Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին ընդառաջ պետական հանձնաժողովի կազմութենեն եւ հայտարարված առաջադրանքներեն ետք Սփյուռքի տարածքին տակավ ձեւավորման ընթացքի մեջ են տվյալ համայնքներու կազմակերպ կյանքը ներկայացնող բոլոր ուժերու եւ հոսանքներու ներկայացուցիչներու ներգրավվածությամբ կառույցները իրենց ենթաբաժիններով: Գործունեության դաշտի` թե՛ համապետական եւ թե՛ միաժամանակ համագաղութային եւ համասփյուռքյան տարողությունները կնախանշեն, որ գործին կտրվի ռազմավարական նշանակություն: Ու թեեւ ժամկետային իմաստով առաջադրանքներու իրականացումը կերկարի՛ մինչեւ 2015, այսուհանդերձ մինչեւ 100-ամյակ, բրգաձեւ տեսքով, ռազմավարական խորքով համակարգված աշխատելաձեւի պարագային անիկա արդեն կրնա վերածվիլ համայն հայությունը առաջնային խնդիրներու ուղղությամբ համախմբելու եւ նպատակուղղված գործունեություն ծավալելու նորարար մշակույթի, որ կրնա շարունակվիլ 100-ամյակեն անդին:

Պահ մը կեդրոնանանք սակայն, 100-ամյակով ստեղծվող թե՛ ներքին եւ թե՛ արտաքին առաջնահերթություններուն վրա, նախ հաստատելու համար, թեեւ ուշացած, այսուհանդերձ իբրեւ անհետաձգելի անհրաժեշտություն տակավ ձեւավորվող երկարաժամկետ հեռանկարով համախումբ եւ կառուցակարգված աշխատելաոճի որդեգրման կարեւորությունը: Ճիշդ է, որ յուրայատկություններու պահպանումը յուրաքանչյուր հատվածի համար խիստ կենսական է: Հավաքական կյանքին մեջ եւս տարատեսակությունը, այլազանությունը, տարակարծությունները նույնիսկ հարստացնող գործոններ են թե՛ քաղաքական մտածողության կայացման եւ թե՛ ինչու չէ ազգային կյանքի զարգացման նպատակով մրցակցային իրավիճակները վառ պահելու ուղղությամբ: Կան հիմնախնդիրներ սակայն, որոնց հետապնդումն ու իրականացման ուղիներու ճշդումը հավաքական, համակարգյալ գործելու եղանակ կենթադրե՛ն: Այս մեկը, ամեն բանե առաջ ներազգային մակարդակի վրա ռազմավարական խորք ու նշանակություն ունի մանավանդ, երբ կխոսինք հիմնական ա՛յն առաջադրանքներու իրականացման մասին, որոնք ազգի գոյության, շարունակականության, անվտանգության հետ կապված են:

Այս հիմնախնդիրներուն առաջնայինը Հայոց ցեղասպանության թղթածրարն է, որ կվերաբերի որքան ներազգային պատրաստվածության, այնքան արտաքին աշխարհին ներկայանալու քաղաքականության: Ճանաչումի հրամայականին առընթեր, ժխտողականության դեմ գրավոր ու բանավոր պայքարին համար նոր զինամթերք ապահովելը, քաղաքական իրադրություններու ճիշդ գնահատական կատարելն ու հայկական կողմին եւ երրորդ կողմին շահերուն համընկնեցումն ու ժամնակահատվածներու ճշդումը, նոր սերունդին համար մանկավարժական, հոգեբանական , ընկերաբանական մասնագիտություններու համադրումով ցեղասպանության հետ կապված խնդիրները փոխանցելն ու միջազգային ընտանիքին ճշդած օրինաչափություններուն համապատասխան շարժիլը եւ մանավանդ ճանաչումեն անդրանցնումն ու հատուցման նպատակով իրավական թղթածրարի պատրաստությունը խնդիրներ են, որոնք հատվածայնութենե հեռու համահայկական մարդուժի համախմբումին կկարոտին ամենեն ընդգծված կերպով:

Հայաստանի հանրապետության Սփյուռքի նախարարության նախաձեռնությունները այս ուղղությամբ առաջադրված աշխատելաոճի ձեւավորման նախադրյալները կնախանշեն: Հատկապես մասնագիտական մարդուժի ըստ ոլորտի համախմբումը, համահայկական օրակարգերու ձեւավորումը, տակավ նկատառելիորեն բազմացող սփյուռքյան ընդառաջումները աշխատանքային նորարար մշակույթի մը հաստատման ուղղված են:

Մինչ այդ սակայն, պարզուող հեռանկարին ընդառաջ սփյուռքյան գաղութները նոր կառոցներու եւ աշխատանքի նոր ոճերու հառաջացումով-որդեգրումով  կրնան դեպի մեծ առաջադրանքները բացվող ուղիները հարթել: 100-ամյակը հիմնախնդիրներուն առաջինն է, որուն նկատմամբ համապետական եւ համասփյուռքյան կեդրոնացումը կրնա մագնիսացնել ամբողջ հայկական աշխարհը: Այս արդեն հիմնական հարուածը կըլլա՛ հայկական դաշտին մեջ ճեղքեր տեսնել ուզող ժխտող կողմին:

Դեպի 100-ամյակ թիրախավորված աշխատանքներ` նորարար բովանդակությամբ, նորովի պատրաստվածությամբ, նորացված  ոճերով ի հարկին նոր կառույցներով:Համապետական եւ համասփյուռքյան տարողություններով:

Շահան Գանտահարյան
«Ազդակ»ի գլխավոր խմբագիր