Ինչպես տեղեկացնում են թուրքական լրատվամիջոցները Փարիզ են մեկնել թուրքական պատվիրակության անդամները հանդիպելու են Ֆրանսիայի արտգործնախարար Ալեն Ժյուպենին և Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի նախագահ Բեռնար Ակուայեին։

Խնդիրը վերաբերում է Ֆրանսիայի ազգային ժողովում քննարկվելիք Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրինագծին, որի դեմ լոբբինգի նպատակ ունեն պատվիրակները:

Հանդիպումները, որոնց մասին առայժմ ոչինչ չի հաղորդվում անցել են դռնփակ։

Պատվիրակության անդամներըհանդիպման ընթացքում նպատակ ունեն պարզաբանեուլ Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրինագծի առնչությամբ Թուրքիայի մտավախություններն ու կոնկրետ դիրքորոշումը։

Հիշեցնենք, որ Ֆրանսիայի Ազգային ժողովը դեկտեմբերի 22-ին քննարկելու է ռասիզմի դեմ պայքարի և Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնելու մասին նոր օրինագիծը։ Վերոնշյալ օրինագիծն օրեր առաջ ընդունվել էր Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի Իրավական հարցերով հանձնաժողովի կողմից։

Իսկ օրինագծի ընդուման օրից ի վեր նախագահ Սարկոզին չի պատասխանում Աբդուլահ Գյուլի հեռախոսազանգերին, ինչն էլ լուրջ մտահոգություն էր առաջացրել թուրք իշխանության շրջանում:

Հուսով եմ, որ մենք կգնանք մինչև վերջ, և Ֆրանսիան կլինի մարդու իրավունքների երկիր, -ասել էր օրինագծի հեղինակ Վալերի Բոյերը։

Նոր օրինագծի համաձայն՝ Ֆրանսիայում Հայոց ցեղասպանությունը ժխտողներին մինչև 1 տարվա ազատազրկում է սպառնալու և 45.000 եվրո տուգանք։

Սակյան, 2006թ. հոկտեմբերի 16-ին Ֆրանսիայի Ազգային ժողովը հավանություն էր տվել Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող մեկ այլ օրինագծի: Այդ օրենքը կյանքի կոչելու համար անհրաժեշտ էր հաստատումը Սենատի կողմից: Ֆրանսիայի Սենատը, 2011թ. մայիսին կայացած նիստում ձայների 196 դեմ և 74 կողմ հարաբերակցությամբ մերժեց Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող նշված օրինագիծը:

Իրաքի էներգետիկայի հարցերով փոխվարչապետն այսօր հայտարարել է, որ Իրաքը մաքսանենգ ճանապարհով հում նավթ է արտահանում Ադրբեջան, Աֆղանստան եւ Պարսից ծոցի պետություններ. «Նավթային մաքսանենգության գործողությունները շարունակվում են Իրաքից Ադրբեջան, Աֆղանստան, Իրանի եւ Պարսից ծոցի նավահանգիստներ: Նավթային մաքսանենգության գործողությունները հասնում են մինչեւ քրդական շրջանները, մենք արբանյակային լուսանկարահանումների միջոցով ունենք այս գործողությունների փաստագրված են պատկերները», — ասել է նա տեղական թերթերից մեկին տված հարցազրույցում:

Այս մասին տեղեկանում ենք HULIQ.com կայքից: Ըստ կայքի, Իրաքի փոխվարչապետը հայտարարել է, որ նավթի մաքսանենգ ճանապարհով  արտահանության  քանակը շարունակվում է աճել.

Եթե մյուս երկրները, որոնց մասին խոսում է Իրաքի փոխվարչապետը, նավթի խնդիր ունեն,ապա իր նավթային պաշարներով պարծեցող Ադրբեջանի վերաբերմունքը հարցին առնվազն տարօրիակ է:

Պաշտոնական Բաքուն չի հերքում, Իրաքի հայտարարությունը: Ադրբեջանը որևէ կերպ չի  արձագանքում կոնկրետ մեղադրանքին:

Նշենք, որ դեռևս  հուլիսին, գլոբալ էներգետիկ հետազոտությունների (CGES), կենտրոնը հաղորդում էր,որ Ադրբեջանի նավթային արտադրությունը սկսում է անկում ապրել. 2011 թվականի հունվար – ապրիլ ընկած ժամանակահատվածում 2010 թ. համեմատ այն իջել է 4.6 տոկոսով:

Հղում   href=”http://www.huliq.com/10559/iraqi-oil-smuggled-azerbaijan-and-afghanistan“>Iraqi Oil Smuggled to Azerbaijan and Afghanistan</a>

Ռուսական Lenta.ru կայքը հաղորդում է, որ Ուկրաինայի գլխավոր դատախազի առաջին տեղակալ Ռենատ Կուզմինը հայտարարել է, թե` Ուկրաինայի գլխավոր դատախազությունն անհերքելի ապացույցներ ունի, որ ուկրաինացի պատգամավոր Եվգենի Շչերբանի պատվիրված սպանության համար վճարել են Ուկրաինայի նախկին վարչապետ Յուլյա Տիմոշենկոյին պատկանող ընկերությունները։

Ասվածը վերաբերվում է 1996թ. պատգամավոր Շչերբանի և նրա կնոջ աղմկահարույց սպանությանը օդանավակայանում, որը դեռևս բացահայտված չէ։

Կայքը հաղորդում է, որ Ուկրաինայի դատախազությունն այդ սպանության պատվիրման համար կասկածում էր Ուկրաինայի նախկին վարչապետ Պավել Լազարենկոյին, որը Ուկրաինայի վարչապետն է եղել 1996- 1997 թթ., իսկ 2006թ. ԱՄՆ- ում 9 տարվա ազատազրկման է դատապարտվել՝ փողերի լվացման համար):

«Բացի այդ Շչերբանի սպանության համար գումարներ փոխանցած Somali Enterprises ընկերությունը հենց այն ընկերությունն է, որը  Տիմոշենկոյին գումարներ է փոխանցել ՝ թանկարժեք իրեր, մուշտակ, ավտոմեքենաներ ձեռք բերելու, հյուրանոցներում, ռեստորաններում վճարումներ կատարելու համար»,–ասել է գլխավոր դատախազի տեղակալը։ Կուզմինը  տեղեկացրել  է, որ, քիլլերների բանկային հաշիվների գումարները փոխանցվել են Տիմոշենկոյին և Պավել Լազարենկոյին  պատկանող ընկերություններից.

«Մենք ցանկանում ենք այդ հարցի առնչությամբ օգնություն ստանալ նաև ամերիկացի դատախազներից։ Փորձում ենք հարցաքննել Լազարենկոյին, այդ թվում նաև այս հարցի շուրջ, ասել է Կուզմինը։ Քննիչներն այժմ մտադիր են պարզել, թե արդյո՞ք Տիմոշենկոն ինքը մեղսակից է վարձու մարդասպաններին փողերի փոխանցման հարցում»։

Սպանության շարժառիթներ ըստ՝ Կուզմի առկա է, Տիմոշենկոն և Լազարենկոն, որպես բիզնես գործընկերներ, Ուկրաինայում գազի մենաշնորհային բաշխմամբ են զբաղվել, և նրանց մեթոդները, բավականին լուրջ դիմադրության են հանդիպել Շչերբանի կողմից։

Wikileaks-ին պետական գաղտնի փաստաթղթեր տրամադրելու մեջ մեղադրվող ամերիկյան հետախուզական վերլուծաբան 23-ամյա Բրեդլի Մենինգի գործի լսումները, մեկնարկում են այսօր երեկոյան:

Մենինգի նկատմամբ առաջադրվել են 34 կետերով մեղադրանքներ` ազգային անվտանգությանը սպառնալիքի ստեղծում, պետական գաղտնիքի հրապարակայնացում, լրտեսություն և այլն: Ինչպես հաղորդում է բրիտանական BBC-ն, ամերիկյան հանրության կարծիքը այս պահին բաժանված է երկու մասի. Մի մասը նրան համարում է դավաճան, մյուսները հերոսացնում են նրան:

Երիտասարդը կասկածվում է Wikileaks-ի աշխատակիցներին տեսա և ձայնագրություններ տրամադրելու մեջ, որտեղ պատկերված է, թե ինչպես են ամերիկացի զինծառայողները ծաղրում Իրաքի խաղաղ բնակիչներին: Նա նաև կայքին է տրամադրել հազարավոր գաղտնի փաստաթղթերի էլեկտրոնային պատճենները:

Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ երիտասարդին  կդատապարտեն մահվան, սակայն շրջանառվում է, նաև նրան ցմահ ազատազրկման դատապարտելու վարկածը:

Նախնական լսումները կտևեն հինգ օր, ապա Մենինգի դատական փաստաթղթերը կփոխանցվեն ԱՄՆ բանակի գեներալի, վճիռ կայացնելու իրավունքով:

Մոսկվայում, դեկտեմբերի 16-ին, տեղի է ունեցել Սեւծովյան տնտեսական համագործակցության կազմակերպության (ՍԾՏՀ) անդամ երկրների ԱԳ նախարարների խորհրդի 25-րդ հանդիպումը, որին մասնակցել է նաեւ Հայաստանի ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը: Այս մասին հայտնում են ԱԳՆ մամուլի ծառայությունից:

Հանդիպմանը մասնակցել են նաեւ ՍԾՏՀ դիտորդ երկրների, մի շարք միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:

Հանդիպման օրակարգում էին առեւտրի,  տրանսպորտի, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների, գյուղատնտեսության, բնապահպանության, զբոսաշրջության, արտակարգ իրավիճակների արձագանքման ոլորտներում կազմակերպության անդամ երկրների համագործակցության հարցերը:

Ելույթ ունենալով նախարարական հանդիպմանը` Էդվարդ Նալբանդյանը կարեւորել է ՍԾՏՀ 20-ամյակի նախաշեմին կազմակերպության գործունեության արդյունավետության բարձրացման, տարածաշրջանային կոնկրետ ծրագրերի պատշաճ իրականացմանն ուղղված տնտեսական նոր օրակարգի ձեւավորման եւ խթանման նշանակությունը:

Նախարար Նալբանդյանը ողջունել է անցած ժամանակահատվածում ՍԾՏՀ տրանսպորտի, գյուղատնտեսության եւ արտակարգ իրավիճակների նախարարների կողմից ընդունված համապատասխան ոլորտներում հռչակագրերը:

Համագործակցության ձեռքբերումների շարքում նախարար Նալբանդյանը նշել է ՍԾՏՀ առողջապահության եւ դեղագործության հարցերի Հայաստանի կողմից համակարգվող աշխատանքային խմբի շրջանակներում ՍԾՏՀ անդամ երկրներում սանիտարական պաշտպանության բնագավառում համագործակցության հուշագրի նախագծի ընդունումը, ինչպես նաեւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացման հարցերի Հայաստանի կողմից ղեկավարվող աշխատանքային խմբում վերոհիշյալ ոլորտում համագործակցությունը խթանելու եւ նոր գործընկերներ ներգրավելու ուղղությամբ կատարված աշխատանքները:

Հանդիպման արդյունքում ՍԾՏՀ արտգործնախարարներն ընդունել են 80-ից ավելի որոշումներ եւ առաջարկություններ:

Հանդիպման ավարտին ՍԾՏՀ-ում նախագահությունը Ռուսաստանից փոխանցվել է Սերբիային, որը կնախագահի կազմակերպությունը 2012թ. առաջին կեսին:

Սեւծովյան տնտեսական համագործակցության կազմակերպության արտգործնախարարների խորհրդի 25-րդ հանդիպման տեսանյութը կարելի է ներբեռնել հետեւյալ ինտերնետային կայքից` http://www.mfa.am/video/video.html:

Նախագահ Սարգսյանը Ֆրանսիայի Մարսել քաղաքում հանդես եկավ կարևոր ելույթով, որի ընթացքում նա ներկայացրեց Թուրքիայից Հայաստանի պահանջների բավարարման մի նոր ռազմավարություն։ Մինչ այժմ, ՀՀ կառավարությունը պահանջում էր զուտ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը։ Առաջին անգամն էր, որ նախագահը խոսեց Հայաստանի՝ «արդարության» պահանջի մասին։ Վստահ լինելու համար, որ իր պատգամը լսելի և հասկանալի է, նա կրկնեց «արդարություն» բառը երեք անգամ, երեք առանձին նախադասություններում. ––«Հայ ժողովրդի յուրաքանչյուր ներկայացու¬ցիչ, որտեղ էլ նա լինի` Հայաստանում, Արցա¬խում կամ Սփյուռքում, պահանջում է արդա¬րություն»: –– «Մենք այնքան ուժեղ էինք, որ կարողացանք վերապրել Մեծ Եղեռնը, և ոչ պակաս ուժ ունենք, որպեսզի պահանջենք արդարություն»։ Նախագահն օգտագործեց «Հայոց ցեղասպանություն» բառը վեց անգամ իր ելույթի տարբեր մասերում։ –– «Դա ոչ թե վրեժի, այլ արդարության ցնծության լուր էր»,– ասաց Նախագահ Սարգսյանը՝ նկարագրելով 1921 թվականին Մարսելի հայերի ցնծությունը, երբ լսեցին Գերմանիայի դատարանի կողմից Թալեաթի սպանողի Սողոմոն Թեհլերյանի արդարացման լուրը։ Զարմանալիորեն, ոչ մի քաղաքական մեկնաբան Հայաստանում, Թուրքիայում կամ այլուր ուշադրություն չդարձրեց նախագահ Սարգսյանի կողմից նշված մոտեցման զգալի փոփոխությանը: Ցեղասպանության զոհերի համար «արդարություն» հայցելն ունի բոլորովին այլ նպատակ, քան ցեղասպանության պարզ ճանաչումը։ Այս համատեքստում «արդարություն» բառը ներառում է մի շարք վնասների փոխհատուցում՝ պահանջելով վերականգնել և վերադարձնել բոլոր կողոպտված գույքը, առգրավված կալվածքները և գրավյալ տարածքները: Թուրքիայի առաջ ավելի համապարփակ պահանջներ դնելիս, նախագահ Սարգսյանը հայտնեց իր համոզմունքը, որ կգա այն օրը, երբ Թուրքիայի ղեկավարները կընդունեն իրենց նախնիների կողմից իրագործված զանգվածային հանցագործությունների փաստը: «Մենք վստահ ենք, որ Թուրքիան պետք է ապաշխարի: Դա ո՛չ նախապայման է, ո՛չ էլ վրեժխնդրությանը հագուրդ տալու ձգտում: Թուրքիան պետք է առերեսվի իր պատմությա¬ն հետ: Երբևէ Թուրքիայի ղեկավարությունը կարող է ուժ գտնել և վերարժևորել իր մոտե¬ցումները Հայոց ցեղասպանության հանդեպ։ Մեր դիրքորոշումը չի փոխվել, և այն հստակ է: Մենք պատրաստ ենք Թուրքիայի հետ ունենալ բնականոն հարաբերություններ, ինչպես վայել է հարևան երկրներին: Այդպիսի հարևան երկրներ էին, օրինակ, Լեհաստանը և Գերմանիան, որի կանցլեր Վիլի Բրանդտը, գիտակցելով իր երկրի գործած հանցանքը, ծնկի էր իջել Վարշավայի գետտոյում։ Վաղ թե ուշ իրեն եվրոպական երկիր համարող Թուրքիան կունենա եվրոպական լինելուն հարիր ղեկավարություն, որը գլուխ կխոնարհի Ծիծեռնակաբերդում: Ավելի լավ է` վաղ, բայց դա Թուրքիայի ժողովրդի գործն է: Մենք նրանց ոչինչ չենք պարտադրում. դա իրենք պետք է անեն հանուն թուրք ժողովրդի, ինչպես որ Վիլի Բրանդտը դա արեց հանուն գերմանացիների»: Թուրքիայի եվրոպական հարցերով նախարար Էգեմեն Բաղըշն հավանաբար չհասկանալով նախագահ Սարգսյանի կողմից «արդարության» պահանջի հեռանկարային հետևանքները՝ զայրացած արձագանքեց ՀՀ նախագահի խոսքերին։ Բաղըշն մեծամտորեն նշեց. «Ոչ մեկը չի կարող ծնկի բերել թուրք ժողովրդին։ Ընդհակառակը, թուրք ժողովուրդը շատ լավ գիտի, ինչպես ծնկի բերել նման անգիտակից հայտարարություններ անողներին»։ Ես լրիվ կողմնակից եմ նախագահ Սարգսյանի՝ Թուրքիայի նկատմամբ պահանջատիրական նոր մոտեցմանը։ Ես իմ հոդվածներում, ելույթներում, հարցազրույցներում և առանձին հանդիպումների ժամանակ բազմիցս կոչ եմ արել Հայաստանի ղեկավարներին, որպեսզի նրանք Թուրքիայից պահանջեն «արդարություն», այլ ոչ թե պարզապես Հայոց ցեղասպանության ճանաչում։ Այս թեմայով իմ հոդվածներից մեկը՝ «Ցեղասպանության ճանաչումը և արդարության պահանջը», անցյալ տարի լույս է տեսել Լոս Անջելեսի «Loyola» իրավաբանական համալսարանի «Միջազգային և համեմատական իրավունքի պարբերաթերթ»-ի մեջ: Նախընտրելի է, որ Հայաստանը Թուրքիային ներկայացնի իր պահանջները «արդարության» տեսանկյունից՝ խուսափելու համար հզոր և սպառնալից հարևանից պաշտոնապես տարածքային պահանջներ ներկայացնելու վտանգից։ Այնուամենայնիվ, «արդարության պահանջը» ծածկագիր է կամ սղագրություն է Թուրքիայից համապարփակ հայկական պահանջների։ Նույնիսկ Թուրքիայի ժխտողական ղեկավարները չեն համարձակվի վիճարկել «արդարության» համընդհանուր ընդունված հասկացությունը, որն ամրագրված է օրենքի գերակայության, հատկապես, միջազգային իրավունքի հիման վրա։ Թեև Մարսելում նախագահ Սարգսյանի խոսքերը բարձր գովասանքի են արժանի, մնում է տեսնել, թե ինչպես է կյանքի կոչվելու Հայոց ցեղասպանության համար արդարություն պահանջելու այս նոր հայեցակարգը։ Ի՞նչ գործնական քայլեր կձեռնարկի ՀՀ կառավարությունը, մասնավորապես՝ ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունը, Թուրքիայից արդարություն պահանջելու ուղղությամբ։ Արդյո՞ք Հայաստանը կպաշտպանի սփյուռքի հայկական համայնքների կողմից ԱՄՆ և եվրոպական դատարաններում Թուրքիայի դեմ բերված դատավարությունները՝ պահանջելով Ցեղասպանության զոհերի կորուստների փոխհատուցումը կամ արդյո՞ք Հայաստանը կնախաձեռնի իր սեփական դատավարությունը Թուրքիայի Հանրապետության դեմ Համաշխարհային դատարանում։

Թարգմանիչ` Կարինե Գևորգյան

Հարութ Սասունյան «Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի խմբագիր

«Asbarez» -ը հաղորդում է, որ Կալիֆորնիայի գլխավոր դատախազ Քամալե Հարիսին են միացել նրա 4 գործընկերները` Հավայան, Մասաչուսեթս, Նեւադա եւ Ռոդ Այլենդ նահանգներից, ովքեր աջակցում են Հայոց ցեղասպանության զոհերի կյանքի ապահովագրության գումարները փոխհատուցելու մասին Քալիֆորնիայի սահմանադրական օրենքին:

ԱՄՆ 9-րդ օկրուգային վերաքննիչ դատարանը նախատեսել է այսօր` կրկին քննել այս հարցը: Քալիֆորնիայի գլխավոր դատախազի այս դիրքորոշումը պաշտպանել են նաեւ 4 այլ նահանգների գլխավոր դատախազներ:

Քալիֆորնիա նահանգի օրենքը հայոց ցեղասպանության մասին հակասահմանադրական է, քանի որ ԱՄՆ-ը որպես երկիր չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը,այս որոշումը, որ կայացրել էր ԱՄՆ 9-րդ օկրուգային վերաքննիչ դատարանը փոփոխվել է. 2010-ի դեկտեմբերի 10-ին ԱՄՆ-ի վերաքննիչ դաշտային դատարանը փոխել է իր դիրքորոշումը եւ որոշել, որ Օսմանյան Թուրքիայում իրականացված հայոց ցեղասպանության զոհերի ժառանգները կարող են գումարներ ստանալ այն ընկերություններից, որոնք իրենց հարազատներին են վաճառել կյանքի ապահովագրական պոլիսներ:

«Քալիֆորնիայում եւ բազմաթիվ այլ նահանգներում «հայոց ցեղասպանություն» տերմինի օգտագործման հարցում դաշնային կառավարության անգործությունը հերքում է այն պնդումները, թե պետք է խոչընդոտել նահանգներին այդ տերմինի օգտագործման հարցում: Շուրջ 40 նահանգներ ընդունել են օրենսդրական ակտեր, որտեղ օգտագործվում է այդ տերմինը եւ «դաշնային կառավարությունը» երբեք անհամաձայնություն չի հայտնել այդ կապակցությամբ», գրել  են դատախազներն իրենց նամակում:

Մերձմոսկվայում ավարտվել է վտանգավոր հանցագործներից` ՕՄՕՆ-ի ներկա ու նախկին աշխատակիցներից կազմված բանդայի անդամների աղմկոտ դատավարությունը: Դատարանի որոշմամբ, 17 տարվա ազատազրկման է դատապարտվել բանդայի ղեկավար Հակոբ Մելիքսեթյանը: Երկարատև պատժաչափերով ազատազրկման են դատապարտվել խմբի անդամներ Սամվել Ոսկանյանը`10, Սերգեյ Օտրակովսկին`11, ՕՄՕՆ-ի Զուբր ջոկատի ներկա եւ գործող անդամներ Անդրեյ Դեմիդենկովը` 9, Կոնստանտին Դոզորովը`15 Ալեքսեյ Կարմանովը`10, և Սերգեյ Կոտովը` 14 տարի:

Բանդիտները գործում են հանցաշխարհի  հեղինակություններից մեկի` օրենքով գող Ասլան Ուսոյանի տանիքի ներքո: Ռուս իրավապահներին հաջողվել է պարզել հատկապես բանդայի պարագլուխ Կյաժ մականունով Հակոբ Մելիքսեթյանի կապերը Դեդ Հասանի հետ:

Խումբը  մեղադրվում է բռնությամբ եւ զենքի գործադրմամբ, մարդկանց առեւանգման,ավազակային հարձակումների, զենքի ապօրինի շրջանառության, շորթման, զենքի – զինամթերքի և պայթուցիկ նյութերի կողոպուտի և մի շարք այլ հոդվածներով, այս մասին հաղորդում է Ռուսաստանի քննչական մարմնի մամլո ծառայությունը:

Քննությամբ պարզվել է, որ գործարար Արմեն Եփրեմյանը, Ալեքսեյ Կարմանովի հետ 9 հոգուց կազմված բանդա են ստեղծել: Իրենց գործունեության ընթացքում նրանք առևանգել են ապակու գործարանի գլխավոր տնօրեն Հրաչիկ Արոյանին եւ 20 հազար դոլար փրկագին պահանջել: Սակայն գումարը չստանալով, ազատ են արձակել տնօրենին:Այս բնույթի և նույն ձեռագրով կատարված մի շարք գործեր են բացահայտել իրավապահները:

Մինչ այս, խմբի եւս 2 անդամների` Արմեն Եփրեմյանին եւ Ալեքսանդր Մալիշևին դատապարտել են 8 տարվա ազատազրկման:

Իսկ այժմ արդեն դատապարտյալի աթոռին է հայտնվել հայկական մաֆիայի կնքահայրը` Հակոբ Մելիքսեթյանը: Ոստիկանությունում բավականին լավ են ճանաչում Կյաժ մականունով այս ազդեցիկ քրեական հեղինակությանը, որին հովանավորում է մաֆիայի մեկ այլ` առավել հզոր կնքահայր` Դեդ Հասանը:

Տիբեթի հոգեւոր առաջնորդ, Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Դալայ Լաման  Պրահայում ասուլիսի ժամանակ պատասխանել է «Ազատություն» ռադիոկայանի   հարցին, թե ինչպես է վերաբերվում քրիստոնեությանը եւ, մասնավորապես, քրիստոնեությունը առաջինն ընդունած հայերին։

«Քրիստոնեությունը հրաշալի ուսմունք է», – հայտարարել է  Դալայ Լաման եւ հիշատակեց մայր Թերեզայի գործունեությունը։ «Իսկապես, հրաշալի է», – ասել է նա։

«Հայաստա՞ն։ Ես մտածում եմ Ձեզ բավարարող պատասխան տալու համար … պետք է աշխատեմ, փնտրեմ։ Չգիտեմ», – ասաց Դալայ Լաման, որն ասուլիսից հետո հարցրել է  Հայաստանի մայրաքաղաքի անունը։

Դալայ Լաման` «աշխարհի վերջի» մասին

Ըստ «Ազատություն»  ռադիոկայանի, լրագրողներից մեկն էլ Դալայ Լամային  հարցրել է. – «Մայաների օրացույցի համաձայն` հաջորդ տարի աշխարհի վերջն է լինելու։ Ի՞նչ եք մտածում»։

Դալայ Լաման ասել է, թե կասկածանքով է վերաբերվում այդ գուշակությանը։ «Իսկ եթե իսկապես աշխարհը վերջանա, էլ խնդիր չի լինի», – կատակել էՏիբեթի հոգեւոր առաջնորդը։ – «Բայց ես կարծում եմ, որ առնվազն գալիք հազար տարին աշխարհը գոյություն կունենա»։

Տիբեթի հոգեւոր առաջնորդը փոխանցել է, որ որոշ գիտնականներ իրեն ասել են, թե հաջորդ տարի, հնարավոր է, «մի քանի օր կլինի մագնիսական փոթորիկ, եւ հաջորդ տարի ընդամենը մի քանի օր ձեր բջջային հեռախոսները չեն աշխատի»։ «Սա է միակ վտանգը։ Հետո կարող եք ավելի հանգիստ լինել», – ժպտալով ավելացրել է Դալայ Լաման։

Լիբանանի նախագահին այցելությունը Երեւան, Հայաստանի նախագահին կողմե ընդունելությունը, համատեղ մամլո ասուլիսը, երկկողմ 7 նոր համաձայնագրերու ստորագրությունը, տակավին` Ծիծեռնակաբերդ այցն ու այնտեղ թողած արձանագրությունը կու գան շեշտակիորեն տեղադրվելու Հայաստան—լիբանան միջպետական հարաբերություններու սերտացման ընդհանուր քայլերու շարքին մեջ: Շարք, որ վերջերս թափ առած էր Լիբանանի խորհրդարանի նախագահին Երեւան ժամանումով եւ անոր հետեւած` Հայաստանի կրթության նախարարին Պեյրութ այցելությամբ ու կրթական մարզին մեջ Հայաստանի կառավարության բերած օժանդակությամբ:

Այս բոլորը, բնականորեն կարելի է դիտարկել մեր հակառակորդներու ցույց տված աշխուժության դիմաց առնված քաղաքական գործողություններու ընդհանուր շրջածիրին մեջ: Այս առումով ալ պետք չէ անտեսել երկու նախագահներուն տված միացյալ մամլո ասուլիսի ընթացքին հնչած կարեւոր հայտարարությունները:

Նախագահ Սարգսյանի սուր նկատառումը` իսլամական վեհաժողովները օգտագործելով Ազրպեյճանի կատարած հակահայ քարոզչության անհեթեթությունը մատնացույց ընող առիթ հանդիսացավ, որ Լիբանանի նախագահը իբրեւ արձագանգ արծարծված նկատառումին, կատարե կարեւոր հստակացում:

Այսպես. Նախագահ Սըլեյման հաստատեց, որ Լիբանանի պաշտոնական կեցուածքը ղարաբաղյան հակամարտության նկատմամբ որեւէ ձեւով չի կապվիր հարցին կրոնական երանգներ հաղորդելու մոտեցումներունավելին. Լիբանանի թիվ 1 ղեկավարը իր համաձայնությունը հայտնեց հարցի կարգավորման համար Մինսքի խումբը իբրեւ գործող ձեւաչափ ընդունելու եւ հավելեց, որ հարցի կարգավորումը կպահանջե միջազգային օրենսդրության հիման վրա հարգել ազգերու ինքնորոշման իրավունքը:

Նախագահ Սըլեյմանի այս հստակացումը նախ ուղղված է Պաքվին.այսպիսով Լիբանան պաշտոնապես կհակադրվի Ազրպեյճանական նկրտումներուն դեմ իր անհամաձայնությունը հայտնելով թե՛ բանակցային ձեւաչափի փոփոխության,թե՛ տարածքային ամբողջականության սկզբունքի գերադասման եւ թե՛ հակամարտության կրոնական բնույթ տալուն:

Լիբանանյան բարձրագույն ղեկավարության կողմե այս հայտարարությունը կարելի է որակել աննախադեպ, պաշտոնական կեցուածքի հստակացման կարգով: Այս մոտեցումեն այլեւս որեւէ շեղում պետք չէ կատարե պաշտոնական Պեյրութը ներկայացնող որեւէ պատվիրակություն, ոեւե բարձրաստիճան պաշտոնատար: Այս մեկը ցուցմունք է նաեւ իսլամական վեհաժողովներուն մասնակցող Լիբանանի արտաքին գործոց նախարարին կամ արտաքին գործոց նախարարությունը ներկայացնող պատվիրակություններուն: Հայկական կողմը նախագահ Սըլեյմանի հայտարարություններուն մնայուն հղում կատարելու առիթներ պիտի ունենա անպայման:

Տեղին է հիշելը, որ Լիբանան միակ արաբական պետությունն է, որ իր խորհրդարանով ճանչցած է Հայոց ցեղասպանությունը: Այժմ Ղարաբաղի հարցով նախագահի հայտարարությամբ կհստականա նաեւ Արցախի հակամարտության նկատմամբ Պեյրութի կեցուածքը: Անգարան եւ Պաքուն քաղաքական շահարկումներ կատարելու շատ տեղ չունին այս երկու հարցերուն մեջ:

Շահան Գանտահարյան
«Ազդակ»ի գլխավոր խմբագիր