուրասենյակ: Միստր Դևիդսընն  ամեն անգամ  ուտելուց հետո  մի ժամ  նվիրում էր հանգստին: Քիչ հետո մեկն անհամարձակ  դուռը թակեց:

-Ներս եկեք,-սուր ձայնով  ասաց միսիս Դևիդսընը:

Դուռը բաց  չեր, նա ելավ տեղից և բացեց: Միսս Թոմփսընն էր կանգնած շեմին: Բայց նրա արտաքինն անսովոր  կերպով փոխված էր: Դա այլևս  այն պճնված  թեթևսոլիկը չէր, որ փողոցում ծիծաղում էր  նրանց վրա, այլ մի խեղճացած , վախեցած կին:  Մազերը, սովորաբար խնամքով  հարդարված, անխնամ թափված էին ուսերին: Հագին տնային չստեր էին, կիսաշրջազգեստ և վերնաշապիկ: Դրանք  ճմռթված էին ու կեղտոտ: Նա  կանգնել էր դռան մոտ, արտասուքները հոսում էին աչքերից, և չէր համարձակվում ներս գալ:

-Ինչ եք ուզում,-կոպտորեն հարցրեց միսիս Դևիդսընը:

-Կարող եմ խոսել  միստր Դևիդսընի հետ,-ընդատուն ձայնով ասաց  միսս Թոմփսընը:

Միսիոները տեղից վեր ելավ և մոտեցավ նրան:

-Ներս եկեք, միսս Թոմփսըն, ներս եկեք,- ջերմորեն հրավիրեց նա:-Ինչով կարող եմ ծառայել:

Նա մտավ սենյակ:

-Լսեք ես ներողություն եմ խնդրում երեկվա ասածիս, ու… ու մնացած բաների համար: Ես մի քիչ տաքացած էի: Կներեք:

-Օ, ոչինչ, ոչինչ: Իմ մեջքը բավականաչափ ամուր է մի քանի ծանր  խոսք  տանելու համար:

Կինը մի քայլ արեց դեպի նա: Ողջ  նրա տեսքն իր մեջ  ահավոր ստրկամիտ ինչ-որ  բան էր պարունակում:

-Դուք ինձ խեղճացրիք: Ես տարված եմ: Հետ չեք ուղարկի  ֆրիսկո չէ:

Միսիոների բարեհոգությունը վայրկենաբար անհետացավ, և ձայնը միագամից  դարձավ  խիստ ու ազդու:

-Ինչու չեք ուզում ետ գնալ  այնտեղ:

Նա ամբողջոովին կծկվեց:

-Մերոնք կարծեմ ենտեղ են: Չեմ ուզում  ինձ էս վիճակում տեսնեն: Ուրիշ ուր ասեք կգնամ:

-Ինչու չեք ուզում ետ գնալ Սան Ֆրանցիսկո:

-Ասացի:

Դևիդսընն առաջ թեքվեց ` հայացքը նրան հառած, և նրա  հսկայական փայլուն աչքերն ասես  փորձում էին  թափանցել  դիմացինի  հոգին: Նա հանկարծ կտրուկ շունչ քաշեց:

-Ուղղիչ ղ տուն:

Կինը ճչաց, հետո ծնկի եկավ ու գրկեց  միսիոների ոտքերը:

-Ետ մի ուղարկեք ինձ: Երդվում եմ աստծու առաջ,  որ լավ կին կդառնամ: Վերջ կտամ սրան:

Նա սկսեց աղաչանքներ հեղեղել, և արցունքները հոսեցին  նրա ներկած այտերով: Դևիդսընը կռացավ, բարձրացրեց կնոջ  դեմքը` ստիպելով վերջինիս իրեն նայել:

-Ուղղիչ տուն, այո:

-Ես փախա, ու ինձ չհասցրին բռնել,-շնչակտուր ասաց նա:- Շների  ձեռքը  որ ընկա, երեք տարի ունեմ:

Միսիոները բաց թողեց կնոջը, և նա  թավալվեց գետնին, դառը հեկեկալով: Բժիշկ Մաքֆեյլը տեղից բարձրացավ:

………..

-Դա գործը լրիվ փոխում է,-ասաց  նա:- Այս իմանալուց հետո  դուք չեք կարող ստիպել նրան ետ գնալ: Մի հնարավություն էլ տվեք:  Չ՞է որ ուզում է նոր կյանք սկսել:

-Ես նրան կտամ ամենահիանալի հնարավորությունը, որ նա երբևէ ունեցել է: Եթե զղջում է , թող ընդունի յուր պատիժը:

Կինը սխալ հասկացավ այդ խոսքերը և գլուխը բարձրացրեց:

Հույսի մի շող բոցկլտաց  նրա ուռած աչքերում:

-Կթողնեք որ մնամ…

-Ոչ: Դուք պիտի երեքշաբթի  Սան Ֆրանցիսկո մեկնեք:

Կինը սարսափի տնքոց հանեց  և հետո սկսեց  բղավել ցածր , խռպոտ, համարյա անմարդկային  ձայնով, գլուխը թափով խփելով հատակին: Բժիշկ Մաքֆեյլը  վեր թռավ  տեղից և բարձրացրեց նրան:

-Հարկավոր  չէ, զսպեք ձեզ: Ավելի լավ է գնաք  ձեր սենյակ, պառկեք: Ես ձեզ դեղ կտամ:

Նա կնոջը ոտքի  հանեց և  կիսաքաշելով, կիսահրելով ներքև տարավ: Կատաղած էր միսիս Դևիդսընի ու իր կնոջ վրա, որ օգնելու ոչ մի փորձ չարեցին:  Խառնածինը հարթակին  կանգնած էր, և  նրա օգնությամբ  մի կերպ  հաջողվեց  միսս  Թոմփսընին պառկեցնել  մահճակալին: նա գոռում էր ու լաց լինում: Համարյա անզգայացել էր: Բժիշկը մի հանգստացնող  սրսկում արեց: Երբ նորից  ետ վերադարձավ, չարացած էր և ուժասպառ:

-Պառկեցրի, որ հանգստանա:

Կանայք և Դևիդսընը նույն դիրքում էին, ինչ որ գնալուց: Հազիվ թե այդ ընթացքում շարժված կամ  մի խոսք  ասած  լինեին:

-Ես ձեզ էի սպասում,- ասաց Դևիդսընը տարօրինակ, հեռու ձայնով:- Ուզում եմ, որ բոլորդ  ինձ հետ աղոթեք  մեր մեղավոր քրոջ  հոգու համար:

Նա գրադարակից վերցրեց  Ավետարանը և նստեց  սեղանի մոտ, որի  վրա քիչ առաջ  ընթրել էին:  Այն դեռ հավաքած չէր, և միսիոները մի կողմ  հրեց  թեյնիկը:  Հզոր, խոր ու արձագանքվող  ձայնով  նա կարդաց  այն գլուխը, որտեղ պատմում է Հիսուս Քրիստոսի հանդիպման մասին ամուսնուն դավաճանած կնոջ հետ:

-Այժմ ծունկ չոքեք  ինձ հետ և եկեք  աղոթենք մեր սիրելի քրոջ, Սեդի Թոմփսընի հոգու համար:

Ապա հետևեց  մի երկար, կրքոտ աղոթք, որում նա Աստծուն աղաչում էր  խնայել այդ մեղսագործ կնոջը:Միսիս  Մաքֆեյլը  և միսիս Դևիդսընը փակ աչքերով  ծունկ չոքեցին: Բժիշկը, զարմանքից հանկարծակի եկած,  անճարակորեն ու վախվորած նույնպես ծնկի  եկավ: Միսիոների աղոթքը վայրի պերճախոսության մի  մի նմուշ էր: Նա ծայրաստիճան  հուզված էր և երբ խոսում էր , արցունքներն էին վազում  այտերով: Դրսում անխիղճ  անձրևը  թափվում էր, թափվում անդադար, կատաղի չարությամբ , որ միայն մարդուն է հատուկ:

Վերջապես միսիոները դադար տվեց: Նա մի պահ լռեց, հետո ասաց.

Այժմ մենք կասենք  Հայր մերը:

Բոլորն ասացին աղոթքը և ապա , հետևելով  Դևիդսընին, ելան ոտքի: Միսիս Դևիդսընի  դեմքը գունատ էր և հանգստացած: Նա հանդարտված էր ու բավարարված: Սակայն Մաքֆեյլները հանկարծ  երկնչեցին: Չգիտեին ինչ անել:

-Ես ներքև գնամ և տեսնեմ, թե հիմա իրեն ինչպես է զգում,- ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը:

Դուռը բացեց  Հորնը: Միսիս Թոմփսընը  ճոճաթոռում  նստած կամացուկ  հեծկլտում էր:

 

-Այդ ի՞նչ եք անում ,- բացականչեց Մաքֆեյլը:-  Ես ձեզ ասացի, որ պառկեք:

-Ես չեմ կարող պառկել, ես ուզում եմ միստր Դևիդսընին տեսնեմ:

-Խեղճ մանկիկ, դրանից ի՞նչ օգուտ  պիտի  ունենաս: Դու նրան երբեք չես խղճահարեցնի:

-Նա ասաց, որ կգա թե որ հետևից մարդ ուղարկեմ:

Մաքֆեյլը գլխով  արեց  առևտրականին:

-Գնացեք բերեք նրան:

Նրաք  լուռ սպասում էին,  մինչև  առևտրականը վերև  գնաց: Ներս եկավ Դևիդսընը:

-Ներողություն, որ խնդրեցի էստեղ գաք,- ասաց կինը խոժոռելով հայացքը:

-Ես սպասում էի, որ  ինձ  կկանչեք: Գիտեի, որ  Աստված կպատասխանի իմ աղոթքին:

Մի րոպե նրանք սևեռուն իրար նայեցին, և հետո միսս Թոմփսընը հայացքը մի կողմ տարավ: Նա սկսեց խոսել անընդհատ ուրիշ կողմ նայելով:

-Ես վատ կին եմ  եղել: Ուզում եմ զղջման գալ:

-Փառք Աստծո, փառք Աստծո: Նա լսել է մեր աղոթքները:

Միսիոները շրջվեց  դեպի  տղամարդիկ:

-Ինձ մենակ թողեք նրա հետ: Ասեք միսս Դևիդսընին, որ  մեր  աղոթքները պատասխան են ստացել:

Նրանք դուրս գնացին և  դուռը ետևներից  փակեցին:

-Էսպիսի բաներ,-ասաց առևտրականը:

Այդ  գիշեր  երկար չէր  կարողանում քնել, և երբ  նա  լսեց,  թե  միսիոներն  ինչպես  է վեր  բարձրանում,  նայեց  իր  ժամացույցին:  Ժամը երկուսն էր: Բայց նույնիսկ  այդ ժամանակ  Մաքֆեյլը միանգամից անկողին չմտավ, քանզի  սենյակները բաժանող  փայտե  միջնորմից այն կողմ  լսվում էր  բարձրաձայն  աղոթող  Դևիդսընի  ձայնը: Վերջապես, խիստ հոգնած, նա ննջեց:

Երբ հաջորդ  առավոտյան  տեսավ  միսիոներին, զարմացավ վերջինիս տեսքից: Նա սովորականից մի քիչ գունատ էր, հոգնած, սակայն աչքերը  փայլում էին  ինչ-որ անմարդկային կրակով: Այնպիսի տեսք ուներ, ասես լցված լիներ  անսահման մի խնդությամբ:

-Ես ուզում եմ, որ դուք  անմիջապես գնաք  և տեսնեք Սեդիին,- ասաց նա: —  Չեմ կարող հուսալ, որ նրա մարմինն ավելի  լավ է, բայց հոգին… հոգին վերափոխված  է:

Բժիշկն իրեն  ուժասպառ  էր  զգում  և  նյարդայնացած էր:

-Երեկ գիշեր շատ երկար մնացիք  մոտը, — ասաց նա:

-Այո, նա լսել  անգամ  չէր ուզում իմ գնալու  մասին:

-Այնպես եք ուրախացել, ասես աշխարհը ձեզ են  տվել,- գրգռված ասաց բժիշկը:

Դևիդսընի աչքերը ոգևորությունից փայլեցին:

-Մեծ շնորհ է արվել զիս: Անցյալ գիշեր  ինձ բախտ  վիճակվեց մի  մոլորված հոգի ետ բերել  Հիսուսի գորովալից գիրկը:

Միսս Թոմփսընը դարձյալ  ճոճաթոռի մեջ էր: Անկողինը հարդարված չէր: Սենյակը  թափթված վիճակում էր: Նա նեղություն  չէր քաշել հագնվելու, բայց վրան  մի կեղտոտ խալաթ էր գցել, իսկ մազերը փնթիորեն կապել: Թաց սրբիչով  շփել էր  երեսը, սակայն  միևնույն է, այն ամբողջովին ուռած ու սմքած էր լաց լինելուց: Ասես մի հալումաշ եղած պոռնիկ լիներ: Նա բթացած հայացքն ուղղեց  բժշկին, երբ  վերջինս ներս  եկավ: Վախեցած էր ու  հուսալքված:

-Որտե՞ղ է միստր Դևիդսընը,-հարց տվեց նա:

-Հենց որ կարիքը զգաք, անմիջապես կգա, — խայթող չարությամբ պատասխանեց Մաքֆեյլը:

— Ես եկա տեսնեմ` ինչպես եք:

-Ոչինչ, լավ եմ պետք չի անհանգստանալ:

-Մի բան կերել եք:

-Հորնը սուրճ է բերել:

Միսս Թոմփսընը անհամբերությամբ դռանը  նայեց:

-Ի՞նչ եք կարծում, շո՞ւտ ներքև կգա: Երբ որ ինքը հետս է էդքան սարսափելի չէ:

-Այնուամենայնիվ երեքշաբթի գնալո՞ւ եք:

-Նա ասում է` պիտի գնամ: Խնդրում եմ ասեք` հենց հիմա գա:  Դուք ոչ մի բան չեք կարող անել: Մենակ ինքը հիմա ինձ կարող է օգնել:

-Շատ լավ,- ասաց  բժիշկ Մաքֆեյլը:

…………………

Հաջորդ  երեք օրը միսիոները  համարյա ամբողջ  իր ժամանակը  Սեդի Թոմփընի հետ էր անցկացնում:  Մյուսներին միանում էր միայն ուտելիս : Մաքֆեյլը նկատեց , որ նա բերանը  համարյա բան  չի դնում:

-Նա ուժասպառ է անում իրեն,- ցավով ասում էր  միսիս Դևիդսընը:-Եթե չհետևի գերհոգնածություն կստանա, բայց նա իրեն չի խնայում:

Ինքը  տիկինը սպիտակ էր, գունատ: Նա միսիս Մաքֆեյլին ասաց, որ բոլորովին չի քնում:  Երբ միսիոները միսիս Թոմփսընի մոտից վերև էր գալիս, նա աղոթում էր մինչև ուժասպառ լինելը, սակայն անգամ  դրանից հետո  երկար չէր քնում: Մեկ կամ երկու ժամից վեր էր կենում, շորերը հագնում և գնում ծովածոցի մոտ թափառելու: Նա արտառոց երազներ էր տեսնում:

-Այս առավոտ ինձ ասաց, որ  երազում  Նեբրասկայի սարերն է տեսել,-ասաց միսիս Դևիդսընը:

-Հետաքրքիր է,-ասաց բժիշկ Մաքֆեյլը:

Նա հիշեց, թե ինչպես  գնացքի  պատուհանից  տեսել էր  այդ սարերը, երբ անցնում էր Ամերիկայով: Դրանք ասես խլուրդի  հսկայական բներ  լինեին, կլոր ու հարթ, և կտրուկ  վեր էին  ցցված  հարթավայրի մեջ: Բժիշկը հիշեց, թե ինչպես  էր  իրեն  ապշեցրել դրանց  նմանությունը կանացի ստինքներին:

Դևիդսընի անհանգիստ վիճական անտանելի էր նույնիսկ  իր համար:  Բայց մի բերկրալից արբեցում ոգեշնչում էր  նրան: Նա արմատախիլ անելով ` մի կողմ էր  շպրտում խեղճ կնոջ հոգու  խորքերում  պահ մտած  մեղքի վերջին  մնացորդները:  Կարդում էր նրա հետ և աղոթում նրա հետ:

-Սա հրաշալի բան է,- մի օր ընթրիի ժամանակ  ասաց միսիոները:-Սա մի իսկական վերածննունդ է:Նրա հոգին,  որ գիշերվա պես սև էր,  այժմ անաղարտ է ու ճերմակ, ինչպես նորեկ ձյունը: Ես խոնարհ եմ ու վախվորած: Ես արժանի չեմ նրա զգեստի փեշին կպչելու:

-Եվ ձեր խիղճը թույլ կտա նրան ուղարկել Սան Ֆրանցիսկո,-ասաց բժիշկը,-Երեք տարի Ամերիկայի բանտերում: Ըստ իս դուք կարող էիք փրկել նրան դրանից:

-Ախ, բայց միթե ինքներդ չեք տեսնում: Դա անհրաժեշտ է: Կարծում եք սիրտս արյունաքամ չի լինում: Ես սիրում եմ նրան  ինչպես իմ կնոջը կամ քրոջը: Այն  ամբողջ ժամանակ,  որ  նա բանտում լինի  ես  նրա հետ պիտի տանեմ իր բոլոր ցավերը:

-Անմտություն,- բղավեց համբերությունը կորցրած բժիշկը:

-Դուք չեք հասկանում,  քանզի կույր եք: Նա մեղք է գործել և պիտի տառապի: Ես գիտեմ, թե ինչ տառապանքներ պիտի կրի: Նա սոված կմնա,  չարչարանքերի կենթարկվի և կստորացվի: Ես ուզում եմ,  որ այդ կինը մարդկային պատիժն  ընդունի,  որպես զոհաբերություն  աստծուն:  Ուզում եմ հրճվանքով ընդունի այն: Նրան մի հնարավորություն է  տրված, որ մեզնից շատ քչերին է  ընձեռվում: Աստված անսահման բարի է ու գթասիրտ:

Դևիդսընի ձայնը հուզմունքից դողաց: Նա հազիվհազ էր արտաբերում բառերը, որ կրքոտ թափվում էին նրա շրթունքներից:

-Ամբողջ օրը ես աղոթում եմ  նրա հետ և երբ հեռանում եմ նրանից , նորից եմ աղոթում,  աղոթում եմ ուժերիս ողջ զորությամբ, որպեսզի Հիսուսն  այս մեծ շնորհն պարգևի  նրան: Ես ցանկանում եմ նրա հոգու մեջ արմատավորել  պատժված լինելու  կրքոտ իղձը, որպեսզի վերջում, եթե նույնիսկ առաջարկեմ  չգնալ, ինքը մերժի: Ուզում եմ զգա, որ բանտ կոչվող դառը  պատիժը  վարձահատությունն է, որը  նա դնում է մեր օրհնյալ  Տիրոջ ոտքերի առջև, Տիրոջ, որը յուր կյանքն է տվել նրա համար:

Օրերը դանդաղ էին անցնում: Տան բոլոր բնակիչները, որոնց ամբողջ ուշադրությունը կենտրոնացված  էր  թշվառ, տաջված կնոջ վրա, մի տեսակ անբնկան հուզմունք էին ապրում: Նա ասես մի զոհ   լիներ,  որին պատրաստում էին  արյունոտ, վայրի կռապաշտական ծեսերի համար: Սարսափից փայտացած վիճակում էր այդ կինը: Մի րոպե անգամ չէր դիմանում առանց Դևիդսընի, միայն վերջինիս հետ էր վերստանում քաջությունը, և նա ամբողջ ժամանակ  ստրկային հավատարմությամբ կառչում էր միսիոներից: Շատ էր լաց լինում, Ավետարան կարդում ու աղոթում: Երբեմն դառնում էր ուժասպառ ու անտարբեր: Այդժամ նա  իրոք սկսում էր  տենչալ,  որ շուտ գա  փորձությունը, քանզի դա ուղակի ու կոնկրետ փախուստի ձև էր կարծես առաջարկում իր կրած չարչարանքներից: Այլևս չէր կարողանում դիմանալ  իրեն պատող անորոշ սարսափներին: Յուր մեղքերի հետ  մեկտեղ այդ կինը մի կողմ էր դրել նաև հոգատարությունն  իր հանդեպ,և նա քարշ էր գալիս սենյակով մեկ` անճաշակ խալաթը հագին, փնթի ու բբռեճ: Չորս օր  էր, ոչ գիշերանոցն էր հանել,  ոչ հագել գուլպաները: Սենյակը  կեղտոտ էր  ու թափթփված: Մինչդեռ անձրևը շարունակում էր տեղալ  անգութ համառությամբ: Մարդ մտածում էր,  որ վերջապես  երկնքում  եղած  ջրի պաշարը  պիտի սպառվի, բայց տեղատարափը շարունակում էր  խենթացնող  միապաղաղությամբ  հարվածել թիթեղյա տանիքին` ուղիղ ու ծանր: Ամեն ինչ թաց էր ու կպչուն: Բորբոս էր բռնում պատերին և հատակին դրված կոճիկներին: Անքուն գիշերներին մոծակներն իրենց  զայրացած  երգն էին  բզզում:

…………………

-Եթե գոնե մի կենտ  օր  դադարեր անձրև գալ, այսքան վատ չէր լինի,-ասաց Մաքֆեյլը:

Բոլորն անտարբեր սպասում էին երեքշաբթի օրվան, երբ Սան Ֆրանցիսկոյի  նավը Սիդնեյից պիտի ժամաներ: Լարվածությունն անտանելի էր: Եվ քանի որ բժիշկ Մաքֆեյլը կապ ուներ  այդ ամենի հետ, անբախտ կնոջ ձեռքից  ազատվելու  ցանկությունը նրանից մի տեսակ  դուրս էր մղել խղճահարությունն ու զայրույթը: Անխուսափելին պիտի ընդունվի: Նա զգում էր, որ ավելի ազատ շնչի,  երբ նավը հեռանա: Սեդի Թոմփսընին  մինչև նավ  նահանգապետի  գրասենյակի  պաշտոնյաներից մեկը պիտի ուղեկցեր: Այդ անձնավորությունը եկավ երկուշաբթի  երեկոյան և ասաց, որ միսս Թոմփսընն առավոտը  տասնմեկին  պատրաստ լինի: Դևիդսընը Սեդիի հետ էր:

-Ես կհետևեմ, որ  ամեն ինչ  պատրաստ լինի: Ինքս միտք  ունեմ նրա  հետ նավ գալ:

Միսս Թոմփսընը չխոսեց:

Երբ բժիշկը  հանգցրեց մոմը և զգուշորեն սողաց –մտավ  իր մոծակներից  պաշտպանող վարագույրի  տակ,  նա մի թեթևացած հոգոց հանեց:

-Դե,  փառք աստծո,  վերջացավ: Վաղն այս ժամին գնացած կլինի:

-Միսիս Դևիդսընն նույնպես ուրախ կլինի: Ասում է ամուսինը ուժասպառ է եղել,-ասաց միսիս  Մաքֆեյլը:- Նա ուրիշ կին է հիմա:

-Ով:

-Սեդին: Կյանքում  չէի մտածի, որ դա հնարավոր է: Մարդ ուղղակի պապանձվում է:

Բժիշկ Մաքֆեյլը չպատասխանեց և շուտով քուն մտավ:Նա հոգնած էր և քնեց սովորականից  խոր:

Առավոտյան Մաքֆեյլն արթնացավ  թևին  զգացած  հպումից և վեր  թռչելով  իր մահճակալի  կողքին տեսավ  Հորնին: Առևտրականը մատը մոտեցրեց շրթունքներին, չթողնելով որ բժիշկը ձայն հանի և գլխի շարժումով  հրավիրեց հետևել  իրեն:

Նա որպես կանոն  մաշված պարուսինե շալվար էր հագնում,  բայց հիմա ոտաբոբիկ էր  և վրան,  բնիկի պես միայն լավա-լավ էր  գցել: Հանկարծ միանգամից  վայրենի տեսք էր  ստացել,  և բժիշկը մահճակալից  վեր կենալով  տեսավ,  որ նրա ամբողջ մարմինը  դաջված է: Հորնը նշան արեց , որ պատշգամբ  գա: Բժիշկ Մաքֆեյլը  վեր կացավ և հետևեց  առևտրականին:

-Աղմուկ մի արեք,- շշնջաց սա:- Ձեր կարիքը կա, վերարկու հագեք, և կոշիկներ: Արագ:

Բժիշկ Մաքֆեյլը առաջին հերթին  մտածեց, թե Սեդի  Թոմփսընին բան է պատահել:

-Ինչ է եղել: Գործիքներս վերցնեմ?

-Արագ, խնդրում եմ արագ:

Բժիշկ Մաքֆեյլը մատների  ծայրերի   վրա  ետ գնաց  ննջարան,  պիժամայի վրայից  անձրևանոց հագավ, իսկ ոտքերին կաուչուկի  ներբանով կոշիկներ: Հետո միացավ առևտրականի, և երկուսը  միասին զգուշորեն  իջան աստիճաններով: Փողոց  տանող  դուռը բաց էր, և վեց-յոթ բնիկ  հավաքվել էին դռան մոտ:

-Ինչ է եղել,-կրկնեց բժիշկը:

-Եկեք ինձ հետ,-ասաց Հորնը:

Նա քայլեց  դուրս, և բժիշկը հետևեց նրան:Բնիկները փոքր խումբ կազմած  հետևեցին նրանց: Կտրեցին-անցան փողոցը և հասան ծովի ափ: Բժիշկը նկատեց բնիկների բազմություն` հավաքված ջրի բերանին ընկած ինչ-որ առարկայի շուրջ: Շտապ անցան մնացած մի  քսանհինգ յարդ տարածությունը, և  բնիկները բժշկի մոտենալուն պես մի կողմ քաշվեցին: Առևտրականն առաջ հրեց բժշկին: Եվ այնժամ նա տեսավ  կես ջրի մեջ  կես դուրս մի  ահավոր առարկա` Դևիդսընի մարմինը: Բժիշկ Մաքֆեյլը կռացավ ,( նա անսպասելիությունից գլուխը կորցնողներից չէր) և շուռ տվեց  մարմինը: Կոկորդն ականիջից ականջ  կտրած էր, իսկ աջ ձեռքը շարունակում էր պահել ածելին, որով այդ բանը կատարվել էր:

-Նա բավական սառն է,-ասասց բժիշկը:-Ըստ երևույթին , վաղուց է մահացել:

-Տղաներից մեկը աշխատանքի գնալիս  ճամփին տեսել էր  նրան և  եկավ ու  ինձ ասաց: Կարծում եք ինքն է իրեն սպանել:

-Այո, մեկը պիտի ոստիկան կանչի:

Հորնը տեղական լեզվով ինչ-որ  բան ասաց, և երկու պատանի անմիջապես պոկվեցի տեղներից:

-Մենք պետք է նրան թողնենք այստեղ մինչև գան,-ասաց բժիշկը:-Իմ տուն թող չտանեն:Ես չեմ թողնի, որ իմ տուն բերեն:

-Կանեք այն ինչ իշխանությունները  կկարգադրեն,-կտրուկ պատասխանեց բժիշկը:- Բայց կարծում եմ նրան դիարան կտանեն:

Նրանք անշարժ  կանգնած սպասում էին: Առևտրականն  իր լավա-լավայի ծալքերից սիգարետ  հանեց  և մեկը տվեց բժշկին: Ծխում էին հայացքները հառած դիակին: Բժիշկ Մաքֆեյլը ոչինչ չէր հասկանում:

-Ինչ եք կարծում, ինչու այդպիսի բան արեց,- հարցրեց Հորնը:

Բժիշկն ուսերը թոթվեց: Քիչ անց մի զինվորական նավաստու  հրամանատարությամբ բնիկ  ոստիկաններ եկան, հետները պատգարակ, իսկ դրանից անմիջապես հետո` երկու ծովային սպա և  նավատորմիղի մի բժիշկ: Նրանք գործնական տեսքով  սկսեցին  կարգադրություններ անել:

…………………..

— Իսկ կի՞նը, — հարցրեց սպաներից մեկը:

-Հիմա որ դուք եկաք, ես կվերադառնամ տուն և վրաս մի բան  կգցեմ: Կհետևեմ, որ նրան հաղորդեն: Քանի դիակը մի քիչ կարգի չեն բերել, ավելի լավ է նա չտեսնի:

-Կարծում եմ, որ ճիշտ է,- ասաց ռազմական բժիշկը:

Երբ բժիշկ Մաքֆեյլը գնաց  տուն, տեսավ, որ  կինը  համարյա  հագնվել  վերջացրել է:

-Միսիս Դևիդսընն ահավոր անհանգստանում է  իր ամուսնու համար,- բժշկի հայտնվելուն պես սկսեց նա: — Դևիդսընն ամբողջ գիշեր չի պառկել: Միսիս Դևիդսընը լսել է , թե  նա ինչպես է գնացել  միսս Թոմփսընի  մոտից  գիշերվա երկուսին, բայց ոչ թե իր սենյակ այլ դուրս: Եթե նա մինչև հիմա քայլում է, ապա  պիտի հոգնածությունից  մեռած լինի:

Բժիշկ Մաքֆեյլն ասաց, թե  ինչ է պատահել և խնդրեց տեղի ունեցածի բոթը հասցնել միսիս Դևիդսընին:

-Բայց ինչո՞ւ է այդպիսի բան արել,- սարսափած հարցրեց կինը:

-Չգիտեմ:

Բայց ես չեմ կարող, չեմ կարող:

-Պետք է կարողանաս:

Միսիս Մաքֆեյլը  վախեցած հայացք  գցեց  ամուսնու  վրա և  դուրս  գնաց: Մաքֆեյլը լսեց, թե  նա  ինչպես մտավ  միսիս  Դևիդսընի  սենյակը: Մի րոպե կանգնեց, որ ինքն  իրեն  հավաքի, իսկ  հետո  սկսեց  սափրվել ու լվացվել: Հագնվելուց հետո  նստեց  մահճակալին  ու սկսեց  սպասել կնոջը: Վերջապես նա եկավ:

— Ուզում է նրան տեսնել:

-Տարել են դիարան: Լավ կանենք միսիս Դևիդսընի  հետ  գնանք: Ինչպես ընդունեց:

-Ինձ թվում է նա շշմած է: Լաց չեղավ, բայց դողում էր տերևի նման:

-Պետք է հենց հիմա գնալ:

Դուռը թակեցին և միսիս  Դևիդսընը դուրս եկավ: Շատ գունատ էր, բայց աչքերը չոր էին: Բժշկին թվաց, որ նա անբնկանորեն հանգիստ  է: Առանց մի խոսք  փոխանակելու  դուրս  եկան  ու ճամփա ընկան: Երբ հասան  դիարան, միսիս  Դևիդսընը  խոսեց.

-Ես մենակ  կգնամ և կտեսնեմ նրան:

Ամուսինները մի կողմ քաշեցին: Մի բնիկ  բացեց  դուռը և  փակեց  նրա ետևից: Մաքֆեյլները  նստեցին  ու սկսեցին  սպասել:Երկու- երեք սպիտակամորթ մարդիկ  մոտեցան  և կիսաձայն սկսեցին խոսել նրանց հետ: Բժիշկ Մաքֆեյլը  մի անգամ ևս պատմեց  ինչ գիտեր  այդ ողբերգության մասին: Վերջապես դուռը կամացուկ  բացվեց և միսիս Դևիդսընը դուրս եկավ: Միանգամից լռություն տիրեց:

-Այժմ ես  պատրաստ եմ, գնանք,- ասաց նա:

Ձայնը  խիստ էր ու հաստատուն: Բժիշկ Մաքֆեյլը  չէր  կարողանում  հասկանալ  նրա աչքերի  հայացքը: Գունատ դեմքը շատ մռայլ էր: Նրանք ետ դարձան  դանդաղ  առանց մի բառ ասելու, մինչև վերջապես հասան շրջադարձին,  որի ետևում գտնվում էր նրանց տունը: Միսիս Դևիդսընը  բերանն ապշած բաց արեց, և  մի րոպե  բոլորը  լուռ կանգնած էին: Մի աննկարագրելի  աղմուկ  ծակեց նրանց ականջները: Գրամոֆոնը, որ այդքան երկար լռել էր, նվագում էր,  նվագում մի  ռեգթայմ  բարձր ու կոպիտ:

-Սա ինչ է,- սարսափահար գոչեց միսիս Մաքֆեյլը:

-Գնանք,-ասաց միսիս Դևիդսընը:

Նրանք աստիճաններով բարձրացան  ու նախասենյակ մտան: Միսս Թոմփսընը, կանգնած դռան մոտ, շատախոսում էր  մի  զինվորականի հետ: Հանկարծակի  մի փոփոխությւն էր  տեղի  ունեցել նրա մեջ: Այլևս այն վերջին օրերի  վախեցած  խեղճուկրակը չէր: Նորից հագել էր իր ամենալավ  շորերը` սպիտակ շրջազգեստը, բարձրակրունկ փայլուն ճտքակոշիկները  որոնցից  դուրս էին պրծել  սպիտակ  գուլպա հագած  պարարտ  սրունքները, մազերը խնամքով  կարգի էին բերված, իսկ գլխին հսկայական գլխարկն էր, վրան վառ , անճաշակ ծաղիկներ: Երեսը շպարված էր հոնքերը` մուգ  սև,  շրթունքներն ալ կարմիր: Իրեն շատ ձիգ էր պահում: Դա նույն առաջին օրերի  լկտի թեթևսոլիկն էր: Տեսնելով ներս  եկողներին, նա սկսեց ծիծաղել բարձրաձայն, թունոտ և հետո, երբ միսիս Դևիդսընն  ակամա կանգ առավ, թուքը հավաքեց բերանում ու թքեց: Միսիս Դևիդսընը ետ  ընկրկեց, այտերին  հանկարծ  երկու  կարմիր բծեր հայտնվեցին: Հետո, դեմքը  ձեռքերով  ծածկելով, տեղից  պոկվեց  և աստիճաններով  արագ  վեր վազեց: Բժիշկ Մաքֆեյլը  զայրույթից  իրեն կորցրեց: Նա  հրեց  Թոմփսընին ու մտավ  նրա սենյակը:

 

-Ինչ եք անում, գրողը տանի,-գոռաց նա:- Կանգնեցրեք  այդ  անիծված մեքենան:

Նա մոտեցավ գրամոֆոնին  և ձայնասկավառակը  շպրտեց  մի կողմ: Կինը  շրջվեց նրա կողմը:

-Լսի, դոք, վազն անցի: Ի՞նչ ես խցկվել սենյակս:

-Ի՞նչ եք ուզում ասել, — գոռաց նա: — Ի՞նչ եք ուզում դրանով ասել:

Կինը լարվեց, իրեն կարգի բերեց: Անհնար է նկարագրել արհամարհանքի հետ խառը ատելությունը, որ հնչեց նրա պատասխանի մեջ:

-Դուք, տղամարդի՛կ: Գարշելի, կեղտոտ խոզե՛ր: Բոլորդ մեկ եք, բոլո՛րդ: Խոզե՛ր, խոզե՛ր:

Բժիշկ Մաքֆեյլը  բերանն ապշած բաց արեց: Նա հասկացավ: