Երբ Վրաստանի նախագահ Միխայիլ Սահակաշվլին Քաղաքացիական օրենսգրքում փոփոխություններ էր նախաձեռնում, որով ենթադրվում էր իրավաբանական անձի կարգավիճակ տալ հայկական եւ եւս չորս այլ եկեղեցիների` նա փորձում էր առնվազն մի քանի խնդիր լուծել:

Առաջին, իր երկրի օրենսդրությունը համապատասխանեցնել եվրոպական չափանիշներին,  կատարել մի շարք միջազգային պարտավորություններ:

Երկրորդ, վերանայել իշխանության եւ հասարակության կյանքում մեծ ազդեցություն ունեցող վրաց Ուղղափառ եկեղեցու հարաբերությունների փիլիսոփայությունը: Ինչքան էլ Վրաստանի խորհրդարանի խոսանակ Դավիթ Բաքրաձեն հետին թվով ասի, թե իրենք երբեք ցանկություն չեն ունեցել` վերանայելու եկեղեցու հետ կնքված սահմանադրական համաձայնագիրը` նրա խոսքերը հավատ չեն ներշնչում: Վրաստանի խորհրդարանը Քաղաքացիական օրենսգրքում առաջին փոփոխությունները կատարեց  ի հեճուկս եկեղեցու, նրա պատրիարքի ցանկության, անգամ ` առանց նրանց հետ խորհրդակցելու:

Երրորդ, Սահակաշվիլու իշխանությունն իսկապես ցանկանում էր բարելավել հայ-վրացական հարաբերությունները: Պատահական չէ, որ օրենսդրական փոփոխությունները հաջորդեցին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի եւ ՀՀ ԱԳ նախարարի Վրաստան այցերին:

Չորրորդ, սպասվող համապետական ընտրություններից առաջ` դա լավ քայլ էր ազգային եւ կրոնական փոքրամասնությունների համակրանքը շահելու համար:

Հիմա արդեն պարզ է, որ առաջադրված խնդիրներից ոչ մեկը Սահակաշվիլին լուծել չկարողացավ:

Երեկ Վրաստանի խորհրդարանը դարձյալ վերանայեց Քաղաքացիական օրենսգիրքը. Հիմա արդեն հայկական եւ մյուս չորս եկեղեցիները զրկվում են իրավաբանական անձի կարգավիճակաից եւ կարող են գործել միայն որպես կրոնական կազմակերպություն:

Անկեղծ լինեմ, ես մասնագետ չեմ եւ չեմ կարող ասել, թե, օրինակ, հայկական եկեղեցու ո՞ր կարգավիճակն ավելի նպաստավոր կլիներ թե մեր, թե վրացիների եւ թե` հայ-վրացական հարաբերությունների ամրապնդման համար (իրազեկ մարդիկ պնդում են, որ կրոնական կազմակերպության պարագայում խիստ սահմանափակվում են մեր եկեղեցու իրավունքները, հատկապես` Վրաստանում գործող հայկական եկեղեցիների պատկանելիության խնդիրը բարձրացնելու հարցում):

Ինչեւէ, ավելորդ շտապողականությունը, Քաքաղացիական օրենսգրքի հապշտապ կրկնակի փոփոխություններն ավելի բարդացրեցին վիճակը` տեղի տալով մի քանի եզրահանգումների.

Առաջին, Վրաստանում պետությունն ու եկեղեցին լիարժեք տարանջատված չեն, եւ եկեղեցին հաճախ է միջամտում պետական որոշումների կայացմանը: Պատահական չէ, որ Քաղաքացիական օրենսգրքի առաջին փոփոխությունները ճգնաժամ առաջացրեցին իշխանություն — եկեղեցի հարաբերություններում` սպառնալով ներքաղաքական կայունությանը:

Երկրորդ, Վրաստանի իշխանության իրավիճակային լուծումներն ոչ միայն չնպաստեցին հայ-վրացկան հարաբերությունների կարգավորմանը, այլեւ` հակահայկական տրամադրություններ առաջացրեցին Վրաստանում:

Այս ամենով հանդերձ, կարծում եմ, որ հայկական հարցն առանցքային չէ վրացական օրակարգում. այն ընդամենը բացահայտեց խորքային պրոբլեմներն, որ առկա են հարեւան երկրի քաղաքական, հասարակական հարաբերություններում: