Ամեն օր «էրեբունի» հիվանդանոցի դիմացից ես գնում եմ մամուլի շենք, ու տաքսու վարորդներն ինձանից մի անգամ քիչ վարձավճար են պահանջում, մի անգամ` շատ, սկսած 500 դրամից մինչև 800:
Ինձ շատ հետաքրքրեց, թե դա ինչ հանելուկ է, ու փորձեցի պարզել` պատճառը հաշվիչներն են, թե վարորդները. քանի որ, օրինակ, «Բռավո+» տաքսի ծառայության երկու տարբեր մեքենաներ նույն ճանապարհը անցնելու համար տարբեր չափի վարձավճար պահանջեցին: Որ երևանյան տաքսի ծառայությունները նորանոր մեթոդներ են հնարում հավելյալ գումար աշխատելու համար, նորություն չէ, սակայն խոսքն այս դեպքում տաքսիների հաշվիչ սարքերի մասին է: Վարորդներն իրենք էլ են խոստովանում, որ տերերը հաշվիչների հետ ինչ-որ բան են անում, բայց դե`իրենց ինչ, իրենք` վարորդներն են թուքումուր ուտում, տերերը հո չեն շփվում ուղևորի հետ:

Շարունակությունն ավելի հետաքրքիր է: Փորձեցինք ճշտել, թե ով է վերահսկում տաքսիների աշխատանքի թափանցիկությունը, կամ` ով է ոլորտը կանոնակարգում: Նախ` կապի և տրանսպորտի նախարարությունից պատասխանեցին, որ իրենք կապ չունեն, իրենք միայն արտոնագիր են տալիս, իսկ այդ հարցերով զբաղվում է էկոնոմիկայի նախարարությունը: Այստեղից էլ «Չափագիտության ազգային ինստիտուտ» ՓԲԸ-ն մատնացույց արեցին, որին էլ վերապահված է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված բոլոր չափիչ սարքերի, դրանց թվում` տաքսիների հաշվիչների պետական չափագիտական վերահսկողությունը:

Փորձեցինք պարզաբանումներ ստանալ նշված կենտրոնից, սակայն մեզ ասացին, որ իրենք զբաղվում են միայն հաշվիչների ստուգաչափմամբ: Այսինքն, մինչև գործարկումը հաշվիչը ստուգվում է և, տեխնիկական համապատասխանության դեպքում, ուղարկվում շահագործման: Ստուգաչափման պարբերականությունը, ըստ օրենքի, սահմանում է իրականացնող մարմինը: Տաքսիների հաշվիչների համար «Չափագիտության ազգային ինստիտուտ» ՓԲԸ-ն սահմանել է մեկ տարի ժամկետ:

Նաև վստահեցրին, որ Հայաստանում գործող տաքսիների գերակշիռ մասի հաշվիչները ստուգաչափված են:

Հիշեցնենք, որ անցած տարի ՀՀ կառավարությունն սկսեց տաքսիների արտոնագրման գործընթաց, որով սահմանվեցին տաքսիների գործունեության որոշակի չափորոշիչներ:

Պետությունը դեղին համարանիշներ պարտադրեց տաքսի ծառայություններին, այսինքն` պահանջեց մտնել հարկային դաշտ:

Ստացվում է, որ պետության գրպանը մտնել չի կարելի, բայց քաղաքացու գրպանը` կարելի է:

Պարզ է արդեն, որ պետությունը չի վերահսկում հաշվիչների աշխատանքը: Տարեկան մեկ անգամ ստուգվող հաշվիչը (այն էլ գերակշիռ մասը, ոչ թե բոլորը) չի կարող կոռուպցիոն ռիսկեր չպարունակել: Դրա հետևանքով տուժողը ուղևորն է, որի բողոքը հասցեատեր չունի: Ու օրենքում առկա հերթական բացթողման դիմաց քաղաքացին անպաշտպան է ու խաբված:

Ռուզան Ավոյան