Եղավ բանակային հերթական արտակարգ պատահարը…
Ստացվեց Վայքի զորամասերից մեկում պայմանագրային զինծառայողի ինքնասպանության լուրը։
Բայց, օրինակ գիտության և կրթության հնագույն փոխնախարար Արա Ավետիսյանը չի ալարել ու հաշվարկել է, որ նույն տարիքային և սոցիալական պատկերով քաղաքացիական խմբերում, ինչ մեր բանակայիններն են, մահերի տոկոսը բանակայինների մահերի տոկոսից ավել չեն: Ճիշտ է, որպես փոխնախարար, դա իր գործը չէ, բայց փաստը մնում է փաստ, որ բանակային մահերի վիճակագրությունը ամենևին հավար գցելու բան չէ: Ինչ վերաբերում է հանրային աղմուկին, ապա իրական ցուցանիշը նախորդ տարիներից ավել չէ, պարզապես այս տարի ամեն մի դեպք անմիջապես հայտնվում է մամուլում: Ու համապատասխանաբար, ամեն դեպքի շուրջ մեծ աղմուկ է: Բայց գլուխը քարը այդ հանրային աղմուկին ու մեր բանակի շուրջ ստեղծած «սպանդանոցի» կերպարին: Թեև նույնիսկ Ֆեյսբուքում ծլել է պացիֆիստների խումբ, որը հանդես է գալիս առհասարակ ընդդեմ զինապարտության: ՀՀ քաղաքացիների այն տեսակը, որը պատրաստ է Հոլադիայում գոմիկ գրվել, միայն թե չգնա բանակ ու փախչի երկրից հանուն մի հատ համբալի աշխատատեղի, մեզ բավականին քիչ է հետաքրքրքրում: Առավել վտագավոր են պետականորեն բանակի հերն անիծողները: Կառավարությունն ԱԺ-ին առաջարկել է «Կանոնադրական օրենսգիրք» անունով փաստաթուղթը, որը կոչված է բանակում կանոնակարգել սպա-զինվոր և ենթակա-հրամանատար հարաբերությունները: Հանկարծ որոշեցին, որ 1996թ. Կառավարության որոշումը «քըխ» է և այդ ամենը պիտի կարգավորվի օրենքով: ԱԺ գլխադասային հանձնաժողովի նախագահ դաշնակ Հրայր Կարապետյանն էլ հորթային հրճվանքի մեջ է ընկել, որ օրենքով կարգավորելու բան է ձեռքն ընկել… Եվ ի՞նչ է առաջարկում այդ օրինագիծը: Մոգոնել են չտեսնված ու չլսված բան` հակասահմանադրական և անօրինական հրամանը չկատարելու իրավունք: Այսինքն, զինվորը մարտի դաշտում որոշելու է, թե ինչքանով է օրինական իր սպայի հրամանը` շան սատակ անել վրա քշող թշնամուն… Պատկերացնո՞ւմ եք: Եվ մինչև նա որոշելու է այդ հարցը, թուրքը սպանելու է կամ գերևարելու է և՜ իրեն, և՜ իր զինակիցներին, և՜ իր սպային: Լավ, թեկուզ այդ ահավոր հետևանքները չլինեն: Պատկերացրեք, հրամանը չկատարեց` որպես հակաօրինական, բայց հետո պարզվեց, որ այն լրիվ օրինական է: Ի՞նչ պիտի լինի: Կամ նոր օրենքով նախատեսված ռազմական օմբուդսմենի ինստիտուտը: Պատկերացրեք, որ թուրքի տանկը ոչնչացնելուց առաջ զինվորը խորհրդակցում է այդ օմբուդսմենի հետ` հարվածի՞ դրան հակատանկային նռնակով, թե՞ դա մարդու իրավունքների խախտում կլինի… Կարճ ասած` լիքը էշություն: Պատահական չէր, որ օրինակ ԽՍՀՄ զինված ուժերի կանոնակարգը նախատեսում էր, որ սկզբում պիտի կատարես հրամանը, իսկ եթե այն սխալ է կամ ապօրինի` կատարելուց հետո զեկուցես վերադասին: Մարդիկ գիտեին, ինչ էին անում: Իսկ մեր «սուպերդեմոկրատները» պատրաստ են բանակի հերն անիծել, միայն թե «ժողովրդավար» երևան: Այն էլ` այն պահին, երբ օրումեջ առնչվում ենք ադրբեջանական դիվերսիոն խմբերի հետ: Առայժմ հետ ենք մղում դրանց, Արցախի մատույցները զարդարում թշնամու լեշերով: Բայց պատկերացնո՞ւմ եք, ինչ կլինի «ժողովրդավարացման» դեպքում… նույնիսկ մտածել չեմ ուզում:

Սակայն ամենազրհուրելին այն է, որ լռում է պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը: Չի առարկում, չի բողոքում, թե` դուք հո կատարյալ հայվան չեք, որ էդպիսի բան եք առաջարկում: Չի ասում, թե հանգիստ թողեք մեր միակ աշխատող կառույցը` բանակը, մի պղծեք այն կեծ ժողովրդավարական անհեթեթություններով: Հանձնաժողովի նախագահ դաշնակ Հրայրն էլ, փոխանակ միանգամից խոտանի նախագիծը, դիֆիրամբներ է երգում օրինագծին, ասում է` ինչ լավ է, որ հրաժարվում ենք սովետական ժառանգությունից… Լավ, հետո՞: Ոչ ոքիդ վեջը չի՞: Բա որ թուրքը վաղը տներիդ դուռը չոքեց: Թե՞ ձեզ թվում է, որ եթե ռուսին 49 տարով բերեցիք, ռուսը ձեր փոխարեն թուրքի դեմ կկռվի: Նույնիսկ եթե կռվի, դուք հո մակաբույծ չե՞ք… ամոթ է: Ստացվում է, որ մի կողմից գրանտակեր աղբիկները պախարակում են մեր բանակը, խրախուսում զինավախության գարշելի ու անթասիբ տրամադրությունները, մյուս կողմից իշխանությունն է էշ-էշ օրենքներ բերում, որոնք փչացնում են մեր բանակը:

Հեռու գնացեք, հանգիստ թողեք մեր անկախության և անվտանգության միակ երաշխավորին` մեր բանակը, իր բոլոր լավ ու վատ կողմերով հանդերձ: Ուրիշը չունենք, և թույլ չենք տա եղածը փչացնել: Ձեր կեղտոտ ձեռքերը հեռու տարեք մեր բանակից, ձեր հարամ փողը ուրիշ միջոցներով աշխատեք:

Ես ստույգ գիտեմ, որ չեմ կամենում թուրքին տեսնել հայոց մայրաքաղաքի մատույցներում: Ես ստույգ գիտեմ, որ չեմ կամենում մեր երիտասարդությանը տեսնել ղզիկների հավաքածուի կարգավիճակում: Ես չեմ կամենում մեր բանակը տեսնել ամուլ «քաղաքացիական» հիմնարկի վիճակում: Ես չեմ կամենում վտանգված տեսնել մեր լավ թե վատ պետականությունը, չեմ կամենում, որ մեր քաղաքական պոռնիկները մտածեն տարածքները հանձնելու «լավագույն» տարբերակի մասին ու մի բան էլ դա մեզ մատուցեն որպես դիվանագիտական ու քաղաքական մտքի թռիչք: Չեմ կամենում, և վերջ: Ուստի, որպես ՀՀ շարքային քաղաքացի, որպես Հայոց բանակում ծառայած և պահեստազոր զորացրված տղամարդ, որպես երկրի ապագան արժանապատիվ տեսնող մարդ ինձ իրավունք եմ վերապահում պահանջել երկրի նախագահից ու պաշտպանության նախարարից` վերհիշելով Ձեր մարտական կենսագրությունը, վճռականորեն կասեցրեք մեր բանակն ապականող ու փչացնող օրինագիծը: Մի կերպ կդիմանանք այն «ողբերգությանը», որ մեր բանակի կանոնակարգը «սովետական» է ու եվրոպացիների քմքին չէ: Բանակը, ի վերջո, մեզ է պաշտպանում, այլ ոչ թե Եվրոպան: Դե, իսկ վարչապետին բան չենք խնդրում` նա, մեղմ ասած, ոչ բանակից է բան հասկանում, ոչ տղամարդկությունից:

Աջաբսանդալի բաղադրությունը զննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ