Եթե չլինեին իշխանության եւ ՀԱԿ-ի ներդաշնակ քայլերը, մեր քաղաքական դաշտում մտքի մերօյա փայլատակումներին չէինք հանդիպի:

Կան քաղաքական ուժեր, որոնք իրենց գոյությունը, իրենց քաղաքական կեսունակությունը պատկերացնում են միայն իշխանություն-ընդդիմություն հակադրության պայմաններում: Այդ ժամանակ հակադրության կողմերից մեկը կօգտվի նրանց ծառայություններից:

Մրցակցության եւ երկխոսության միջավայրն այս ուժերին խուճապի է մատնում, որովհետեւ նրանք անմիջապես կորցնում են մի դեպքում` հաճախորդի, մյուս դեպքում` հեղափոխականի կարգավիճակը:

Ժիրայր Սեֆիլյանի ղեկավարած կառույցը տարաձայնություններ ունի ՀԱԿ-ի հետ ու սա նույնիսկ նորմալ է, որովհետեւ ազատամարտի հրամանատարներից մեկը չի կարող համաձայնել, օրինակ, ԼՂ հարցում Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի հնչեցրած տեսկետների հետ: Բայց առնվազն անհեթեթ է, որ «Սարդարապատ» շարժումը հակադրվում է ՀԱԿ-ի որդեգրած մարտավարությանը` պնդելով, թե «ժողովրդի միակ պահանջը ոչ ընտրություններով բռնապետության տապալումն է։ Ընդդիմության որևէ շեղում այս ընթացքից ուղիղ ճանապարհ է դեպի քաղաքական լուսանցք՝ մարգինալացում»: Անհեթեթ է, որովհետեւ Սեֆիլյանի կոմնակիցների այս պնդումն որեւէ կապ չունի քաղաքականության հետ: Քաղաքական գործիչները, եթե նույնիսկ փոփոխությունների են հասնում հեղափոխության ճանապարհով` դա անպայման լեգալացնում են ընտրությունների ճանապարհով: Այդ ուղին անցել է Հայաստանը 1990թ-ին, ավելի ուշ` Ուկրաինան եւ Վրաստանը:

Բնական է նաեւ «Ժառանգություն» կուսակցության մոտեցումը, որը համարում է, որ ինքնուրույն ձեռագիր ունի եւ չի ուզում տարալուծվել ՀԱԿ-ի մեջ: Ի վերջո, խորհրդարանական կուսակցությունն այլ որոշում չէր էլ կարող կայացնել: Բայց ծիծաղելի է, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանի քաղաքական պահանջները միշտ հաջորդում են Տեր-Պետրոսյանի պահանջների հրապարակմանը, ավելին` նույնիսկ պահանջների թիվն է նույնը: Ընդ որում, Հովհաննիսյանն ավելի շատ կապկում է ձեւի, ոչ թե` բովանդակության առումով:

Տիգրան Կարապետիչը ընդդիմադիր հայտ ներկայացրեց շատ հավակնոտ մի ծրագրով: Նա հավակնում էր «երրորդ ուժ» ձեւավորել` ՀՅԴ-ի եւ «Ժառանգության» ընկերակցությամբ, նրան օգնում էին, որպեսզի մարդաշատ հանրահավաքներ կազմակերպեր: Բայց հենց վերացավ հակադրությունը իշխանության եւ ՀԱԿ-ի միջեւ, Ժողովրդկական կուսակցության նախագահի կողքին մնաց մի քանի տասնյակ թոշակառու, «երրորդ ուժից» մնաց «հայրենասիրական ուժերի միություն» ստեղծելու մտադրությունը, ընդ որում` այդ միությունում Կարապետիչը չի կարողանում նշել իրենից զատ այլ անուն:

Մեր քաղաքական ուժերը չեն հասկացել, որ դաշտում տեղ ունենալու, համակիրներ ձեռք բերելու համար` միայն քննադատելը բավարար չէ: Հեշտ է քննադատել, անարգանքի սյունին գամել դիմացինին, բայց պետք է ունենալ նաեւ ասելիք, արժեքների համակարգ, որի շնորհիվ ընտրողը իր քվեն կտա կոնկրետ ուժի: Անցել են ժամանակները, որ քաղաքական դիվիդենտ կարող է բերել միայն Սերժին կամ Լեւոնին հայհոյելը: Հիմա, դա նույնիսկ անհետաքրքիր է: