Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին, ըստ ամենայնի, չի հաջողվել համոզել Բելառուսի նախագահ  Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին պատերազմ սկսել Ուկրաինայի հետ, գրում է Պատերազմի ուսումնասիրության ամերիկյան ինստիտուտը (ISW):

Այն փաստը, որ Պուտինը Մինսկում կայացած հանդիպման ժամանակ, կարծես, ընդունել Է Լուկաշենկոյի թեզերը՝ չհամոզելով Բելառուսի նախագահին դրանք շտկել, անուղղակիորեն հաստատում է այս գնահատականը, նշում են վերլուծաբանները: ISW-ի փորձագետները նախկինի պես կարծում են, որ Բելառուսի մասնակցությունը Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմին քիչ հավանական է։ 

ՌԴ նախագահի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովն ավելի վաղ հերքել է, որ Պուտինը մտադիր է Լուկաշենկոյի հետ քննարկել Բելառուսի մասնակցությունը պատերազմին: Կրեմլում նման պնդումները համարել են անհիմն։ Պատերազմի սկսվելուց մի քանի օր առաջ Պեսկովը հերքել է  Ուկրաինա ներխուժելու Պուտինի մտադրությունը, սակայն Պեսկովի այդ խոսքերը փորձ են՝ քողարկելու Լուկաշենկոյին պատերազմի մեջ ներքաշելու Պուտինի հուսահատ ցանկությունը եւ դրանում ակնհայտ  ձախողումը, նշում են վերլուծաբանները:

Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը քրեական գործ է հարուցել Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի (ՄԳԻՄՕ) ռազմաքաղաքական հետազոտությունների կենտրոնի նախկին առաջատար փորձագետ Միխայիլ Ալեքսանդրովի դեմ և նրա նկատմամաբ միջազգային հետախուզում հայտարարել՝ Ադրբեջանի էներգետիկ համակարգին հրթիռային հարվածներ հասցնելու կոչերի համար։ Ադրբեջանի համապատասխան գերատեսչության կայքում հրապարակված հաղորդագրությունը ներկայացնում է ՏԱՍՍ-ը։

Հաղորդագրության մեջ ադրբեջանական կողմը
նշվում է, որ Ալեքսանդրովի դեմ բավարար ապացույցներ ձեռք բերելու շնորհիվ որոշում է կայացվել նրան որպես մեղադրյալ ներգրավել Քրեական օրենսգրքի հոդվածներով։ Դատարանի որոշմամբ նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց ընտրվել է Ինտերպոլի միջոցով միջազգային հետախուզում։

Ըստ Գլխավոր դատախազության՝ դեկտեմբերի 13-ին, լայն լսարանի համար հնչեցրած աուդիոուղերձում Ալեքսանդրովը փորձ է արել վնասել Ադրբեջանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության հարաբերությունները՝ բացահայտորեն կոչ անելով ամբողջությամբ ոչնչացնել Ադրբեջանի նավթային արդյունաբերությունը և էներգետիկ համակարգը՝ հրթիռային հարվածներ հասցնելով։

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ իր ռուս գործընկեր Վլադիմիր Պուտինին առաջարկել է եռակողմ հանդիպում անցկացնել Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ-Ասադի մասնակցությամբ։ Լուրը հաղորդում է ՏԱՍՍ-ը:

«Սակայն դրա համար անհրաժեշտ է, որ հանդիպեն հատուկ ծառայությունների ներկայացուցիչները, հետո պաշտպանության նախարարները և նոր միայն ԱԳՆ ղեկավարները: Այս քննարկումների արդյունքներով հնարավոր կլինի խոսել առաջնորդների հանդիպման մասին: Ես նման առաջարկարեցի պարոն Պուտինին, և նա դրականորեն ընդունեց նախաձեռնությունը: Այն մի շարք բանակցությունների սկիզբ կդնի»,-նախագահական օդանավում լրագրողներին ասել է Թուրքիայի ղեկավարը Թուրքմենբաշի քաղաքից վերադառնալուց հետո, որտեղ չորեքշաբթի մասնակցել էր Թուրքիայի, Թուրքմենստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հանդիպմանը։ Նրա հայտարարությունները հինգշաբթի գլխավորում էր TRT հեռուստաալիքի լուրերի թողարկումները։

Անդրադառնալով Սիրիայում ցամաքային գործողություն իրականացնելու Թուրքիայի ծրագրերին՝ Էրդողանը նշել է, որ Անկարան կողմ է Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Սիրիայի համատեղ քայլերին։ Էրդողանը այս կապակցությամբ հիշեցրել է Սոչիի 2019 թվականի հուշագրում ամրագրված որոշումը։

«Սա ի՞նչ լուծում է, սա մեր սահմաններից հարավ 30 կիլոմետրանոց անվտանգության միջանցքի ստեղծումն է, մենք բոլոր անհրաժեշտ քայլերը կձեռնարկենք այդ միջանցքի ստեղծման համար, այստեղ ոչ մի նոր բան չկա, դա քննարկվել է Աստանայում, հետո՝ Սոչիում։ Բացի այդ, Սիրիայի հարցում Ռուսաստանի հետ մեր համակարգումը նորություն չէ»,-ասել է Թուրքիայի նախագահը։

Նա ընդգծել է, որ Անկարայի համբերությունը սպառվել է հարևան երկրի տարածքից բխող ահաբեկչության սպառնալիքի և Արևմուտքի, հիմնականում ԱՄՆ-ի, ահաբեկչական կազմակերպությունների աջակցության հետ կապված։

«Մենք առաջին հերթին ասում ենք ԱՄՆ-ին, որ եթե շարունակեք հազարավոր բեռնատարներ ուղարկել զենքով, զինամթերքով և տեխնիկայով այնտեղ գործող ահաբեկչական կազմակերպություններին, մենք միջոցներ կձեռնարկենք մեզ պաշտպանելու համար»,-ասել է Էրդողանը։

ՌԴ ԱԳՆ-ի աղբյուրը ՏԱՍՍ-ին հայտնել է, որ Ադրբեջանի կողմից Ուկրաինային տրանսֆորմատորների ու գեներատորների փոխանցումը ռուսական կողմում տարակուսանք է առաջացնում։

ԱԳՆ-ում ընդգծել են, որ հատուկ ռազմական գործողության շրջանակում Ռուսաստանի զինված ուժերը ոչնչացնում են Ուկրաինայի կարեւոր ենթակառուցվածքները, որոնք «Կիեւի ռեժիմի կողմից օգտագործվում են ռազմական կարիքների համար»։

Այս կապակցությամբ Բաքվի մատակարարումները դժվար թե սկզբունքորեն փոխեն իրավիճակը, քանի որ դրանք չի կարելի հումանիտար օգնություն անվանվել, նշել են ՌԴ ԱԳՆ-ում։

Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մեւլութ Չավուշօղլուն անդրադարձել է Հայաստան–Արցախ միջանցքը փակած Ադրբեջանի քայլերին։

Թուրքական Haberturk–ի փոխանցմամբ՝ Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մեւլութ Չավուշօղլուն անդրադարձել է «Լաչինի միջանցքը» ադրբեջանցիների կողմից փակելու թեմային։ Նա հայտարարել է, թե Ղարաբաղում հայերը Ադրբեջանին պատկանող հողերում հանքեր են շահագործում եւ թույլ չեն տալիս ադրբեջանցի մասնագետներին մոտենալ ստուգումների։ «Սա նշանակում է, որ Ադրբեջանի բնական հարստությունը գողանում են»,–պնդել է Չավուշօղլուն՝ նշելով, որ ադրբեջանցիներն իրավուքն ունեն իրենց իրավունքները պաշտպանեն եւ այդ հարցում Թուրքիան աջակցում է Ադրբեջանին։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի վարչակազմի անմիջական ենթակայությամբ գործող Aztv պետական հեռուստաալիքը Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների գործողություններն «անհեթեթ» է անվանել։ Դեկտեմբերի 12-ին, ժամը 18.00-ին «Նովոստի» լրատվական ծրագրի ռուսերեն եթերում ցուցադրվել է թղթակցի ուղիղ միացումը Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից հովանավորվող, այսպես կոչված, «բնապահպանների» եւ «ակտիվիստների» ակցիայի վայրից, որոնք արգելափակել են Գորիս-Ստեփանակերտ ավտոճանապարհը։ Ուղիղ եթերում ուղիղ հարձակումներ են կատարվել ռուսական խաղաղապահ զորախմբի վրա, մեղադրանքներ հնչել, որ վերջիններս խոչընդոտում են «մեր հողերում» «մոնիթորինգի» անցկացմանը։ Ոչ պակաս հակառուսական տոնով ժամը 16.00-ին հնչել է ադրբեջաներեն լրատվական թողարկում։

Այսպիսով, Ադրբեջանի պետական հեռուստառադիոընկերությունը, որը գտնվում է նախագահ Ալիեւի անմիջական ենթակայության տակ եւ ավելի քան երկու տարի նշում է ռուսական խաղաղապահ զորախմբի ներկայության ժամանակավոր բնույթը, սկսել է բացահայտ վարկաբեկել այն եւ չի թաքցնում, որ սադրանքն ուղղակիորեն հովանավորվում է Բաքվի բռնապետական ռեժիմի կողմից։

Եվրոպան հոգնել է Ուկրաինայից փախստականներ ընդունելուց և սկսում է օրենսդրություն ընդունել անօրինական միգրանտների դեմ պայքարելու համար: «Ռիա Նովոստի»-ի հաղորդմամբ՝ այս մասին Financial Times-ում գրել են հոդվածագիր Էմի Կազմինը, Սեմ Ֆլեմինգը և Ռաֆայել Մինդերը:

«Ուկրաինայից և մայրցամաքի այլ երկրներից փախստականների թիվը զարմանալի է: Հունվարից սեպտեմբեր ուկրաինացիները ԵՄ-ում ժամանակավոր պաշտպանության 4,4 միլիոն դիմում են ներկայացրել, թեև ենթադրվում է, որ հարյուր հազարավորներն արդեն վերադարձել են հայրենիք»,- նշում են հեղինակները: 

Լրագրողները ավելացրել են, որ որոշ երկրներ, ինչպիսին է Իտալիան, հանդես են գալիս անօրինական միգրանտներին դուրս պահելու ավելի կոշտ միջոցների կոչերով:

Չնայած այն հանգամանքին, որ հակամարտությունը սկսվելուց հետո առաջին ամիսներին եվրոպացիները ջերմորեն ընդունում էին ուկրաինացի փախստականներին, այժմ նրանք ավելի սառն են վերաբերվում նրանց հետ՝ գնաճի և եվրոպական երկրների բյուջեների կրճատումների պատճառով, նշում են հոդվածագիրները:

Մայրցամաքի տարբեր երկրների կառավարությունների բազմաթիվ ծրագրերը միգրանտներին աջակցելու համար այլևս չեն լուծում խնդիրը՝  միգրանտների մեծ թվաքանակի պատճառով, որը շարունակում է աճել, հատկապես՝ խոշոր քաղաքներում։ Հեղինակները նշել են, որ Գերմանիայում այս խնդրի լուծման համար առաջարկում են փախստականներին ամբողջ Եվրոպայում բաշխելու տարբերակը։

Ադրբեջանցի պատգամավոր Մուսա Ղասիմլին կոչ է արել խլացնել իրանական ռադիո- եւ հեռուստաալիքները։

Քաղաքական գործիչը նշել է, որ գտնվելով Ադրբեջանի Յարդիմլիի շրջանի գյուղերում՝ բջջային հեռախոսին հաղորդագրություն է գալիս հետեւյալ բովանդակությամբ՝ «Բարի գալուստ Իրանի Իսլամական Հանրապետություն»։ Այս մասին հայտնում է @khayalpressa313 թելեգրամյան ալիքը: 

«Դա հակասում է Ադրբեջանի օրենքներին, եւ նման դեպքերը պետք է կանխել»,-ասել է պատգամավորը։

Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից վերահսկվող  haqqin.az կայքը հրապարակել է հերթական «ծրագրային» հոդվածը՝ անդրադառնալով Հունաստանի դեմ Թուրքիայի հնարավոր ագրեսիային Բաքվի մասնակցությանը։

Ինչպես նշում է հոդվածի հեղինակը, «Ադրբեջանն ու Թուրքիան զորքեր են կուտակոմ Իրանի սահմանի մոտ, բայց անհանգստացած է Հունաստա՞նը»։

««Եղբայրական բռունցք» համատեղ զորավարժությունները, որոնք անցկացվել են ադրբեջանական եւ թուրքական բանակների ստորաբաժանումների կողմից Բաքվում եւ Իրանի հետ սահմանակից շրջաններում, առաջացրել են ոչ միայն Իրանի եւ Հայաստանի, այլեւ Հունաստանի մտահոգությունը։

Հունական ԶԼՄ-ները մեծ ուշադրություն են դարձրել այդ զորավարժություններին եւ ենթադրել, որ դրանց նպատակը թուրք-ադրբեջանական բանակը Հունաստանի հետ պատերազմին պատրաստելն է։

Զորավարժությունների սցենարի համաձայն՝ դաշնակից զորքերը, ի թիվս այլնի, մշակել են ծովից դեսանտի իջեցումը հակառակորդի վերահսկողության տակ գտնվող կղզիներ։

Հունական ԶԼՄ-ները հայտնում են, որ Ադրբեջանը Կասպից ծովում ընդամենը 2-3 կղզի ունի, ուստի զորավարժությունների նպատակը, փաստորեն, թուրքական բանակի հետ համատեղ Էգեյան ծովում կղզիների գրավման  նախապատրաստվելն է: «Եղբայրական բռունցք» վարժանքներում ադրբեջանական եւ թուրքական բանակների ստորաբաժանումները կառուցել են պոնտոնային կամուրջ եւ դրա վրա ծանր ռազմական տեխնիկա են տեղափոխել։ Ըստ էության՝ զորավարժությունների սցենարում ջրային պատնեշով զորքերի անցման ընդգրկումը պատասխան էր Իրանին, չէ որ որոշ ժամանակ առաջ Թեհրանը լայնածավալ զորավարժություններ է անցկացրել Ադրբեջանի սահմանների մոտ։ Մասնավորապես, իրանցի զինվորականների հատուկ ուշադրությունը հատկացվել է պոնտոնային կամրջի կառուցմանը եւ Արազ գետի վրայով ռազմական տեխնիկայի տեղափոխմանը: Դա ակնհայտ սպառնալիք էր Ադրբեջանին, եւ շուտով պատասխան եղավ։ Ադրբեջանական հատուկջոկատայինները նախ զորավարժություններ են իրականացրել Իրանի հետ սահմանին, այնուհետեւ թուրքական եւ ադրբեջանական զորամասերի լայնածավալ զորավարժություններ են կազմակերպվել Իմիշլիի, Ջաբրայիլի եւ Աստարինի շրջաններում, ինչպես նաեւ Բաքվի ափերի մոտ։ Թուրքական զինված ուժերի հրամանատարությունը, որը ժամանել է նախապատրաստության ընթացքին հետեւելու համար, հայտարարել է, որ թուրքական բանակը միասնական է լինելու Ադրբեջանի հասցեին ցանկացած սպառնալիքի դեմ պայքարում։

Բայց Աթենքը կասկածում է, որ զորավարժությունների այս դրվագը իրականում ուղղված է իր դեմ։ Հունական լրատվամիջոցները պնդում են, որ ջրային պատնեշի վրայով պոնտոնային կամրջի կառուցումը կարող է նախապատրաստություն լինել Հունաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ Մարիցա  գետի վրայով անցնելու համար։

Հունական լրատվամիջոցները հիշատակում են Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի միջեւ ստորագրված միության մասին Շուշիի հռչակագիրը, ինչպես նաեւ այն, որ Թուրքիան մեծ ուշադրություն է դարձնում ադրբեջանական բանակի իրավազորության բարձրացմանը, ուստի, ներկայիս համատեղ զորավարժությունները ակնհայտորեն վերջինը չեն լինելու։

Հունաստանում ենթադրում են, որ անցյալ տարի երկու երկրների հատուկ ստորաբաժանումների անցկացված երկշաբաթյա զորավարժությունները նույնպես ուղղված էին իր դեմ, քանի որ այդ զորավարժությունների ընթացքում կատարելագործվում էին կղզիների ափ իջեցնելու, հակառակորդի թիկունք ներթափանցելու եւ նրա լոգիստիկայի ոչնչացման սցենարները

Հունական լրատվամիջոցներն ավելի հեռուն են գնացել եւ հայտարարել, որ Անկարայի եւ Աթենքի միջեւ հնարավոր պատերազմի ժամանակ ադրբեջանական բանակը նույնպես պատերազմելու է հույների դեմ։ Այդ դեպքում, եթե անգամ Հունաստանին հաջողվի ոչնչացնել Թուրքիայի ռազմական ավիաբազաները հրթիռային հարվածներով, ապա ադրբեջանական ինքնաթիռները Թուրքիա վառելիք կհասցնեն, ապա կհարձակվեն Հունաստանի վրա։

Հարկ է նշել, որ վերջին տարիներին Թուրքիայի եւ Հունաստանի միջեւ բավական լարված հարաբերություններ են ձեւավորվել։ Պատճառն այն է, որ Աթենքն իր զինված ուժերը կենտրոնացնում է Էգեյան ծովի ապառազմականացված կղզիներում, ինչպես նաեւ հետախուզում եւ հորատում է իրականացնում Միջերկրական ծովում՝ Թուրքիայի տնտեսական շահերի գոտում ածխաջրածնային ռեսուրսներ հայտնաբերելու համար: Բացի այդ, Ռեջեփ Էրդողանն արդեն բազմիցս զգուշացրել է Հունաստանին, որ «թուրքերը կարող են հանկարծակի գալ գիշերը»»,-ասվում է հոդվածում։

Այսպիսով, Բաքվում չեն հերքում Հունաստանի դեմ ագրեսիային Ադրբեջանի հնարավոր մասնակցությունը։ Ակնհայտ է, որ ադրբեջանա-թուրքական տանդեմը Հիտլերի օրինակով նպատակ է դրել հնարավորինս շատ «կենսատարածք» նվաճել։  

Թուրքիայի նախագահի մամուլի խոսնակ Իբրահիմ Քալընը անդրադարձել է հայ–թուրքական հարաբերությունների կարգավորման թեմային։

Թուրքական Hurriyet–ի փոխանցմամբ՝ Թուրքիայի նախագահի խոսնակ Իբրահիմ Քալընը մասնակցել է Անկարայի Բիլքենթի համալսարանում կազմակերպված միջոցառմանը նվիրված Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության հեռանկարներին։

Իբրահիմ Քալընը իր խոսքում շեշտել է, թե Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումից հետո տարածաշրջանում խաղաղություն եւ բարգավաճում է լինելու։

Նրա խոսքով, դրանից բոլորը կօգտվեն, իսկ ամենաշատը կօգտվի Հայաստանը։ «Քանի որ Հայաստանը դեպի ծով ելք չունեցող 3 մլն բնակչությամբ փոքր երկիր է։ Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորումը ամենաշատը Հայաստանի զարգացմանը կնպաստի։

Իհակադրություն Հայկական սփյւոռքի կարծիքի, Հայաստանը Թուրքիայի ու Ադրբեջանի կարիքն ավելի շատ ունի, քան Ֆրանսիայի ու ԱՄՆ–ի։

Եթե բաց խոսենք, ապա Հայաստանն այսօր Ռուսաստանի ռազմական հովանու եւ տնտեսական վերահսկողության տակ է գտնվում։ Հայաստանը մի երկիր է, որն աշխատում  է գոյություն ունենալ՝ դիրքավորվելով որպես արեւմտյան դաշինքի մի մաս։  Հայաստանի համար լավագույն լուծումը Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորումն է»,–ասել է Իբրահիմ Քալընը։