Ազգային ժողովի նիստերի նոր դահլիճի բացման արարողությանը մանրամասներին տեղեկացանք տարբեր մարդկանցից։ Նախ` ԱԺ-ի դահլիճում ելույթներ են ունեցել Հովիկ Աբրահամյանը, Ամենայն Հայոց կարթողիկոսը, ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ընդ որում, այն հերթականությամբ, ինչպես նշված է, ապա ցուցադրվել է ԱԺ դահլիճի վերանորոգմանը նվիրված 2-3 րոպեանոց ֆիլմ, որից հետո ներկաները գնացել են ԱԺ այգի` ֆուրշեթի, իսկ այնտեղ մատուցված կերակրատեսակների ցանկում նույնիսկ “գարյաչի” բլյուդ է եղել:

Սերժ Սարգսյանի, Հովիկ Աբրահամյանի, Արթուր Բաղդասարյանի սեղանին մոտեցել է Գագիկ Ծառուկլյանը /նա այս անգամ եղել է դասական կոստյումով/ , ապա պատգամավորներ Շմայսը, Վիկտոր Դալլաքյանը և այլոք: Ինչպես փոխանցում են մեր աղբյուրները, նախքան բուն արարողությունը, լուրեր են շրջանառվել, որ Սերժ Սարգսյանն իր ելույթում խոսելու է, որ իր և Հովիկ Աբրահամյան-Գագիկ Ծառուկյան տանդեմի մեջ որևէ տարաձայնություններ և հակասություններ չկան, ինչը, սակայն, չեղավ: Դատելով մանրամասներից, ողջ արարողությունն անցել է Հայաստանում և միջազգային պրակտիկայում ընդունված պրոտոկոլի մի քանի կուրյոզներով ու “չեպեներով”:

Նախ` արարողակարգային տեսանկյունից ճիշտ չէ, որ նախագահի կամ նրա ներկայացուցչի տեղը լինի նույն գծի վրա։ ԱԺ նախագահինը և փոխնախագահներինը, աշխարհում ընդունված պրակտիկայի համաձայն, պետք է լինի առանձին` մի փոքր հեռավորության վրա: Կան երկրներ, որտեղ նախագահի տեղը օթյակի նման է։ Իսկ այսօր դահլիճից նայելիս Սերժ Սարգսյանը, կաթողիկոսն ու Հովիկ Աբրահամյանը նստած են եղել մի շարքով. Աժ նախագահը մեջտեղում, Սերժ Սարգսյանն ու Գարեգին Բ-ն նրա աջ ու ձախ կողմերում: Նաև արդեն հայաստանյան ավանդույթներով ավելի ընդունելի կլիներ, որ ՀՀ նախագահի, ԱԺ նախագահի ու Ամենայն Կաթողիկոսի օրհնությունը լինեին ոչ այն հերթականությամբ ինչպես եղել է` նախ ԱԺ նախագահը, հետո` Կաթողիկոսը, ապա` Սերժ Սարգսյանը:

Եթե ԱԺ նախագահի ելույթը, որպես տանտիրոջ, իրոք պետք է նախորդեր Սերժ Սարգսյանի ելույթին, ապա Կաթողիկոսի օրհնությունը պետք է լիներ առաջինը: Ճիշտ չէր ընտրված կլիպ հիշեցնող 3-4 րոպեանոց ֆիլմը, որտեղ Հովիկ Աբրահամյանը տարբեր կոստյումներով / կա նման քարոզչական հնարք` տպավորություն թողնելու համար / ցուցումներ է տալիս շինարարներին, և ՀՀ նախագահը, և ամբողջ դահլիճը նստած դա ակնդրում և ունկնդրում են: Իսկ ամենակուրյոզը Հովիկ Աբրահամյանի ելույթն էր, որը մեկ հիմնական նպատակի էր միտված` ընդգծել, որ նոր ձևի մեջ նոր բովանդակություն պետք է լինի: Օրինակ` “Այսուհետ մեր խորհրդարանը կաշխատի Ազգային ժողովի նիստերի նոր դահլիճում:

Դահլիճի օվալաձև կառուցվածքը խորհուրդ ունի. այն Ազգային ժողովի նիստերը կլոր սեղանի շուրջն անցկացվող քննարկումներ է հիշեցնում: Այդ կառուցվածքի ընտրությունը պատահական չէ: Վաղուց ի վեր կլոր սեղանը համարվում է համագործակցության, նպատակամետ քննարկումների խորհրդանիշ, քանի որ տրամաբանորեն կլոր սեղանի շուրջ զրուցակիցները շարժվում են ոչ թե ճակատային ու միմյանց հանդեպ անձնավորված գրոհների, այլ հիմնախնդրի լուծման արդյունավետ ուղիների փնտրտուքի ճանապարհով:

Համաձայն առասպելի` կլոր սեղանի գաղափարը ծնվել է 12-րդ դարում, թեև այն շատ ավելի հին է և հատուկ է եղել նաև հայ իրականությանը: Ըստ ավանդույթի` Արթուր թագավորն այդ ձևով իր ասպետներին զրկեց սեղանի գլխին ավելի մոտ նստելու վիճահարույց հարցի հնարավորությունից: Կլոր սեղանը չունի անկյուններ, ուստի կլոր սեղանի շուրջը նստածները հավասարապես իրավազոր և պատասխանատու են ընդունված որոշումների համար”: Կամ` “Այն, ինչի ձգտում էր Արթուր թագավորը, արդիական է նաև այսօր: Վստահ եմ, որ այս դահլիճում միշտ տիրապետող կլինի ասպետական ոգին, որն առաջին հերթին կարտահայտվի փոխադարձ հարգանքով ու այլոց կարծիքների հանդեպ հանդուրժողականությամբ: Դա ամենևին չի նշանակում, որ այս դահլիճում պիտի բացակայի մրցակցությունը, բանավեճը, քննադատությունը: Ոչ, իհարկե: Դրանք քաղաքական կյանքի անբաժանելի տարրերն են, բայց չպետք է դառնան մեր անցուդարձի ու կյանքի ինքնանպատակ դրսևորումները”:

Ակնհայտ է, որ այս ամենը կարելի էր ասել պարզ և ոչ այդ դահլիճին միանգամայն օտար մշակութային ու մենթալիտետային անկապ օրինակներով: Նաև նշենք, որ չգիտենք եռանկյունաչափության մեջ ինչպես, բայց բնության մեջ, կլորն ու օվալաձևը տարբեր բաներ են, և այս իմաստով էլ էին բերված համեմատությունները անհաջող: Բայց ԱԺ պատգամավորներից ոմանք դրանց բուն ենթատեքստը բոլորովին այլ կերպ էին մեկնաբանում. Սերժ Սարգսյանին և դահլիճին հասցնել հավասարության գաղափարը, նա գործադիր մարմնի ղեկավարն է, ինքը` օրենսդիր: Որևէ մեկը շեֆ չի, կամ ինքը Սերժ Սարգսյանի ենթական չէ: Նրանց կարծիքով, այս միտքը տեղ հասցնելուն էր միտված Աժ նախագահի ելույթի` իշխանության տարբեր թևերի միջև զսպումների ու հավասարակշռումների մասին հատվածը: Մյուս կողմից` ակնհայտ էր, որ Հովիկ Աբրահամյանը փորձում էր սիրաշահել Սերժ Սարգսյանին` շնորհակալություն հայտնելով դահլիճի վերանորոգման աջակցության համար: Բայց շատերին անհասկանլի մնաց, թե ինչու մի շնորհակալություն էլ բաժին չընկավ Տիգրան Սարգսյանի կառավարությանը, եթե դահլիճի փողը տվել էր Վարչապետը:

Հասմիկ Օհանյան