Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը ելույթ է ունեցել Լոնդոնի Ռազմավարական հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտում: Այս ելույթը հատկապես ուշագրավ է նրանով, որ դրանում Հայաստանի դիվանագիտության ղեկավարը հանգամանալից պատասխանել է վերջին օրերին Բաքվից հնչող հայտարարություններին:

Հարևան երկրի նախագահը հայտարարել էր, որ Հայաստանն իր համաձայնությունը չի տվել Մադրիդյան նորացված սկզբունքներին: Մինչդեռ Նալբանդյանը հենց Ադրբեջանին է մեղադրում բանակցային գործընթացը ձախողելու համար: «Ասում են, որ մադրիդյան սկզբունքները, որոնք ներկայացվել են կողմերին 2007 թ. նոյեմբերին, կազմված էին միայն մի քանի պարբերությունից և կրում էին շատ ընդհանրական բնույթ: Ուղղակի կարելի է հիշեցնել, որ 2007 թ. Մադրիդում ներկայացված փաստաթուղթը՝ կարգավորման հիմնարար սկզբունքները, կազմված էր տասնչորս կետից, ինչպեսև տասնչորս կետից է բաղկացած 2011 թ. հունիսին ներկայացված վերջին տարբերակը: Հիշեցնեմ նաև, որ 2007 թ. նոյեմբերից հետո` շուրջ մեկ տարի Բաքուն հրապարակայնորեն պնդում էր, որ մադրիդյան փաստաթղթի հիման վրա բանակցություններ չեն վարվում: 2007 թ. նոյեմբերից 2011 թ. հունիսն ընկած ժամանակահատվածում ներկայացվել են մի շարք աշխատանքային տարբերակներ: Դրանցից ոչ մեկին՝ առաջինից մինչև վերջինը, Ադրբեջանը համաձայնություն չի տվել: Առավելագույնը հայտարարվել է, որ ինչ-որ տարբերակ կարող են ընդունել, այն էլ` որոշակի վերապահումներով: Կամ ընդունում ես, կամ չես ընդունում: Եթե ասում ես, որ վերապահումներով, նշանակում է՝ չես ընդունում: Դա կրկնվեց նաև վերջին տարվա ընթացքում: Հայաստանը միանշանակ պատասխան է տվել 2010 թ. հունիսյան, հոկտեմբերյան, դեկտեմբերյան և 2011 թ. հունիսյան տարբերակներին: Ադրբեջանն ամեն անգամ բազմաթիվ փոփոխություններ էր առաջարկում՝ առնվազն տասը փոփոխություն 2011 թ. մարտին՝ Սոչիում, երբ քննարկվում էր 2010 թ. դեկտեմբերյան տարբերակը, և նորից տասը փոփոխություն վերջին հանդիպման ժամանակ` 2011 թ. հունիսին Կազանում»,- ասել է նախարարը:

Մեկնաբանելով Ադրբեջանի ԱԳ նախարարի հայտարարությունն առ այն, որ իմաստ չկա ժամանակ ծախսելու հիմնարար սկզբունքների համաձայնեցման վրա, և ճիշտ կլինի անցնել միանգամից խաղաղ պայմանագրի մշակմանը` Էդվարդ Նալբանդյանն ասել է, որ դա ադրբեջանական հին երգի հին կրկներգ է. ադրբեջանական ղեկավարության կողմից արդեն երկու տարի հնչեցվող այդ գաղափարի վերաբերյալ եռանախագահները հայտնել են իրենց կարծիքը, որ եթե Ադրբեջանը չի կարող պայմանավորվել հիմնարար սկզբունքների շուրջ, ապա ինչպես կարելի է խոսել խաղաղ համաձայնագրի մշակման մասին: Էդվարդ Նալբանդյանը նշել է, որ Ադրբեջանի այս մոտեցումն ակնհայտ ցանկություն է՝ ձերբազատվել եռանախագահների կողմից ներկայացված հիմնարար սկզբունքներից և փաստորեն տապալել վերջին տարիների բանակցային գործընթացը:

Դարձյալ Երևանում և Բաքվում տարբեր կերպ են մեկնաբանում Մադրիդյան նորացված սկզբունքները: Եթե Բաքուն շեշտը դնում է ԼՂՀ-ին հարակից շրջանների վերադարձի վրա, ապա Երևանը կարևորում է Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի իրացումը: «Իհարկե, կարևոր է նաև, որ Դովիլյան հայտարարության մեջ նշվում է ստատուս քվոյի պահպանման անընդունելիության մասին: Դրան հասնելու համար հարկավոր է ամբողջապես իրագործել այն երեք սկզբունքները և վեց տարրերը, որոնց մասին ասում են համանախագահ երկրների ղեկավարները` իրենց հայտարարությունների մեջ: Հիշեցնեմ, որ այնտեղ կա շատ կարևոր մի տարր, որը ադրբեջանական կողմը փորձում է մոռացության տալ կամ առնվազն հետին պլան մղել: Դա ԼՂ բնակչության իրավունքն է` որոշել ԼՂ վերջնական կարգավիճակը պարտադիր իրավական ուժ ունեցող կամարտահայտության միջոցով»,- իր ելույթում նշել է Նալբանդյանը:

Չնայած միջնորդ երկրների ղեկավարների լավատեսական հայտարարություններին, որ մինչև տարեվերջ Հիմնարար սկզբունքների շուրջ հնարավոր են համաձայնություններ, պատկերն իրականում այնքան էլ լավատեսական չէ:

Հակամարտության կողմերն ավելի ինտենսիվ և ագրեսիվ են դարձրել փոխադարձ մեղադրանքները:

Ամենակարևոր` ԼՂՀ կարգավիճակի հարցում կողմերի դիրքորշումները մնում են բևեռային. Ադրբեջանը բացառում է ԼՂՀ անկախության, իսկ Հայաստանը` ԼՂՀ-ի Ադրբեջանի ենթակայության տակ վերադառնալու տարբերակները:

Մնում է հուսալ, որ առկա լարվածությունը կսահմանափակվի դիվանագիտության մակարդակում` չվերածվելով պատերազմի վերսկսման սպառնալիքի: