Թեև Հայ ազգային կոնգրեսի պատասխանատու այրերը դեռևս հստակ պատասխան չեն տալիս, թե սեպտեմբերին սպասվող ՏԻՄ ընտրություններին ՀԱԿ-ը սկզբունքորեն բոլոր համայնքներում կառաջադրի թեկնածուներ, թե ոչ, սակայն, թերթի ունեցած տեղեկություններով, Կոնգրեսում, այնուամենայնիվ, բավականին թեժ քննարկում է ընթացել այս հարցի վերաբերյալ: Մասնավորապես, իրավիճակն առավել ռեալ գնահատողները եզրակացրել են, որ դրանք աննպատակ ինքնառաջադրումներ են լինելու, որոնց արդյունքները, այն է` ընտրություններին վաստակած ցածր ձայները, ավելի են հարվածելու ՀԱԿ վարքագծին: Այս խումբն իր մոտեցումը հիմնավորել է հետևյալով, որ այժմ ՀԱԿ-ը թերևս այլընտրանքային ուժ չի համարվում իշխանությանը, և վերջինս էլ հենց այնպես բարեհոգություն չի ցուցաբերի, որ որոշ համայնքներ զիջի ՀԱԿ-ին: Թեպետ հակառակ թևը սկզբունքի հարց է համարել գրեթե բոլոր համայնքներում աշնանը առաջադրել սեփական թեկնածուները, սակայն իրատեսները պնդել են, որ ռեալ չէ, որ ՀԱԿ-ը, բացառությամբ մի քանի գյուղերի, հաջողություն ունենա: Թե Կոնգրեսի վերջնական որոշումն ինչպիսին կլինի այս հարցի վերաբերյալ, պարզ կդառնա առաջիկա ամսվա ընթացքում:

Հրապարակ

Հայաստանի և Խորհրդային Միության 20-րդ դարի պատմությունը ինձ միշտ հետաքրքրել է` նախևառաջ այն պատճառով, որ մեզ՝ հայերիս համար դա նշանակալից ժամանակաշրջան էր, քանի որ մենք նախորդ դարում երեք անգամ փորձել էինք պետություն ստեղծել: Երեք փորձերն էլ` չէի ասի, որ շատ հաջող էին, բայց միևնույն է` ազգը կազմակերպելու ավելի լավ ձևեր, քան պետությունն է, գոյություն չունեն, և դժվար թե որևէ մեկը հերքի, որ մենք նշանակալի հաջողությունների ենք հասել տնտեսության, մշակույթի, գիտության բնագավառներում հենց այդ պետությունների (հենց պետությունների և ոչ միայն Խորհրդային Հայաստանի] պայմաններում:
Իմ կարծիքով` վերաբերմունքը անցյալի նկատմամբ` թե 20 և թե 100 տարվա կտրվածքով, պետք է լինի որքան հնարավոր է բանական, էմոցիաներից զուրկ: Այդպես են վարվում, ասենք, իսպա-նացիները, որոն հավասարապես հարգում են թե Ֆրանկոյի կողմնակիցների և թե դրանց դեմ պայքարողների հիշատակը: Կամ ֆրանսիացիները, որոնք ընդունում են, թե յակոբինական տեռորն իր էությամբ հակամարդկային էր, կասեի նաև` «բոլշևիկյան», բայց միևնույն է` հարգանքի տուրք են մատուցում ֆրանսիական հանրապետության հիմնադիրներին:
Ճիշտ նույն ձևով պետք է գնահատել մարդկանց վարքը, ասենք, ստալինյան ռեպրեսիաների ժամանակ: Մատնագրեր [«դանոսներ») ստորագրել են ոչ միայն վերջացած սրիկաներն ու, ոչնչությունները, այլև արվեստի, գիտության նշանավոր գործիչները, որոնք իրենց բնագավառում հասել էին համաշխարհային բարձունքների: Պե՞տք է արդյոք հրապարակել այդ մարդկանց և նրանց զոհերի անունները, նրանց գրած մատնագրերը: Ես դրան կտրականապես. դեմ եմ, ինչպես դեմ եմ «լյուստրացիաներին», «կագեբեի» արխիվները բացելուն` ինչ համար անիմաստ թշնամացնենք այդ մարդկանց թոռներին ու ծոռներին: Նման ձևով` անիմաստ եմ համարում այսօր մանրամասն քննել, թե ով ինչ է արել քոչարյանական ռեժիմի ժամանակ, որը, ի տարբերություն դրան նախորդող և հաջորդող ավտորիտարիզմի, դրսևորում էր ակնհայտ բռնապետական միտումներ և այդ առումով մոտ էր ստալինյանին: Ինչպես էին իրենց դրսևորել, ասենք, զինդատախազ, իսկ այնուհետև` գլխավոր դատախազի տեղակալ Գագիկ Ջհանգիրյանը կամ արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը՝ կարևոր է այքանով, որքանով նրանք այսօր էլ ընդդիմության շարքերում առանցքային դեր են խաղում, և պետք է հասկանալ՝ պետությանը օգուտ կբերի՞, եթե նրանք, իշխանության գալուց հետո, պաշտոնավարին այնպես, ինչպես որ դա նախկինում էին անում: Բայց թե ինչպես էր քվեարկում Քոչարյանի ժամանակ ՀՀՇ ներկայիս նախագահ Արամ Մանուկյանը` դա մասնավոր, իր խղճին վերաբերող հարց է, որովհետև ոչ իշխանության, ոչ էլ ընդդիմության շարքերում նա որոշում ընդունող չէր և երբեք այդպիսին չի լինի: Այդ հարցը լույս աշխարհ բերելը, բացի անձնականից, ոչ մի հարց չի լուծում:
Այս դեպքում անիմաստ է անցյալը փորփրելը և հավելյալ թշնամանք առաջացնելը:

Առավոտ

Այսօր Թալինում է եղել Հովիկ Աբրահամյանը, ՀՀԿ կառույցի առանցքային դեմքերի ուղեկցությամբ: Անցկացված խորհրդակցության ժամանակ, ինչպես տեղեկացանք, վերջնականապես հստակեցվել է, որ Արագածոտնի մարզի Թալին քաղաքային համայնքի ղեկավարի օգոստոսի 5-ի արտահերթ ընտրություններում ՀՀԿ –ն սատարելու է ՀՀԿ անդամ Սարգիս Արամյանի թեկնածությունը:

Վերջինս Թալինի ՊԵԿ-ի ղեկավարի տեղակալն է շարքային կուսակցական, որ մինչև վերջերս առանձնակի աչքի չի ընկել կուսակցաշինության գործում:

Հիշեցնենք, որ Թալինի նախկին քաղաքապետ, հանրապետական Մնացական Մնացականյանի մեծամասնական ընտրակարգով Աժ պատգամավոր ընտրվելու կապակցությամբ, որպես քաղաքապետի լիազորությունները վաղաժամկետ դադարեցվել են: Այժմ Թալինում թեժ մրցապայքար է սկսվել:

Արդեն տեղեկացրել էինք, որ Նախկին քաղաքապետն իր աթոռին ուզում էր տեսնել իր վստահելի անձին՝ քաղաքապետարանի աշխատակազմի ղեկավարին՝ որին սակայն Հանրապետականը դեմ էր.Ասում են, որ խորհրդակցությունից հետո ԱԺ պատգամավոր Մնացական Մարտիրոսյանը խորը մանթրաշ է եղել: Իսկ նրա թեկնածուն՝ և եղբորորդին Գևորգ Եսայանն,  ասել է թե ընդիմանալու է ՀՀԿ-ի որոշմանը և չի  հանելու իր թեկնածությունը:

Մեզ հասած լուրերով, համառելու դեպքում նրան առաջարկվելու է աշխատանքից ազատվելու դիմում գրել: Թեպետ երկու դեպքում էլ՝ նա կորցնելու է իր աթոռը:

Ինչ վերաբերվում է կուսակցության մարզային կառույցի ղեկավար, մինչև վերջերս ամենահավանական թեկնածու համարվող  Ժորա Գրիգորյանին, նա կհնազանդվի կուսակցության որոշմանը և կհանի իր թեկնածությունը:

Քանի որ Դաշնակցական թեկնածուն այսօր ևս ինքնաբացարկ է հայտնել, ստացվում է,  մրցապայքար՝ որտեղ ակտիվ են լինեու «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության անդամ Վազգեն Խաչատրյանը և ՀՀԿ-ի նորահայտ թեկնածուն՝ հարկայինի պետի տեղակալ Սարգիս Արամյանը:Թե ինչքանով է ԲՀԿ թեկնածուն լրջորեն տրամադրված պայքարին, ցույց կտա ժամանակը:

Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը հանդիպել է աշխատանքային այցով տիկնոջ հետ Երևանում գտնվող Մարսելի հայ փոխքաղաքապետ Դիդյե Փարաքյանի հետ:

Ողջունելով հյուրին քաղաքապետը մեկ անգամ ևս շնորհակալություն է հայտնել հունիսին Մարսել կատարած իր պաշտոնական այցը հավուր պատշաճի կազմակերպելու և ջերմ ընդունելության համար` հույս հայտնելով, որ համագործակցության ընդլայնման բոլոր այն պայմանավորվածությունները, որ ձեռք են բերվել Մարսելի քաղաքային իշխանությունների հետ, կյանքի կկոչվեն հնարավորին կարճ ժամկետներում:

«Կարծում եմ Ձեր այս այցի ընթացքում ինքներդ կհամոզվեք, որ մեր համագործակցության ընդլայնման առումով այսօր Երևանում բավականին լայն դաշտ կա, ինչը կփոխանցեք նաև Մարսելի մեր գործընկերներին: Ես իսկապես բարձր եմ գնահատում մեր երկու քաղաքների 20-ամյա համագործակցությունն ու բարեկամությունը և վստահ եմ, որ առաջիկա տարիներին այն էլ ավելի կզարգանա ու կխորանա:» — նշել է Տարոն Մարգարյանը:

Շնորհակալություն հայտնելով ջերմ ընդունելության համար և քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանին փոխանցելով Մարսելի քաղաքապետ Ժան-Կլոդ Գոդենի ջերմ ողջույնները, Դիդյե Փարաքյանն իր հերթին նկատել է, որ այս անգամ իսկապես բավականին կերպարանափոխված է տեսել Երևանն ու հաճելիորեն զարմացած է կարճ ժամանակում նման փոփոխությունների առատությունից: Փոխքաղաքապետը խոստովանել է, որ հատկապես հիացած է մայրաքաղաքի կանաչապատման, ծաղկապատման և գիշերային Երևանի արտաքին գեղարվեստական լուսավորության ուղղությամբ տարված աշխատանքներով:

«Շրջելով գիշերային Երևանով, վերհիշեցի Ձեզ հետ Մարսելում ունեցած մեր գիշերային շրջայցը, որի ընթացքում Դուք նշեցիք, որ Երևանում ևս որոշակի աշխատանքներ են տարվել մայրաքաղաքի շենքերի և շինությունների լուսավորման ուղղությամբ, բայց համեստորեն լռեցիք, չասելով, որ երևանյան լուսավորությունն իրականում գերազանցում է մարսելյան լուսավորությանը: Ես իսկապես հիացած եմ ու կարծում եմ, որ այս մասով ևս մենք փորձի փոխանակման ու համագործակցության ընդլայնման մեծ դաշտ ունենք:» — նշել է Դիդյե Փարաքյանը և ընդգծել, որ Մարսելում ձեռքբերված բոլոր պայմանավորվածությունները ժամանակի ընթացքում կյանքի կկոչվեն: Միաժամանակ Մարսելի փոխքաղաքապետը տեղեկացրել է, որ արդեն պլանավորվել է Մարսելի քաղաքապետ Ժան-Կլոդ Գոդենի պաշտոնական այցը Երևան, որը տեղի կունենա 2013 թվականին:

Անդրադառնալով Երևանի և Մարսելի համագործակցության ուղղություններին ու համատեղ իրականացվող ծրագրերին, քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը մեկ անգամ ևս նշել է, որ ցանկալի է վերանայել երկու քաղաքների միջև ստորագրված համագործակցության համաձայնագիրը` այն համապատասխանեցնելով երկուստեք առկա ներուժին  և զարգացման հեռանկարներին: Այս համատեքստում դեռ Մարսելում ձեռքբերված պայմանավորվածության համաձայն այժմ ստեղծված են աշխատանքային խմբեր, որոնք համակողմանիորեն ուսումնասիրում են  համագործակցության բոլոր առաջարկները և, ըստ այդմ, քաղաքապետը հույս է հայտնել, որ Մարսելի իր գործընկերոջ սպասվող պաշտոնական այցի շրջանակում կստորագրվի նաև համագործակցության նոր համաձայնագիրը:

Օգտվելով առիթից, քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը վերահաստատել է 2013-ին Մարսելը որպես Եվրոպայի մշակութային մայրաքաղաք հռչակվելու կապակցությամբ տոնական միջոցառումներին Երևանի մշակութային պատվիրակության մասնակցությունը, ինչին ի պատասխան Դիդյե Փարաքյանն իր հերթին վստահեցրել է, որ երևանյան պատվիրակությունը լիարժեք կներգրավվի նախատեսված մշակութային միջոցառումներում:

Հանդիպման վերջում քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը մեկ անգամ վերահաստատել է հոկտեմբերին կայանալիք «Էրեբունի-Երևան» տոնակատարությանը մասնակցելու Մարսելի քաղաքային իշխանությանն արված իր հրավերը:

Այսօր առավոտյան քաղաքապետի պաշտոնից հրաժարական է տվել Աշտարակի քաղաքապետ Գագիկ Թամազյանը:

Նա շնորհակալություն է հայտնել քաղաքապետարանի աշխատակիցներին համատեղ աշխատանքի համար եւ խնդրել շարունակել աշխատել նույն ոգով` մինչեւ նոր քաղաքապետի ընտրությունը, հայտնում է yerkir.am-ը: Առաջիկա ընտրություններում իր թեկնածությունը չառաջադրելը նա մեկնաբանել է հոգնածությամբ:

Նշենք, որ Աշտարակում ՏԻՄ ընտրություններ կլինեն սեպտեմբերին:

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր աշխատանքային այցով մեկնել է Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորություն, այս մասին տեղեկացնում են ՀՀ նախագահի մամուլի ծառայությունից:

Հուլիսի 27-ին նախագահը ներկա կգտնվի Լոնդոնի 2012թ. օլիմպիական խաղերի բացման հանդիսավոր արարողությանը: Նույն օրը Սերժ Սարգսյանը կմասնակցի նաև Նորին Մեծություն Թագուհի Էլիզաբեթ Երկրորդի անունից տրվող ընդունելությանը:

Աշխատանքային այցի շրջանակում Սերժ Սարգսյանը Միացյալ Թագավորության մայրաքաղաքում կմասնակցի բրիտանահայ համայնքային և եկեղեցական խորհրդի ու «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի Միացյալ Թագավորության գրասենյակի կողմից կազմակերպվելիք ընդունելություններին:

Ես ցավում և ափսոսում եմ, որ Գ. Ծառուկյանի հանդեպ թույլ եմ տվել որոշ ձևակերպումներ և արտահայտություններ: Այս մասին ասել է ՀՀԿ-ական Արթուր Հարությունյանը, նույն ինքը` Պալաչը:
«Գուցե, դա իմ անփորձության կամ հուզմունքի արդյունքն էր, բայց ոչ երբեք`միտումնավորության: Ես միշտ բարձր եմ գնահատել Ծառուկյանի կատարած աշխատանքը մեր պետության և մեր ժողովրդի համար, ու նաև նրա բարեգործական գործունեությունը: Ես մարդկայնորեն խնդրում եմ բոլոր լրատվամիջոցներին. մի շահարկեք այդ թեման: Հարցը խնդրում եմ համարել փակված:
Իմ բոլոր խնդիրները ես կներկայացնեմ անձամբ Գ. Ծառուկյանին և կխնդրեմ նրան` արժանապատիվ լուծումներ գտնել: Մի բան կարող եմ հստակ ասել. ես թույլ չեմ տա երրորդ կողմին` օգուտներ քաղել ծագած խնդիրներից»,- ասվում է նրա տարածած հայտարարության մեջ:

ԲՀԿ-ն որոշել է Վանաձորի քաղաքապետի ընտրություններում ևս թեկնածու առաջադրել: Սեպտեմբերի 9-ին այնտեղ կայանալիք ընտրություններում ԲՀԿ-ն առաջադրելու է իր քաղխորհրդի անդամներից Լոռիի ԲՀԿ-ական փոխմարզպետ Էդիկ Կարախանյանին: Այս մասին տեղեկությունը հաստատել է ԲՀԿ խմբակցության քարտուղար Նաիրա Զոհրաբյանը:

Վարդան Ղուկասյանին ահավոր զայրացրած Գյումրիի ՀՀԿ կառույցի ղեկավար Սահակ Մինասյանի թեկնածությունը, ըստ լավատեղյակների, առաջադրել է մարզպետ Գիզիրյանը` Հովիկ Աբրահամյանի «ադաբրյամսով»: ՀՀԿ-ում մտավախություն կար, որ Վարդանիկը ոչ միայն չի օգնի, ավելին` բացահայտ ու քողարկված կխանգարի ՀՀԿ-ից պաշտպանվող Սամվել Բալասանյանին քաղաքապետ դարձնելու գործընթացին: Այսօր քաղաքական շրջանակները քննարկում են` օգնելո՞ւ է արդյոք Գիզիրյանը Բալասանյանին, ում մասին իր մարզպետ նշանակվելու պահին, Վարդան Ղուկասյանի ներկայությամբ, Գյումրիում տեղակայված ռուս սահմանապահ զորքերի համար կառուցված եկեղեցում հարցին ի պատասխան` Գյումրիում մեծ է Սամվել Բալասանյանի ազդեցությունը, կարողանալո՞ւ եք չեզոքացնել այն, Գիզիրյանը ոստիկանությունից իր հետ բերած բազմիմաստ ժպիտով ասել է. իսկ գիտե՞ք, թե ինչ էր ժամանակին Բալասանյանի մասին ասել Հմայակ Հովհաննիսյանը: «Անասնագող»,- շուտասելուկով վրա է բերել մարզպետարանի աշխատակիցը: «Առաջիկայում կերևա` ով ում կգողանա»,- իր հեղինակավոր խոսքը շարունակել է մարզպետը:

Հրապարակ

Այն, որ Վանո Սիրադեղյանի թեման ժամանակ առ ժամանակ սկսում է հուզել մեր հասարակությանը, միանգամայն տրամաբանական է` այս գործիչը մեր պետության հիմքը դնողներից մեկն է: Ով ցանկանում է այդ պետության մեջ միայն վատը տեսնել, բնականաբար, այս առիթով մի երկու թունոտ ռեպլիկ կանի: Բայց ես փորձում եմ նկատել թե դրականը, թե բացասականը` ինչպես պետության, այնպես էլ նրա հիմնադիրների մեջ, իսկ քանի որ Վանոն բացակայում է, այս պահին կուզենայի միանալ նրանց, ովքեր շեշտում են նրա արժանիքները` հասկանալով, սակայն, որ անցումային ամենադժվար շրջանում ներքին գործերի նախարար աշխատած անձնավորությունը չէր կարող բոլոր տեսանկյուններից իրեն դրսևորել որպես կատարյալ հրեշտակ: Ես ոչ պաշտոնապես սկսեցի Վանոյի հետ շփվել 94-ի աշնանից և կարող եմ փաստել, որ նա տեսնում էր այն թերությունները, որոնք սաղմնային ձևով կային արդեն այն ժամանակ, իսկ այսօր հարյուրապատկվել ու հազարապատկվել են: Եվ, օրինակ, նրա «Շամիրամ» նախընտրական նախագիծը, որի հասցեին հնչել և հնչում են բազմաթիվ հայհոյանքներ, իմ կարծիքով, փորձ էր` հակադրվելու նախևառաջ իշխանության այդ դրսևորումներին. այդ կանա՞յք էին ավելի շատ սազում խորհրդարանին, թե՞ Կարամելները, Կոմբիկերները և Նվեր Չախոյանը: Դուք կասեք, իհարկե` խորհրդարանը պետք է ընտրվի ժողովրդի կողմից, ոչ թե արհեստական խմբակցություններ ստեղծվեն ՆԳ նախարարի կողմից. տեսականորեն դա ճիշտ է. իսկ գործնականում` քաղաքականությունը հնարավորի արվեստ է: Թող նրանք, ովքեր 95-ին Կարամելներին և Կոմբիկերներին առաջին անգամ խորհրդարան մտցրին, չձևացնեն, թե իրենք միշտ արդար ընտրությունների կողմնակից են եղել:
Ընդհանրապես, բազմիցս հնարավորություններ ունեի համոզվելու, որ Վանոն հեռուն է տեսնում և այսօրվա արատներից շատերն է կանխատեսել` դեռ այն ժամանակ, երբ իշխանափոխություն տեղի չէր ունեցել, և նա հանդես չէր եկել իր հրապարակախոսական հոդվածներով: Մի անգամ Վազգեն Սարգսյանն ինձ ասել էր` «շատերը գովում են Վանոյի ինտուիցիան` նրանք չեն հասկանում, որ կարևոր խնդիրների շուրջ պարզապես շատ է մտածում»: Հիմա էլ, վստահ եմ, շարունակում է մտածել: Իսկ որ չի խոսում` երբեմն լռությունն ավելի շատ բան է ասում:
Միանում եմ նրանց, ովքեր ուզում են, որ նա վերադառնա: Բայց` վերադառնա Հայաստան, ոչ թե քաղաքականություն: Նրա, ինչպես նաև «Ղարաբաղ» կոմիտեի նրա բոլոր «գործընկերների» աստեղային ժամը 88-90 թվականներն էին` քաղաքական պայքարի մասին նրանց պատկերացումները, ուզեն թե չուզեն, կապված են այդ ժամանակաշրջանի հետ: Իսկ այսօր մենք ապրում ենք բոլորովին այլ Հայաստանում և այլ աշխարհում: Կարծում եմ` կարիք չկա դա երկար ապացուցելու, և խորապես գնահատելով այդ մարդկանց վաստակը` կարծում եմ, որ նրանց մոտեցումները հնացել են: Բարոյական տեսանկյունից Վանոյի վերադարձն, անշուշտ, դրական դեր կխաղա: Էլ չեմ ասում, թե որքանով է դրանից շահելու գրականությունը:

Առավոտ