Երեկ Հայաստանի խորհրդարանը հաստատեց Տիգրան Սարգսյանի կառավարության ծրագիրը:

Կարող են հանգամանքներն այնպես դասավորվել, որ Սարգսյանը դառնա Հայաստանի ամենաերկարակյաց վարչապետը՝ չնայած, որ հենց նրանից են անընդհատ և անխնա դժգոհ գրեթե բոլորը. ընդդիմադիրները՝ հրապարակավ, իշխանության շատ ներկայացուցիչներ՝ ծածուկ, պատերի տակ:

Քաղաքական կոնյուկտուրան Տիգրան Սարգյանի համար միանգամայն բարենպաստ է. նրան վստահում է երկրի նախագահը, խորհրդարանական մեծամասնությունը հլու-հնազանդ կողմ է քվեարկում՝ ոչ միայն կառավարության ծրագրերին, այլ նաև՝ ներկայացված բոլոր նախագծերին:

Այսուհանդերձ, մանավանդ՝ գազի վերջին թանկացումների համատեքստում, երկրում տեսանելի են սոցիալական հուզումների սաղմեր: Այս գործոնը կարող է հարվածել Տիգրան Սարգսյանին, որովհետև սոցիալական հուզումների հիմնական թիրախը հենց կառավարությունն է՝ թե դժգոհող ժողովրդի և թե իշխանության իրական կրողի համար, որն ամեն պահի կարող է զոհաբերել կաբինետին՝ հանուն հասարակական կայունության:

Տիգրան Սարգսյանը նորանկախ Հայաստանի տասներկուերորդ վարչապետն է, իսկ ովքե՞ր են եղել Հայաստանի նախկին վարչապետները, ի՞նչ հանգամանքներում են նրանք նշանակվել և պաշտոնանկ արվել:

Քաղաքական վարչապետներ

Անկախության քսաներեք տարիների ընթացքում՝ Հայսատանի կառավարության ղեկավարների մեջ եղել են քաղաքական ընդգծված դեմքեր:

Այդպիսին էր հանրապետության առաջին վարչապետ Վազգեն Մանուկյանը՝ 88-ի շարժման երկու առանցքային առաջնորդներից մեկը:

Կոմունիստական իշխանության տապալումից հետո՝ 1990թ-ի օգոստոսին, հենց նա ստանձնեց կառավարության ղեկավարի պաշտոնը:

Սակայն արդեն 1991թ-ի մայիս ամսից՝ տեսանելի էին հակասություններ իշխանություն ձևավորած ՀՀՇ-ի ներսում. Գերագույն խորհրդի նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Վազգեն Մանուկյանի կողմնակիցների հակասությունները հանգեցրեցին՝ ոչ միայն ՀՀՇ-ի պառակտմանը, այլև՝ վարչապետի հրաժարականին:

Տարբեր վարկածներ կան Տեր-Պետրոսյանի և Մանուկյանի հակասությունների մասին, սակայն ավելի արժանահավատ է թվում այն, որ վաղեմի ընկերների տարաձայնության մեխն այն էր, թե նրանցից ո՞վ պետք է համարվի պետության առաջին դեմքը:

Մանուկյանի կողմնակիցները հանդես էին գալիս երկրի խորհրդարանական կառավարման օգտին, ՀՀՇ մեծամասնությունը կողմ էր նախագահական կառավարմանը: Սա ոչ միայն կառավարման տարբեր փիլիսոփայությունների բախում էր, այլ նաև՝ երկու խարիզմատիկ գործիչների հակամարտություն:

Ի վերջո, հաղթեց Տեր-Պետրոսյանի գիծը, Վազգեն Մանուկյանը հրաժարական տվեց, հեռացավ ՀՀՇ-ից՝ համախոհների հետ ձևավորելով ԱԺՄ ընդդիմադիր կուսակցությունը, որն իր հեղինակության պիկին հասավ 1996թ-ի նախագահական ընտրությունների ժամանակ:

Ճիշտ է՝ Վազգեն Մանուկյանն ու Լևոն Տեր-Պետրոսյանն
իշխանության միջանցքներում հանդիպեցին ևս մեկ անգամ, երբ ԱԺՄ նախագահը 1992-ին, կարճ ժամանակով, դարձավ պաշտպանության նախարար, սակայն այս երկու գործիչները դարձան անհաշտ հակառակորդներ և մինչ այժմ էլ շարունակվում են նրանց կողմնակիցների փոխադարձ մեղադրանքները՝ երբեմն նույնիսկ հրապարակային հարթության մեջ:

Վազգեն Մանուկյանը հիմա շատ համեստ դերակատարություն ունի քաղաքական կյանքում. նրա ղեկավարած ԱԺՄ-ն գործնականում գոյություն չունի, իսկ ինքը՝ Մանուկյանը, հանրապետության նախագահին կից Հանրային խորհրդի ղեկավարն է՝ քաղաքական թոշակառուի կարգավիճակով:

Լիարժեք քաղաքական վարչապետ էր նաև լուսահոգի Վազգեն Սարգսյանը, որը կառավարության ղեկավարի պաշտոնը ստանձնեց 1999թ-ի խորհրդարանական ընտրություններից հետո՝ իր և երջանկահիշատակ Կարեն Դեմիրճյանի գլխավորած «Միասնություն» դաշինքի հաղթանակի արդյունքում:

Վազգեն Սարգսյան-Կարեն Դեմիրճյան տանդեմի հաղթանակը անգլիական թագուհու կարգավիճակում դրեց նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին. շատերը անգամ կանխատեսում էին, որ շուտով երկրորդ նախագահը կարող է նույնիսկ հրաժարական տալ:

Սակայն տեղի ունեցավ անկանխատեսելին՝ Հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործությունը. Վազգեն Սարգսյանն ու Կարեն Դեմիրճյանը սպանվեցին, հասարակությունը մինչև հիմա էլ կասկածում է, որ տեղի ունեցածի հետևում կանգնած էր
երկրորդ նախագահի թիմը: Ինչևէ, այդ ոճրագործության հետևանքով՝ Քոչարյանը դուրս եկավ անգլիական թագուհու կարգավիճակից և իր ձեռքում կենտրոնացրեց ողջ իշխանությունը:

Շեշտված քաղաքական վարչապետ էր նաև ՀՀԿ նախագահ Անդրանիկ Մարգարյանը, որն առայժմ ամենաերկարն է պաշտոնավարել կառավարության ղեկավարի կարգավիճակում:

2000թ-ին, Մարգարյանի նշանակումով՝ նախագահ Ռ.Քոչարյանը կարողացավ պառակտել Վազգեն Սարգսյանի՝ իրեն ընդդիմացող, սակայն իշխանության լծակները պահպանած թիմին:

Շատերն այն կարծիքին էին, որ Քոչարյանը կհրաժարվի նաև ՀՀԿ նախագահի ծառայություններից՝ իշխանությունն իր ձեռքում կենտրոնացնելուց հետո:

Սակայն, Անդրանիկ Մարգարյանն ավելի ճկուն գտնվեց, քան՝ ենթադրվում էր: Նրան հաջողվեց տանդեմ ձևավորել պաշտպանության ազդեցիկ նախարար Սերժ Սարգսյանի, լավ հարաբերություններ պահպանել այն օրերի ընդդիմության հետ:

2003թ-ի խորհրդարանական ընտրություններում՝ Մարգարյանի կուսակցությունը հաղթանակ տարավ. նա վերանշանակվեց վարչապետի պաշտոնում  ու պաշտոնավարեց մինչև 2007թ-ի գարուն, երբ հանկարծամահ եղավ:

«Ժամանակի մեքենան» վարեց Սուրեն Սուրենյանցը

Շարունակելի…