Շաբաթ օրն առանցքային է դարձել մեր ներքաղաքական գործընթացի համատեքստում: Համենայն դեպս` վերջին ամսվա ընթացքում:

Նախանցած շաբաթ օրը ՀՀ նախագահի մամուլի քարտուղարը հայտարարեց, որ կոալիցիան աշխատանքային խումբ է ձևավորելու` ՀԱԿ-ի հետ երկխոսություն սկսելու նպատակով: Երկու օր առաջ` դարձյալ շաբաթ օրը, հայտնի դարձավ, որ կոալիցիոն պատվիրակությունը ՀԱԿ իր գործընկերներին հրավիրում է հանդիպման` արդեն այսօր:

Հիմա` ըստ էության:

Այն բանից հետո, երբ Սարգսյանի մամուլի քարտուղարը հայտարարեց կոալիցիոն պատվիրակության ձևավորման մասին` ՀԱԿ-ում հրաժարվեցին մենաբանություններից. Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թիմում պնդում էին, որ կոալիցիոն պատվիրակության մանդատը պետք է վավերացվի հանրապետության նախագահի հրամանագրով կամ ակտով: Մի փոքր անհասկանալի, եթե չասեմ` իրավական տրամաբանությունից դուրս պահանջ էր:

Բայց այս անգամ ՀԱԿ պահանջին Սերժ Սարգսյանը չարձագանքեց: Նրա փոխարեն դա արեց Ազգային ժողովի նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը, ընդ որում` ոչ թե իշխանության, այլ` խորհրդարանական կոալիցիայի անունից: Նա հրապարակեց կոալիցիոն պատվիրակության կազմը և հուլիսի 18-ին ՀԱԿ պատվիրակությանը հրավիրեց կոալիցիոն գործընկերների հետ հանդիպման` «Էրեբունի» հյուրանոցում, Հանրային խորհրդի նիստերի փոքր դահլիճում:

Երկխոսության ՀԱԿ առաջարկած ձևաչափը, ըստ էության, մերժվեց: Մի փոքր էլ տարօրինակ էր Կոնգրեսին Հանրային խորհուրդ հրավիրելը, առավել ևս, որ այս մարմինը հասարակության մոտ դրական ասոցիացիաներ չի առաջացնում և նույնանում է «հաճախորդների» ակումբի հետ:

Այս անգամ, սակայն, ՀԱԿ-ը բավական արագ արձագանքեց Աբրահամյանի հայտարարությանը:

Կոնգրեսի ութ կետանոց հայտարարությունը բաղկացած է երեք մասից` նկարագրողական, որում հիշեցվում են իշխանության քայլերի մասին, կոնկրետ գնահատականներ` տրված Աբրահամյանի հայտարարությանը, և վերջապես` իրազեկում ՀԱԿ օգոստոսի 2-ի հանրահավաքի մասին:

«…Հայ Ազգային Կոնգրեսն ի սկզբանե շեշտել և հետագայում բազմիցս կրկնել է, որ իր ներկայացրած երեք հայտնի պահանջների կատարումից հետո պատրաստ է երկխոսություն սկսել ոչ թե քաղաքական կուսակցությունների, այլ գործադիր իշխանության ներկայացուցիչների հետ, և ցավով արձանագրում է, որ վերջիններս չեն հասկացել կամ ձևացնում են, թե չեն հասկացել այս պարզ իրողությունը, ինչը ոչ այլ ինչ է, քան իրավիճակի ոչ համարժեք ընկալման կամ քաղաքական անպատասխանատվության դրսևորում…  Դա համարելով որոշումների կայացման հարցում բարդույթներ ունեցող իշխանություններին հատուկ ժամանակավոր արգելակում կամ մանր խորամանկություն, Կոնգրեսը որևէ կասկած չունի, որ նրանք վաղ թե ուշ մեզ հետ խոսելու են գործադիր մարմինների ներկայացուցիչներից կազմված և Սերժ Սարգսյանի կողմից լիազորված պատվիրակության մակարդակով՝ հանգամանքների թելադրանքով քննարկելու համար մեր առաջարկած օրակարգը, այն է՝ արտահերթ ընտրությունների անցկացման հարցը…  Քանի դեռ այդպիսի պատվիրակություն չի ձևավորվել, Հայ Ազգային Կոնգրեսի և իշխանության միջև իրական երկխոսության մասին ավելորդ ու անիմաստ է խոսել։ Իշխանությունները պետք է հասկանան, որ որքան էլ փորձեն ժամանակ շահել և հարցը ձգձգել, միևնույն է, նրանք չեն կարողանալու խուսափել արտահերթ ընտրությունների անցկացման հրամայականից, ուստի, երկրի կորուստներն ու ժողովրդի տառապանքները չավելացնելու համար, պարտավոր են, որքան հնարավոր է, արագ կողմնորոշվել այդ հարցում…

Այս ամենով հանդերձ, նկատի ունենալով կոալիցիոն կուսակցությունների կողմից մեզ արված առաջարկը և ենթադրելով, որ նրանք մեզ ասելիք ունեն (քանի որ իրենք են հանդես եկել նման նախաձեռնությամբ), մենք դեմ չենք հուլիսի 18-ին հանդիպել նրանց հետ ու ամենայն հարգանքով լսել նրանց, թեև կարելի էր հանդիպման համար չեզոք վայր ընտրել։ Ավելին, մենք պատրաստ ենք նաև հետագայում պահպանել կոալիցիոն կուսակցությունների հետ հանդիպումների ձևաչափը, որպես Կոնգրես-իշխանություն բանակցությունների հիմնական ձևաչափին զուգահեռ և օժանդակ գործընթաց…»,- մասնավորապես ասված է ՀԱԿ հայտարարության մեջ:

ՀԱԿ հայտարարության տրամաբանությունը հուշում է, որ Տեր-Պետրոսյանի թիմը պետք է հրաժարվեր այսօրվա հանդիպումից: Բայց դա կարող էր չընկալվել հատկապես միջազգային կառույցների կողմից. կստացվեր, որ մենք ունենք հանդուրժող իշխանություն և անհանդուրժողականությամբ տառապող ընդդիմություն: Հավանաբար, այս հաշվարկով էլ արվել էր Աբրահամյանի հայտարարությունը:

Սակայն ՀԱԿ-ը նաև բոլորին նախապատրաստում է այսօր մեկնարկելիք գործընթացի հնարավոր ձախողման հեռանկարին, ավելին` հրաժարվում է քաղաքական պատասխանատվություն կրել դրա համար` նախաձեռնությունը վերագրելով կոալիցիային: «Քանի դեռ այդպիսի պատվիրակություն չի ձևավորվել (խոսքը Սերժ Սարգսյանի ձևավորած պատվիրակության մասին է), Հայ Ազգային Կոնգրեսի և իշխանության միջև իրական երկխոսության մասին ավելորդ ու անիմաստ է խոսել»,- ասում են Կոնգրեսում:

Ստացվում է, որ այսօր ՀԱԿ պատվրակությունը գնալու է` լսելու համար կոալիցիոն ուժերի առաջարկները: Կոալիցիայի ներկայացուցիչներն, իրենց հերթին, ասել էին, որ իրենց աշխատանքային խումբը ստեղծվել է, որպեսզի լսի արտախորհրդարանական ընդդիմության առաջարկները: Ստացվում է, որ երկու կողմերն էլ այսօր լսողի դերում են լինելու: Իսկ եթե անգամ խոսեն, ըստ ՀԱԿ-ի` դա երկխոսություն չի լինելու:

Այնպես որ` այսօր մենք կարող ենք ականատես լինել ոչ թե երկխոսության մեկնարկին, այլ` սովորական գյալաջիի: Դա էլ նորմալ կլիներ, եթե չլիներ երկխոսության գաղափարի արժեզրկման վտանգը: