Սահմանադրությունն առանցքային նշանակություն ունի որևէ պետության կյանքում: Նույն պնդումը չի կարելի ասել մեր երկրի համար: Այնպիսի տպավորություն է, որ մեր պետական, հանրային կյանքը կառուցված է Սահմանադրության տրամաբանությանը հակառակ:

Մեր Սահմանադրության մեջ հստակ ամրագրված են մարդու ընտրական իրավունքի, ընտրությունների օրինականության, իշխանության ընտրովիության դրույթները:

Սակայն, ինչքան էլ պարադոքսալ հնչի, Սահմանադրության ընդունումը մեզանում չի խրախուսել օրինական ընտրությունների անցկացմանը, լեգիտիմ իշխանությունների ձևավորմանը: Իհարկե, սրանում չի կարելի մեղադրել պաշտպանվելու կարողությունից զուրկ այս փաստաթղթին: Մեղավորը՝ իշխանության վերարտադրվելու մոլուցքն է, նաև՝ ժողովրդի անտարբերությունը կամ քաղաքացիական իր իրավունքները պաշտպանելու անհետևողականությունը:

Ինչևէ, խոսենք փաստերով: Սահմանադրության ընդունմանը մեկ տարի անց հաջորդեցին նախագահական ընտրությունները: Այս ընտրական գործընթացում հակադրությունը արտահայտվեց ընդդիմության կողմից խորհրդարանի շենքի գրավմամբ, ընդդիմության մոտ երկու տասնյակ ակտիվիստների կալանավորմամբ: Վազգեն Մանուկյանի կողմնակիցները և հասարակության մի մասը չընդունեցին ընտրությունների օրինականությունը, իշխանության մեջ ուժեղացավ ուժային թևը, որն ապահովել էր վարչախմբի վերարտադրությունը: Ավելորդ է ասել, որ այս ամենը հանգեցրեց իշխանության տոտալ ճգնաժամի, որը հանգուցալուծվեց 1998-ի հեղաշրջմամբ:

Նույն թվականի նոյեմբերի 10-ին անցկացվեցին տեղական ինքնակառավարման առաջին ընտրությունները: «Անկյուն քշված» ընդդիմությունը դրան մասնակցել չկարողացավ: Որոշ համայնքներում պայքար կար, բայց հակադրության կողմերում իշխանության տարբեր խմբավորումներն էին: Այս ընտրությունները դժվար է օրինակելի համարել:

1998-ի նախագահական ընտրությունները ի սկզբանե դուրս եկան սահմանադրական հարթությունից: Առաջադրվեց, ապա նաև նախագահ հռչակվեց Ռոբերտ Քոչարյանը, ով սահմանադրորեն դրա իրավունքը չուներ՝ ՀՀ 10 տարվա քաղաքացիություն չունենալու պատճառով:

2003-ի նախագահական ընտրություններն այնքան վիճահարույց էին, որ Սահմանադրական դատարանը որոշեց մեկ տարի հետո հանրաքվե անցկացնել՝ նախագահի վստահության հարցով: Իհարկե, իշխանությունն արհամարհեց բարձր դատարանի այդ որոշումը: Նույն թվականի խորհրդարանական ընտրությունները կրում էին նախագահականի իներցիան:

2008-ի նախագահական ընտրություններին իշխանություն-ընդդիմություն հակադրությունը հասավ գագաթնակետին: Տասնյակ հազարավոր մարդիկ ընդվզեցին հայտարարված պաշտոնական արդյունքների դեմ, իշխանությունը դրան պատասխանեց Մարտի 1-ով: Այդ ընտրական գործընթացը խլեց տասը անմեղ մարդու կյանք, հարյուրավոր ընդդիմադիրներ տևական ժամանակ անցկացրեցին բանտերում:

Համեմատաբար հանգիստ, հետևաբար՝ նաև լեգիտիմ են եղել 1999 և 2007 թթ.-ի խորհրդարանական ընտրությունները: Դրանք, սակայն, անցել են ընդդիմության մասնատվածության, իշխանության թևերից մեկի կանխատեսելի գերակայության համատեքստում:

Առայժմ չկա որևէ երաշխիք, որ 2012 և 2013 թթ.-ի խորհրդարանական և նախագահական ընտրությունները դեմոկրատական են լինելու: Առայժմ լսում ենք փաստերով չամրագրված գեղեցիկ խոստումներ: