Իրանի Իսլամական Հանրապետությունն ամենեւին էլ ժողովրդավարական երկիր չէ:

Այստեղ գործում է պետական մարմինների մի բարդ համակարգ, որի իմաստը հոգեւոր էլիտայի իշխանության ապահովումն է:

Իշխանության էլիտայի ներսում կան տարբեր խմբավորումներ` ծայրահեղ պահպանողականներից մինչեւ չափավոր բարեփոխականներ: Նրանց շահերի համադրումն ու հակակշռումն էլ թույլ է տալիս հոգեւոր առաջնորդին` կայուն պահել համակարգը:

Երկրի նախագահը ընտրովի պաշտոնյա է, բայց ամբողջական իշխանությունը պատկանում է հոգեւոր առաջնորդին: Ավելին, իշխանությունն է արտոնում այս կամ այն թեկնածուի մասնակցությունը նախագահական կամ խորհրդարանական ընտրություններին:

Ինչքան էլ Իրանը դեմոկրատական երկիր չէ`ընտրություններն, իշխանության պատկերացմամբ, պետք է որոշակիորեն արտահայտեն հասարակական տրամադրությունները, համադրեն էլիտայի ներսում առկա խմբավորումների տարբերվող շահերը:

2009-ի նախագահական ընտրությունները ոչ միայն հասարակական հուժկու ընդվզման պատճառ դարձան, այլ նաեւ խմորումներ առաջացրեցին իշխանության ճամբարում, կասկածի տակ դրվեց անգամ հոգեւոր առաջնորդի չվիճարկվող հեղինակությունը: Հասարակությունը պահանջեց նաեւ նրա հրաժարականը` իր կողմից մերժված Մահմուդ Ահմադինեժադին նախագահի պաշտոնում պահելու համար: Էլիտայում սկսեցին խոսել երկրի առաջնորդի ոչ օբյեկտիվ, կողմնակալ պահվածքի մասին:

Ականհայտ էր, որ նախագահական վիճահարույց ընտրությունները հարուցել են լուրջ ճգնաժամ քաղաքական, պետական համակարգում:

Այսօր դա տեսանելի է շատերի համար: Համեյնեի եւ Ահմադինեժադի միջեւ լուրջ հակասություններ կան: Նախագահը փորձում է ազատվել հետախուզության նախարարից, հոգեւոր առաջնորդը դրան ընդդիմանում է: Վերջին շրջանում, տարբեր պատճառաբանություններով, նախագահի մի քանի տասնյակ կողմնակիցներ կալանավորվել են:

Այսօր արաբական մամուլում լուրեր են տարածվել, որ մոտ ժամանակներս Մահմուդ Ահմադինեժադը հրաժարական է տալու: Ասում են` այս որոշումն արդեն իսկ համաձայնեցված է հոգեւոր առաջնորդի մակարդակով:

Սակայն անկախ սցենարներից` մի բան ակնհայտ է. ԻԻՀ-ում քաղաքական ճգնաժամը խորանալու է:

Սուրեն Սուրենյանց