23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը»...23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան...23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումնե...13.04.2024 | 13:57
Մենք այլևս չունենք ԱԱԾ, այդ հաստատությունը Նիկոլի ռեժիմի հերթական գործիքն է․ Կար...13.04.2024 | 13:26
Վթարի հետեւանքով մահացած բոլոր չորս զինծառայողները ժամկետայիններ էին....13.04.2024 | 13:06
Արարատի մարզում հայտնաբերվել է 36 կգ ոսկի գողություն կատարող կասկածյալներից մեկը...13.04.2024 | 12:59
Ղազախստանում ձերբակալել են ռուսաստանցու, որը մեղադրվում է տաջիկներին այլ երկրներ...13.04.2024 | 12:28
Փաշինյանի «լռությունը» վախեցնում է «ուսապարկերին»․ «Հրապարակ»...13.04.2024 | 11:29
Գեղարքունիքում զինվորական «ԿամԱԶ» է վթարի ենթարկվել...12.04.2024 | 14:08
Ոսկեպարցի Սամվելի խոհանոցի և հողամասի մի մասը մնալու է ՀՀ-ում, իսկ տունը և տնամե...12.04.2024 | 13:56
Ավազակություն՝ հոր և որդու կողմից. հոր գործը ուղարկվել է դատարան, իսկ որդին ինքն...12.04.2024 | 13:00
Դպրոցներից տարհանման կարիք չկա. ԿԳՄՍ նախարարը` ահաբեկչության կեղծ լուրերի մասին...12.04.2024 | 2:20
Մի կողմից նույն մարդիկ մեզ ասում են, թե «սահման չկա, սահմանները հստակեցված չեն»,...10.04.2024 | 15:10
Ահազանգ ենք ստացել զինվորական ծառայությունից հրաժարվելու հիմքով ՀՀ-ում ապաստանած...10.04.2024 | 14:10
Փաշինյանը Շոլցի հետ հեռախոսազրույցում անընդունելի է համարել Պրահայի, Բրյուսելի և...10.04.2024 | 13:10
Թքած ունեմ նրանց վրա, ովքեր հրաժարվում են «Միր» քարտի ծառայություններից. Պետդում...10.04.2024 | 12:10
Մենք չգնացինք այդ ճանապարհով և հայտնի աշխարհաքաղաքական կենտրոններում որոշվեց հար...10.04.2024 | 11:10
Եթե շատ լինեք, մենք կշրջափակենք կառավարությունը․ Հրանտ Բագրատյան...09.04.2024 | 15:10
Հրաժարվելով ռուսական МИР քարտերից՝ մենք ակամայից հայտնվում ենք պատժամիջոցների տա...09.04.2024 | 14:10
Ուկրաինան և Ռուսաստանն Աբելն ու Կայենն էին. Լեոնիդ Կուչման` Կիև-Մոսկվա հարաբերու...09.04.2024 | 13:10
Մարտական հենակետում երեք զինծառայողի սպանության գործով դիրքի ավագի պաշտպանը դիմե...09.04.2024 | 12:10
Հայկազ Բարսեղյանի սպանության գործով ամբաստանյալները դատապարտվեցին 18 տարի ազատազ...09.04.2024 | 11:10
Կռիվ լինելու ա, ու ես գիտեմ, որ մենք պիտի հաղթենք. Մեր թշնամին էսօր Ադրբեջանում ...08.04.2024 | 15:10
Իսրայելի ՊՆ-ն հայտարարել է Իրանի հետ հարաբերություններում «ցանկացած սցենարի» պատ...08.04.2024 | 14:10
Անիմաստ կրակում են, ոչ մի բան չեն թիրախավորում, երևի վախից է․ Արավուսի նախկին գյ...08.04.2024 | 13:10
ԵԽ-ն Հայաստանի «լամպոչկա» իշխանություններից պետք է պահանջի անհապաղ ազատ արձակել ...08.04.2024 | 12:10
270 մլն գնահատվող աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն և 0 երաշխիքներ․․․Լիլիթ Գ...08.04.2024 | 11:10
Եթե Արևմուտքը Հայաստանին ինչ-որ բան տա, Թուրքիան Ադրբեջանին եռապատիկը կտա. Չավու...06.04.2024 | 14:10
Գրողների միության նախագահը տեղյակ չէ իրենց շենքը թուրքական դեսպանատանը տրամադրել...06.04.2024 | 13:10
«Նիկոլիստներ, սորոսականներ ու արևմտամոլներ, ուշադիր կարդացեք գրածս»․ Էդուարդ Շար...06.04.2024 | 12:10
Բրյուսելում Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը «վտանգի ևս մեկ աղբյուր է ստեղծում» Հրվ. Կ...06.04.2024 | 11:10
Որեւէ մեկը չի կարող երաշխավորել, որ Իրանի թիրախներից մեկը չի դառնա Բաքուն. Վարդա...05.04.2024 | 15:10
Ռուսաստանը գրոհել է Ուկրաինան 13 անօդաչու թռչող սարքերով, բոլորը խոցվել են. Ուկր...05.04.2024 | 14:10
8,800 դոլարի և 5 մլն դրամի կաշառք ստանալու համար մեղադրվող պաշտոնյաների վարույթի...05.04.2024 | 13:10
Զորախաչ եկեղեցին՝ ադրբեջանական թիրախում05.04.2024 | 12:10
«Կրոկուս»-ում ահաբեկչության մեջ մեղադրվող անձի հեռախոսում հայտնաբերվել են Ուկրաի...04.04.2024 | 15:10
Ցեղասպանության վտանգը տարածվել է Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա. Լեմկինի ինստիտ...04.04.2024 | 14:10
Զազրելի է, որ որոշ թունավոր տհասներ սկսում են հայհոյել դասագիրք կազմողներին՝ իրե...04.04.2024 | 13:10
Թուրքիայում 2 հայի են բռնել, որոնց կոշիկներում 109 հազար դոլարի ոսկու ձուլակտորն...ՌԴ խաղաղապահ ուժերը չեն կատարում իրենց ստանձնած առաքելությունը։
La Repubblica թերթին հարցազրույցում ասել է Նիկոլ Փաշինյանը։
La Repubblica թերթի լրագրող Լուկա Ստեյնման — Լաչինի միջանցքի կենսունակությունը պետք է երաշխավորվեր ռուս խաղաղապահների միջոցով։ Բայց մենք գիտենք, որ դա տեղի չի ունենում, գիտենք, որ փաստացի Ադրբեջանն է վերահսկում այս միջանցքը։ Մենք գիտենք, թե այդ պրոցեսն ինչպես է տեղի ունեցել՝ կեղծ բնապահպաններ և այլն։ Բայց կարո՞ղ եք բացատրել քաղաքական այն իրավիճակը, որը Ռուսաստանին հետ է պահում միջամտելուց, որպեսզի 2020թ-ի նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը հարգվի, որով Ռուսաստանը պետք է վերահսկեր Լաչինի միջանցքով տեղաշարժը։
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան — Ես չեմ կարող գնահատական տալ այդ առումով, բացի համաձայնվելուց այն ձևակերպման հետ, որ, ըստ էության, այո, ստացվում է, որ Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ ուժերը չեն կատարում եռակողմ հայտարարությամբ իրենց ստանձնած առաքելությունը: Եվ սա լուրջ մտահոգության առիթ է:
Եվ, ըստ էության, Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների ներկայության հիմնական նպատակներից մեկը հենց քաղաքացիական հասարակության, քաղաքացիական բնակչության անվտանգությունն է: Տվյալ դեպքում անվտանգությունը, այդ թվում՝ ազատ տեղաշարժի իրավունքը, չի ապահովվում, և դա իսկապես մտահոգիչ փաստ է:
Հասարակական-քաղաքական գործիչ, «Արցախի անվտանգության և զարգացման ճակատ» հանրային շարժման համակարգող Ռուբեն Վարդանյանի ուղերձը՝ Արցախի Հանրապետության հռչակման 32 -ամյակի առթիվ.
«Արցախի Հանրապետության հռչակումից 32 տարի անց Արցախն այսօր գոյաբանական վտանգի առաջ է կանգնած, իսկ արցախահայությունը դիմակայում է անմարդկային զրկանքների՝ արժանապատիվ կյանք ունենալու ու սեփական հայրենիքում ապրելու համար:
Նույնպիսի գոյաբանական վտանգի առաջ է կանգնած Հայաստանը, քանի որ կեղծ են այն թեզերը, թե հանձնելով Արցախը՝ Հայաստանը խաղաղություն է ստանալու: Ադրբեջանի երեկվա սադրանքը ևս մեկ անգամ ապացուցում է, որ Ադրբեջանը չի բավարարվելու Արցախը զավթելով, նրանց նպատակները շատ ավելի հեռուն են գնում:
Այն, ինչի միջով հիմա անցնում է հայ ժողովուրը Արցախում, ու նաև Հայաստանում, վստահաբար կարելի է անվանել մեր պատմության ծանրագույն էջերից մեկը: Պատմական այս հանգրվանում մեզ համար ամենակարևորն այս փուլն արժանապատվորեն հաղթահարելն է, իսկ դրա փորձը մենք ունենք:
32 տարի առաջ էլ հեշտ չէր այդ որոշումն ընդունելը, բայց այն ընդունվեց, քանի որ դա էր Արցախը հայկական պահելու, Արցախի հայերի դեմ հետագա ցեղասպանական գործողությունները կանխելու և արժանապատիվ կյանք ապրելու միակ ճանապարհը: Այսօր նույն խնդրի առաջ ենք կանգնած: Ինձ համար, որպես մի մարդու, որը 20 տարուց ավելի տարբեր ծրագրեր է իրականացնում Արցախում և որն ուղիղ մեկ տարի առաջ Արցախ տեղափոխվելու որոշում կայացրեց, շատ պարզ է, որ Արցախի հայերը իրենց որոշումը չեն փոխել: Նրանց համար ոչ մի սով ու տառապանք, անգամ մահը այնքան սարսափելի չէ, որքան Հայրենիքի, ազատության ու արժանապատվության կորուստը:
Ի՞նչ է այսօր պետք Արցախին ու արցախահայությանը:
Մեզ պետք է, որ Հայաստանը, ողջ հայությունը սատար կանգնի մեր պայքարին ու դիմադրությանը:
Մեզ պետք է, որ ողջ հայությունը գիտակցի, որ Արցախի հարցն ազգային արժանապատվության հարց է, դա նաև Հայաստանի անվտանգության ու հայկական աշխարհի պահպանության հարց է:
Մեզ պետք է, որ Հայաստանի իշխանություններն արցախահայերի թիկունքում Արցախի ճակատագրի մասին վտանգավոր հայտարարություններ չանեն: Դրանք ոչ միայն չեն նպաստում իրավիճակի թեթևացմանը, այլև խնդիրներ են ստեղծում հենց Հայաստանի Հանրապետության համար:
Մեզ պետք է, որ պահպանվեն մեր երկու պետությունների հիմքում ընկած սկզբունքներն ու արժեքները: Որքան էլ ժամանակները դժվար լինեն, այդ սկզբունքները փոփոխության ենթակա չեն, քանի որ հենց այդ սկզբունքները պահպանելու կարողությունն է պետությունների կայացման ու հզորացման ցուցիչը:
Մենք համատեղ ուժերով պետք է հասնենք նրան, որ Ադրբեջանն առաջին հերթին ստիպված լինի բացել Բերձորի (Լաչինի) միջանցքը:
Հայաստանում, Արցախում ու Սփյուռքում պիտի կարողանանք միավորվել և թևութիկունք լինել միմյանց: Այնպես անենք, որ Ադրբեջանն զգա մեր՝ ցանցային ազգ լինելու առավելությունն ու դրա ազդեցությունը: Այնպես անենք, որ 120 հազար մարդու, 30 հազար երեխայի սովի մատնող երկրի ղեկավարությունը քաղաքակիրթ աշխարհում արժանանա արհամարհանքի:
Իսկ մենք ողջ աշխարհին ցույց ենք տալու, որ ոչ մի ադրբեջանական ճնշում, ոչ մի սով չի կարող ստիպել Արցախում ապրող հային հրաժարվել իր հողի վրա ազատ, անկախ ու արժանապատիվ ապրելու իրավունքից:
Շնորհավո՛ր Արցախի Հանրապետության անկախության 32-ամյակը»:
Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը ժամեր առաջ ֆեյսբուքյան իր էջում տարածած հայտարարությամբ հայնել է իր հրաժարականի մասին։
Tert.am-ը զրուցել է քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանի հետ՝ հրաժարականի հետևանքով Արցախում քաղաքական ճգնաժամի, հետևանքների ու հնարավոր զարգացումների մասին։
-Արցախի արդեն նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանը ժամեր առաջ հրաժարական է տվել։ Ի՞նչ եք կարծում՝ սա կարող էր «պարտադրված» հրաժարական լինել։
-Չեմ կարող ասել՝ պարտադրված է, թե ոչ, բայց ակնհայտորեն ժամանակավրեպ է։ Թե՛ Արայիկ Հարությունյանը, թե՛ Հայաստանում իր քաղաքական գործընկերը մոտ երեք տարի ավելի շատ են պաշտոնավարել, քան պետք է։ Օբյեկտիվորեն մենք տեսանք Արցախի ժողովրդի ընդվզումը ու ԱԺ դարպասների դիմաց վերջին ինքնաբուխ հավաքը, որը խոսում է այն մասին, որ Արցախում այդ հրաժարականի հանրային պահանջը իսկապես կա։ Այն մարդիկ, ովքեր երկար ժամանակ Արցախում կազմակերպում էին հանրահավաքներ՝ շեղելով հանրային դժգոհությունը իշխանություններից դեպի ռուս խաղաղապահներ, անգամ իրենք չկարողացան ազդել մարդկանց տրամադրությունների վրա։
-Ինչի՞ կարող է հանգեցնել Արցախի համար այս ծանր ու դժվարին ժամանակահատվածում նախագահի հրաժարականը, ի՞նչ ապագա կարող է ուրվագծվել։
-Անկախ նրանից, թե Արցախում ինչ խմբավորումներ կան, որոնք պայքարում են միմյանց դեմ, ով ինչ պատկերացում ունի երկրի ներքին ու արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ, հիմա բոլորը պետք է ունենան մեկ գերնպատակ՝ անել ամեն ինչ, որպեսզի Արցախի պետականության փշրանքները պահպանվի, որպեսզի հանկարծ չստեղծվի այնպիսիսի իրավիճակ, որ Արցախի պետական մարմինները չկարողանան շարունակել իրենց գործունեությունը։ Այո, Արցախում ճգնաժամանյին իրավիճակ է, բայց պետք է նայենք, թե ինչ է այստեղ ասում օրենքը։ Իսկ օրենքը այս տարվա ապրիլին համապատասխան փոփոխություններ է կրել և ըստ ԱՀ օրենսդրության Ազգային ժողովը նախագահի հրաժարականի ժամանակ ռազմական իրավիճակի պայմաններում հնարավորություն ունի նախագահ ընտրելու։ Եթե Արցախում լինի քաղաքական կոնսենսուս այս հարցի շուրջ, ապա կարծում եմ օրենսդրական որևէ խնդիր չկա։ Կկարողանա՞ն արդյոք քաղաքական ուժերը գտնել կոնսենսուային այդ թեկնածուին և արդյո՞ք կլինի քաղաքական համախմբում, սա է հիմա ողջ խնդիրը։
-Ձեր կարծիքով Արցախի քաղաքական կյանքում նախագահի ի՞նչ թեկնածուներ են ուրվագծվում, ո՞ւմ շուրջ կարող է իրական կոնսոլիդացիա լինել։
-Զերծ կմնամ անձերի մասին խոսելուց, որովհետև դա այս իրավիճակում սխալ կլինի։ Այն ժամանակ, երբ մեր դաշնակցական գործընկեր Դավիթ Իշխանյանը դարձավ Արցախի ԱԺ նախագահ, առաջին միտքը, որ ծագեց, այն էր՝ այդ ինչ կամքի տեր անձ պետք է լինես, որ ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակում իշխանական պատասխանատվության բեռը վերցնես քո ուսերին, որովհետև Արցախում իշխանություն ունենալը ոչ թե առավելություն է, այլ պատիժ։ Հետևաբար պետք է սպասել, թե քաղաքական զարգացումները ինչ թեկնածուներ առաջ կբերեն։
-Ձեր դիտարկմամբ՝ ինչո՞ւ հիմա եղավ Հարությունյանի հրաժարականը։ Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականը հնարավո՞ր է ինչ-որ կերպ կապված լինել Ակնայով (Աղդամ) ճանապարհ բացելու` Ադրբեջանի պահանջի հետ։
-Իհարկե, դա կարող է լինել պատճառներից մեկը, միգուցե Ակնայով ճանապարհ բացելու ծրագիրը մինչև վերջ հնարավոր չի եղել իրագործել, կամ գուցե Հարությունյանը նախագահի իր առաքելությունը արդեն ավարտել է և հիմա այլ դաշտում պետք է աշխատանք փնտրի։ Ամեն ինչ էլ հնարավոր է դիտարկել, բայց մի բան կա, որ շատ կարևոր է․ ցանկացած մեկը, ով կստանձնի իշխանությունը Արցախում, պետք է ընկալելի լինի ռուսական կողմի համար և չունենա այն նույն համբավը, որ ուներ Արայիկ Հարությունյանը, ում հետ ձեռք բերված ոչ մի պայմանավորվածություն կյանքի չի կոչվել։ Այս հանգամանքի կարևորությունը ցավոք Հայաստանում քչերն են գիտացում։ Ես հույս ունեմ, որ Արցախի ցանկացած նոր պաշտոնյա կգիտակցի Արցախի պետականության փշրանքները պաշտպանելու ու պետական մարմինների շարունակակությունն ապահովելու անհրաժեշտությունը։
Լեռնային Ղարաբաղում Sputnik ռադիոյի հեռարձակման դադարեցումը կապված է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարության հետ, որ Երևանը պատրաստ է ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը և ամրագրել Հայաստանի տարածքը 1991 թվականի սահմաններում, ասել է Россия сегодня մեդիախմբի գլխավոր տնօրեն Դմիտրի Կիսելյովն՝ ի պատասխան Պետդումայի ԱՊՀ գործերով, եվրասիական ինտեգրման և հայրենակիցների հետ կապերի կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Կոնստանտին Զատուլինի նամակին։
Զատուլինը նախկինում նամակ էր հրապարակել, որում հղում անելով մեկ այլ ռադիոկայանից՝ Сити-ФМ-ից (որի հաճախականությամբ հեռարձակվում է Sputnik-ը Ղարաբաղում) ստացած տվյալները, նա «Россия Сегодня» մեդիա խմբին կոչ էր անում վերանայել այս տարածքում «հեռարձակումը դադարեցնելու որոշումը»։
Ինչպես հետևում է Կիսելյովի պատասխանից, խոսքը ոչ թե դադարեցման մասին է, ինչպես պնդում է Զատուլինը, այլ ռադիոհեռարձակման կանգնեցման, մինչդեռ գործակալությունը գործողությունները ելնում են Հայաստանի ղեկավարության նոր դիրքորոշումից։
«Որոշ ժամանակ առաջ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ խաղաղության հասնելու համար Երևանը պատրաստ է ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը և ամրագրել Հայաստանի տարածքը 1991թ.-ի սահմաններով։ Մենք ելնում ենք այս հայտարարության փաստից և կարծում ենք, որ, առանց Ադրբեջանի կարգավորող մարմինների հավանության, Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում մեր եթերի վերահեռարձակման շարունակումը կասկածի տակ է դնում Մոսկվայի կողմից հարաբերությունների անկեղծությունը և հղի է մեր երկրների միջպետական հարաբերությունների բարդացմամբ»,- ասվում է Կիսելյովի՝ Զատուլինին ուղղված նամակում։
Նրա խոսքով՝ հեռարձակումը շարունակելու համար անհրաժեշտ է պաշտոնական Բաքվի թույլտվությունը։
«Եթե պաշտոնական Բաքուն թույլտվություն տա շարունակելու հեռարձակումը՝ բոլոր համապատասխան իրավական նորմերին համապատասխան, մենք պատրաստ ենք երկարաձգել հեռարձակումը տարածաշրջանում։ Այստեղ կարևոր դեր կարող է խաղալ խորհրդարանական դիվանագիտությունը»,- նշել է Կիսելյովը։
Մեդիա խմբի գլխավոր տնօրենն ընդգծել է, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը պահպանում է ավանդական գործընկերային հարաբերություններ Ադրբեջանի և Հայաստանի հետ՝ երկար տարիների ջանքեր գործադրելով տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու համար։
Հունիսի 29-ին հրավիրվել է Արցախի Ազգային ժողովի 7-րդ գումարման 7-րդ նստաշրջանի եզրափակիչ նիստը:Օրակարգի առաջին հարցն Արցախի նախագահի 2022 թվականի գործունեության միջոցառումների ծրագրի ընթացքի, արդյունքների և 2023 թվականի գործունեության միջոցառումների ծրագրի վերաբերյալ հաղորդումն էր: Նախագահ Արայիկ Հարությունյանը պատասխանել է պատգամավորների բազմաթիվ հարցերի, որոնք առնչվում էին ինչպես հաղորդմանը, այնպես էլ երկրում ստեղծված իրավիճակին, Ադրբեջանի սադրանքներին ու բանակցային գործընթացին:
ՍիվիլՆեթը ներկա է եղել նիստին և գրի առել պատգամավորների ու նախագահի հարցուպատասխանի ժամանակ հնչած առավել կարևոր մտքերը։
Հայաստանի Հանրապետության ոչ մի զինվոր չկա Արցախի պաշտպանության բանակում
Անկախ պատգամավոր Կարեն Հովհաննիսյան հարցրեց հունիսի 28-ին զոհված չորս զինծառայողներց մեկի աճյունի՝ Հայաստան տեղափոխման հնարավորության մասին։
Նախագահ Արայիկ Հարությունյանն ասաց, որ կարող է խոսել այդ թեմայի շուրջ, քանի որ արդեն ադրբեջանական կողմն է հրապարակումներ արել․ «Մենք դիմել ենք խաղաղապահներին, որպեսզի ապահովվի տեղափոխումը, գիտեք, որ այսօր միայն ուղղաթիռով կա տեղափոխման հնարավորություն։ Մարդու տեղափոխում կատեգորիկ չի եղել, բայց գոնե որոշ բժշկական պարագաների տեղափոխում կազմակերպել են։ Խնդրել ենք, դիմել են ադրբեջանական կողմին, ստացել են բացասական պատասխան։ Մենք դիմել ենք Կարմիր Խաչին․ Կարմիր Խաչը շանս տալիս է, տվյալներ փոխանցել ենք և մինչև մի քանի ժամը պիտի լինի պատասխան։ Բայց արդեն Ադրբեջանը գրել է՝ բա որ մենք ասում ենք Հայաստանի Հանրապետության զորքը և այլն։ Ես այստեղից այսօր բարձրաձայն հայտարարում եմ՝ Հայաստանի Հանրապետության մի զինվոր չկա Արցախի պաշտպանության բանակում ծառայող։ Զոհվածը գիտեք, որ Հայաստանի քաղաքացի չէ, դուք շատ լավ գիտեք՝ ով է, հայրը աշխատում էր մեր կառույցներում՝ փրկարար ծառայության, այսօր էլ է աշխատում, բայց ստիպված դառել է տեղահանված, և հարազատների մեծ մասը գտնվում է Հայաստանում։ Եվ հուղարկավորումը խնդրել են կազմակերպել Հայաստանում, դրա համար ինչքան էլ Ադրբեջանը ցույց տա, թե նա Հայաստանի քաղաքացի է, այդպիսի բան չկա։ Պարտավոր ենք հարգել ընտանիքի ցանկությունը։ Այսօր պարզ կլինի, եթե Կարմիր Խաչը կարողանա, երևի վաղը կկատարենք [տեղափոխումը]»։
(Զոհված զինծառայողներից մեկը Արցախի քաղաքացի է, սակայն նրա ընտանիքը 44-օրյա պատերազմի հետանքով տեղահանվել է և բնակվում է Հայաստանում։ Այդ դեպքի կապացությամբ Ադրբեջանն արդեն աղմուկ է բարձրացրել, թե իբր ՀՀ զինծառայողները ծառայում են Արցախի պաշտպանության բանակում)։
Մենք բոլոր սցենարներին պետք է պատրաստ լինենք
Պատասխանելով Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության պատգամավոր Դավիթ Մելքումյանի հարցին՝ Հարությունյանն ասաց, որ սահմանում հիմա հարաբերական կայուն է։ Հարությունյանը նաև նշեց, որ հունիսի 28-ին չեն գնացել լարվածության բարձրացման, ինչի համար բազմաթիվ պատճառներ կան․ «Եթե լինի առանձին հանդիպում, ես կներակայացնեմ։ Թե ինչ է սպասվում, կներակայացնեմ, մենք բոլոր սցենարներին պետք է պատրաստ լինենք։ Մենք պետք է հասկանանք, որ՝ այո, մենք ունենք խնդիրներ, այդ խնդիրների հետևանքով կրելու եք զրկանքներ։ Բայց պետք է հաղաթահարենք, նորից ուզում եմ հայտարարել։ Ավելի ծանր ժամանակներ ենք հաղթահարել և կախված է լինելու, թե ինչպիսինն է լինելու մեր դիմադրողականության աստիճանը»։
Տեղական արտադրությունը թույլ կտա չնեղվել մեզ, չնայած 50%-ից ավելի կորցրել ենք
Հարությունյանը խոսեց նաև տեղական արտադրության մասին, որը թույլ է տալու չնեղվել և չենթարկվել ադրբեջանական ճնշումներին․ «Վեց օր հետո ասում են բունտ է լինելու, ժողովուրդը գալու է ասի՝ էս ի՜նչ է լինելու։ Դե բունտ է լինելու, գնացեք Ադրբեջանին հանձնվեք»։
Նախագահը կրկին անդրադարձավ սպասվող դժվարություններին․ «Մի ամիս առաջ հարցրել են՝ ձմեռը ոնց ենք անցկացնելու, ասել եմ՝ չգիտեմ, որովհետև չգիտեմ, թե ինչ ռեժիմ է լինելու՝ հեղուկ գազ կարողանալու ենք բերել, թե չէ։ Ցավոք, եղանակային պայմանները այդքան բարենպաստ չեն եղել՝ հազարավոր հեկտարներ երաշտի պատճառով, հազարավոր հեկտարներ կարկտահարության պատճառով, եթե լիներ [չլիներ], 12 ամիս ու 24 ժամ ամեն ինչ կունենայինք։ Նաև պարենամթերքի արտադրության 50 տոկոսից ավելին կորցրել ենք։ Դա բնական աղետ է, դրան էլ պետք է պատրաստ լինել»։
Բաքուն մի թեմա է քննարկում մեզ հետ՝ ինտեգրացիան, երկրորդ թեմա չի քննարկում
Հարությունյանը նաև խոսեց այն մասին, թե ինչու պետք չի ընդունել Ադրբեջանի առաջարկը և գնալ Բաքու բանակցելու․ «Որովհետև Բաքուն մի թեմա է քննարկում մեզ հետ՝ ինտեգրացիան, երկրորդ թեմա չի քննարկում։ Տարբեր տեղերից ասում են՝ գնանք համոզենք։ Փորձել եմ, ընկերներ, երկու տարի փորձել եմ։ Եթե որևէ մեկը գտնում է, որ ես վատ բանակցող եմ եղել, [ապա] վերջին փուլում չեմ բանակցել, ես չեմ գնացել։ Այդ բանակցությունները արդյունք չեն տալիս, որովհետև վերջում գալիս ասում են՝ էս է մեր նպատակը։ Մենակ մեզ չեն ասում, այդ օրակարգը ասում են ՄԱԿ-ում, ասում են երեկ և այսօր՝ Բլինկեն-Միրզոյան-Բայրամով հանդիպման ժամանակ։ Ադրբեջանը մեզ ասում է՝ առաջին կետ՝ պաշտպանության բանակը լուծարել։ Պիտի լուծարենք, հետո գնանք հանդիպման։ Հերթականությունն ասեմ՝ գնում եք հայտարարում՝ բանակը լուծարել եք, պետական կառավարման համակարգը լուծարում եք։ Հազիվ ստեղծում են համայնքային ընտրությունների մեխանիզմ, որից հետո գազը կտան, հոսանքը կտան և ճանապարհով կթողնեն գնալ-գալ։ Եվ պարզ է, թե ինչպես են թողնելու՝ որպես Ադրբեջանի քաղաքացի։ Ես դեմ չեմ բանակցություններին, ես դեմ չեմ հանդիպումերին։ Ամենաշատ կողմը ես եմ եղել և ամենաշատ հանդիպումները ես եմ իրականացրել։ Մենք պիտի գիտակցենք, որ ունենալու ենք խնդիրներ, հաղթահարելի է այդ ամենը, ժողովուրդ, երկու բան ունենք անելու՝ ինքնապաշտպանություն և դիմարողականության բարձրացում։ Այդ առումով ի՞նչ ենք արել և ի՞նչ պիտի անենք, եթե ցանկություն լինի, առանձին կքննարկենք»։
Խուճապ մի առաջացրեք, ժողովուրդն ուզում է ապրել, արարել այստեղ
«Ազատ հայրենիք-ՔՄԴ» խմբակցությունից Արմեն Հակոբյանը հարցրեց շատ քննարկվող թեմաներից մեկի՝ պետական պաշտոնյաների, այդ թվում՝ բաձրաստիճան, կամ նրանց ընտանիքի անդամների՝ ամիսներ շարունակ Արցախից դուրս գտնվելու մասին․ «Խնդրում եմ հայտնել Ձեր վերաբերմունքը, ձեր որոշումը այդ մարդկանց հանդեպ»։
Արայիկ Հարությունյանն ասաց, որ մի բարձրաստիճան պաշտոնյա ունենք դրսում և դա մեր արտաքին գործերի նախարարն է։ Իսկ պաշտոնյաների նկատմամբ, որոնց ընտանիքները դրսում են, պիտի խիստ որոշումներ կայացվեն, արդեն ԱԱԾ-ին ուղղված հանձրարականներ կան․ «Կա հիմնավորված, և կա չհիմնավորված բացակայություն։ Դրանով չպիտի սահմանափակվենք, ես հանձնարարել եմ նախագահի աշխատակազմին, շատ լուրջ որոշումների փաթեթ ենք ներկայացնելու։ Նրանք, ովքեր թողել են երկիրը, գնացել, այսօր վարձակալությամբ տվել իրենց գույքը և ստանում են եկամուտներ․․․ Այդ բոլորի նկատմամբ պետք է որոշում կայացնել։ Ես չեմ կարող ասել, թե ինչ ենք անելու՝ մի կողմից մենք պիտի հարգենք մեր Սահամանադրությունը, հարգել ենք ու պահում ենք, բայց ես կողմնակից եմ, որ նման մարդկանց հանդեպ պիտի լինի շատ խիստ վերաբերմունք՝ զրկել եկամտի աղբյուրից, սա բարձրաձայն հայտարարում եմ։ Ընդհուպ, եթե մասնագետները թույլ տան նման որոշում կայացնել, պետականացնել գույքը։ Մենք պետք է գնանք այդ ճանապարհով, կամ մարդիկ կամավոր տրամադրեն իրենց բնակարանները, թող մնա էլի սեփականություն»։
Շարունակելով թեման, նախագահն ասաց, որ ընդունելության ժամանակ նրան ամենաշատը հենց դիմում են բնակարանի հարցով, ինչն ապացուցում է, որ Արցախից չեն ուզում արտագաղթել․ «Նախ՝ ով ուզում է քինա, ջիհանդամը քինա, թող ծենը կտրած քինա։ Եթե իհարկե քինալու ա, խուճապ մի առաջացրեք, ժողովուրդը ուզում է ապրել այստեղ, արարել այստեղ, մենք այդ հնարավորությունը պիտի տանք բոլորին»։
Բուհերի շրջանավարտների մասին, որոնք չեն կարողանում Արցախ վերադառնալ
«Ազատ հայրենիք-ՔՄԴ» խմբակցությունից Էլեոնորա Ավանեսյանի հարցը վերաբերում էր Հայաստանի ուսումնական հաստատություններում սովորող ուսանողներին։ Քանի որ քննաշրջանն ավարտված է, պրակտիկան նույնպես և նրանք ստիպված են արդեն լուծել պայմանագրերը՝ նախապես վարձակալությամբ վերցրած գների․ «Եվ ակամայից կանգնում են լուրջ խնդիրների առջև, մենք ունե՞նք մշակված մոտեցում կամ ծրագիր՝ նրանց զբաղվածության խնդիրը լուծելու համար և դրա հետ մեկտեղ զուգահեռ ֆինանսական խնդիրները մեղմելու։ Պարբերաբար կապի մեջ լինելով Արցախի ներկայացուցչության՝ Սերգեյ Ղազարյանի հետ, գիտեմ, որ հավաքագրում են ուսանողների տվյալները»։
Հարությունյանը պատասխանեց, որ պետնախարարին կխնդրի այդ ուղղությամբ աշխատել, եթե հնարավորություն լինի, կկազմակերպվի նրանց տեղափոխումը Արցախ․ «Եթե չէ, ինձ թվում է, պետք է մտածենք ընդհանուր պրոյեկտ՝ Հայաստանում որևէ տուրիստական բազայում տեղավորելու, ինչ-որ մի ճամբարում, որովհետև հյուրանոցներում անհնար է լինելու պահել, բնակարաններում՝ դժվար։ Եթե առաջիկա մի շաբաթվա մեջ զգանք, որ ճանապարհի հետ կապված խնդիրները ավելի խիստ են լինելու, քան մենք պատկերացնում ենք, նման լուծում կտանք։ Այն, որ մեր երիտասարդներին ու նրանց ընտանիքներին մենակ չպիտի թողենք, միանշանակ է»։
Հայաստանի ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, Գեներալ-Գնդապետ Օնիկ Գասպարյանն արձագանքել է Նիկոլ Փաշինյանին՝ ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում արած հայտարարություններին:
Նրա հայտարարությունը ներկայացնում ենք ստորեւ.
«Հարգելի հայրենակիցներ, իմ զինակից ընկերներ`
Լսելով 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված ռազմական գործողությունների հանգամանքների ուսումնասիրման նպատակով քննիչ հանձնաժողովում ՀՀ վարչապետի ներկայացրած բացատրությունները, նպատակահարմար եմ գտնում անդրադառնալ ներկայացված որոշ հարցերին և ներկայացնել իմ դիրքորոշումն ու պարզաբանումները:
Պատերազմի նախապատրաստման և վարման հետ կապված հարցերի հրապարակային քննարկումը համարում եմ անընդունելի:
Վարչապետը պետք է գնահատի ոչ թե միայն զինված ուժերի գործունեությունը, այլ ներկայացնի պետական կառավարման ողջ համակարգի գործունեությունը` նշելով դրական և բացասական կողմերը, ինչպես նաև անհաջողությունների օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառները:
3.Պարզաբանելով պատերազմից առաջ վարչապետին` հակառակորդի կազմի և գործողությունների հավանական բնույթի ու նրա զինված ուժերի կարողությունների վերաբերյալ ոչ իրատեսական վերլուծությունների ներկայացման հանգամանքները, պետք է նշեմ որ այս թեմային ես որոշակիորեն անդրադարձել եմ 2020 թվականի նոյեմբերի 17-ի իմ հայտարարությունում, բայց հիմա պահպանելով գաղտնիության ռեժիմի պահանջները, կներկայացնեմ որոշ հատվածներ պատերազմից առաջ տարբեր խորհրդակցություններին և նիստերին իմ կողմից տրված զեկույցներից.
-2020թ. հուլիսի 4-ին, զինված ուժերի գլխավոր շտաբում ՀՀ Վարչապետին և ՀՀ ազգային անվտանգության խորհրդի անդամներին, գլխավոր շտաբի պետի տեղակալների ու հիմնական վարչությունների պետերի մասնակցությամբ ներկայացրել եմ զեկույց, ստեղծված ռազմաքաղաքական իրավիճակում զորքերը հակառակորդի հավանական ագրեսիայի դիմագրավմանը նախապատրաստելու նպատակով լրացուցիչ միջոցառումներ իրականացնելու վերաբերյալ: Ստեղծված իրադրության բազմակողմանի գնահատման արդյունքներով ՀՀ վարչապետին առաջարկել եմ.
ձեռնարկել քաղաքական և դիվանագիտական բնույթի միջոցներ՝ պատերազմը կանխարգելելու կամ, առնվազն, ՀՀ ԶՈՒ կիրառման համար բարենպաստ պայմաններ ստեղծելու համար, մասնավորապես՝ հանձնարարել ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությանը մշակել միջոցառումների ծրագիր՝ ուղղված հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության մասնակից պետությունների հետ (հատկապես՝ ՌԴ հետ) հարաբերությունները կտրուկ բարելավելուն, իսկ տարածաշրջանի մյուս պետություններին` (Իրան և Վրաստան) բարեկամաբար տրամադրելուն, ինչպես նաև, օգտագործելով հայկական Սփյուռքի ներուժը, աշխարհի առաջատար երկրներում թուրքական ու ադրբեջանական համայնքների հակահայկական սադրանքները չեզոքացնելուն և ընդդեմ նրանց ռազմատենչ քաղաքականության միջոցառումներ կազմակերպելուն … ։
-2020 թվականի հուլիսի 10-ին անցկացված ազգային անվտանգության խորհրդի նիստի ընթացքում վարչապետին զեկուցել եմ սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի 2020-2024 թվականների զարգացման պետական ծրագրի նախագիծը, ըստ որի ընդհանուր առմամբ զինված ուժերի առջև դրված խնդիրները լուծելու համար անհրաժեշտ էր 8 մլրդ ԱՄՆ դոլար … :
-2020 թվականի օգոստոսի երկրորդ կեսին անցկացված ազգային անվտանգության խորհրդի նիստի ընթացքում վարչապետին զեկուցել եմ, որ ՀՕՊ ընդհանուր խմբավորման արդյունավետությունը գնահատվում է «թույլ», առկա ՌԷՊ ուժերով և միջոցներով հնարավոր չէ արդյունավետ ճնշել հակառակորդի ղեկավարման համակարգերը, թույլ են հետախուզական մարմինների՝ հակառակորդի արդյունավետ հետախուզման, օպերատիվ ղեկավարման ու տեղեկությունների հաղորդման հնարավորությունները: ՀՀ զինված ուժերում մարտական խնդիրների կատարումը չեն ապահովում նաև առկա անօդաչու թռչող սարքերի քանակները: Հակառակորդի ԱԹՍ-ների դեմ պայքարի համար անհրաժեշտ են ՀՕՊ, ռադիոէլեկտրոնային պայքարի միջոցներ, անհրաժեշտ քանակի անօդաչու թռչող սարքեր: Դրանք, իհարկե, ներառված են ՍՌՏ 2020-2024 թվականների զարգացման պետական ծրագրի նախագծում, բայց հիմնականում երկրորդ աստիճանում, և դրանց ձեռքբերման հնարավորությունները նվազագույն են, քանի որ բյուջեով հնարավոր չէ լուծել: Բայց և անհրաժեշտ է ձեռք բերել ժամանակակից, երկար տարածություններում և ժամանակահատվածով գործող ռազմավարական բազմաֆունկցիոնալ հետախուզական և հարվածային ԱԹՍ-ներ:
Միաժամանակ անհրաժեշտ է բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության միջոցով մոբիլիզացնել մեր ռեսուրսները, հստակեցնել ընկերությունների արտադրողական հնարավորությունները, ներկայումս առկա հետախուզական, հարվածային ԱԹՍ-ների քանակները, դրանք ՀՀ զինված ուժերին տրամադրելու հնարավոր ժամկետները:
ՍՌՏ 2020-2024 թվականների զարգացման պետական ծրագրի նախագծում ամրագրել ենք, որպեսզի ունենանք սեփական հետախուզության և կապի կազմակերպման արբանյակ գեոստացիոնար ուղեծրում կամ վարձակալել հետախուզության և կապի կազմակերպման արբանյակ: Վարձակալման դեպքում գումարը կկազմի … դրամ, իսկ ձեռքբերման դեպքում՝ … դրամ:
Վերջին երկու տարվա ընթացքում 100%-ով լուծվել է պաշտպանության բանակում տեսադիտարկման համակարգերով համալրման հարցը, այնուամենայնիվ խնդիր ունենք այլ օպերացիոն ուղղություններում:Միաժամանակ առկա են տեսադիտարկման համակարգերի երկրորդ-երրորդ շերտերի ստեղծման խնդիրներ:
Խնդիրներ ունենք նաև ինժեներական, տեխնիկական, թիկունքային ու բժշկական ապահովումների առումով, մասնավորապես … :
Կարևոր է տանկերի կրակի կառավարման համակարգերի արդիականացումը, քանի որ զինված ուժերում շահագործվող տեխնիկան իրենց հիմնական մարտավարատեխնիկական ցուցանիշներով և տեխնիկական վիճակով չեն բավարարում ժամանակակից մարտի պահանջներին, առավել ևս գիշերային պայմաններում մարտ վարելուն … :
Արդիական խնդիր է զինամթերքի պահեստների ապակենտրոնացման հարցերը: ԶՈՒ զինամթերքի պահեստների ապակենտրոնացման, ըստ նորմերի շարակարգումն ապահովելու, օպերացիոն ուղղություններով կենտրոնացնելու, զորքերի կիրառման շրջաններին հնարավորինս մոտեցնելու և հակառակորդի հավանական հարվածներից դրանք պաշտպանելու համար ՀՀ զինված ուժերին անհրաժեշտ են զինամթերքի ստորգետնյա (թունելային տիպի) պահեստներ … :
Իրային գույքի պաշարները չեն ապահովում մարտական գործողությունների վարման սահմանված պահանջարկը (զորահամալրվող անձնակազմ, նոր կազմավորվող զորամասեր, օպերատիվ և զորային պաշարներ … :
Բժշկական ապահովման կարևորագույն խնդիր է վիրավորներին՝ մարտի դաշտից տարհանման և մասնագիտացված բուժօգնության ցուցաբերման հարցը, քանի որ գործող համակարգը չի կարող բավարարել լայնածավալ ռազմական գործողությունների պահանջները …:
Իմ զեկույցում սահմանափակվել եմ միայն առաջնային լուծում պահանջող խնդիրներով, ըստ առաջնահերթությունների:
2020 թվականի հուլիսյան գործողություններից հետո վարչապետը իսկապես հարցրել է ինձ թե ինչ կարիքներ ունի բանակը, ինչին ես պատասխանել եմ, որ զինված ուժերի կարիքները ձևակերպված և ամրագրված են 2018-2024 թվականների ՍՌՏ պետական ծրագրում, իսկ լրացուցիչ պահանջարկը ներառված է ՍՌՏ 2020-2024 թվականների զարգացման պետական ծրագրի նախագծում և ըստ էության անհրաժեշտ միջոցների ձեռքբերումը ընթացքավորված է: Սակայն պետք է հասկանալ, որ պատերազմի սկսելուն մնացել էր ընդամենը երկու ամիս և գործնականում հարցը չեր կարող լուծվել:
Բացի այս զեկույցներից, գլխավոր շտաբի պետի պաշտոնը ստանձնելու առաջին իսկ օրերից վարչապետին առաջարկել եմ ձեռնարկել միջոցներ մեր ռազմավարական դաշնակից ՌԴ-ի հետ հարաբերությունները կտրուկ բարելավելու համար` ներկայացնելով հստակ գործողությունների հաջորդականությունը: Ի դեպ, առաջարկները նրա կողմից ընդունվեցին և մենք սկսեցինք իրագործել պլանավորած միջոցառումները, սակայն մինչև պատերազմի սկիզբը լուրջ հաջողությունների չհասանք:
4. Ինչ վերաբերվում է պատերազմից առաջ անվտանգության խորհրդի նիստում իմ կողմից զեկուզված «ՈՉ ՄԻ ՔԱՅԼ ԵՏ» սկզբունքով պաշտպանությունը կազմակերպելու հարցին, ապա պետք է հաշվի առնենք որ անվտանգության խորհրդին ներկայացված յուրաքանչյուր զեկույց նախապատրաստվել է տվյալ նիստի օրակարգի հարցերին համահունչ և չի կարող բովանդակային առումով արտահայտել անվտանգության համակարգի հիմնախնդիրներին վերաբերվող բոլոր հարցերը: Օբյեկտիվ եզրահանգումներ անելու համար պետք է ուսումնասիրել տարբեր ձևաչափի քննարկումների ընթացքում ներկայացված զեկույցները` ամբողջական պատկեր կազմելու համար: Մասնավորապես իմ զեկույցում նշել եմ որ ըստ կատարված օպերատիվ-մարտավարական հաշվարկների արևելյան և հյուսիս-արևելյան օպերացիոն ուղղություններում ուժերի և միջոցների հարաբերակցությունը առանց Թուրքիայի գործոնի հաշվառման հնարավորություն է ընձեռում մարտ վարել «ոչ մի քայլ ետ» սկզբունքով … : Դա ենթադրում է դիրքային պաշտպանության կիրառում, երբ տարածքի կորուստը համարվում է անթույլատրելի և տեղանքի տեղամասերը և կարևոր օբյեկտները պահվում են ջանքերի առավելագույն լարումով` պատճառելով հակառակորդին առավելագույն կորուստներ: Դա չի նշանակում որ կարելի է մարտ վարել անժամկետ, քանի որ զորքերի կարողությունները սահմանափակվում են կրակային խոցման միջոցների, հրթիռների և զինամթերքի ու նյութատեխնիկական այլ պաշարների առկայությամբ:
Իսկ մյուս օպերացիոն ուղղություններում հակառակորդը ուներ ուժերի և միջոցների բացարձակ առավելություն և այդ պայմաններում լուրջ դիմադրության հնարավորություն, նույնիսկ զորաշարժային պաշտպանության կիրառման համար մենք չունեինք:
Կատարելու ենք մարտական խնդիրը մինչև վերջ` չի նշանակում մինչև հաղթանակ, այլ նշանակում է ամենաբարդ իրավիճակում կռվելու ենք ջանքերի գերլարումով, մինչև վերջին հնարավորությունը:
Ոչ իրատեսական գնահատական պետության ղեկավարությանը երբեք չեմ ներկայացրել:
5. 2020թ. նախապատերազմական եռամսյա ժամանակաշրջանում`(Սկսած 2020 թվականի հունիսի 8-ից` իմ պաշտոնավարման օրվանից) իրականացվել են բազմաթիվ պլանային և արտապլանային միջոցառումներ զորքերի կառավարման համակարգի կատարելագործման, կառավարման կետերի պաշտպանվածության աստիճանի բարձրացման, կառավարման մարմինների գործնական ունակությունների կատարելագործման, տարբեր օղակներում տեղեկատվության փոխանակման ժամանակացույցերի կրճատման, ստեղծված իրավիճակներում ուժերի և միջոցների կիրառմամբ՝ արագ արձագանքման ու զորքերի մարտունակության բարձրացման ուղղությամբ։ Բոլոր միջոցառումների վերաբերյալ սահմանված ժամկետներում զեկույցներ եմ ներկայացրել վարչապետին:
Պետք է նաև նշեմ, որ պատերազմի նախապատրաստման և վարման հետ կապված հարցերի վերաբերյալ փաստարկված վերլուծությունը մանրամասն ներկայացրել եմ և քննչական մարմիններում և ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում:
6. Քննիչ հանձնաժողովին ներկայացրել եմ պաշտպանության հետ կապված համակարգային թվով 11 հիմնախնդիրներ, որոնք պատճառ դարձան 2020թ.-ի 44-օրյա պատերազմում գրանցած անհաջողությունների համար, այդ թվում՝ Շուշիի ուղղությամբ վարած մարտական գործողությունների մասով և մի քանի առանցքային գործոն: Ներկայացնեմ միայն պատերազմի ելքի վրա ազդած հիմնական գործոնները.
1) աշխարհաքաղաքական ուժային կենտրոնների չեզոքությունը և անտարբերությունը, ու ըստ էության ագրեսիայի արդարացումը և դրա արդյունքում Հայաստանի Հանրապետությանը քաղաքական աջակցության և ռազմական օգնության ցուցաբերման ձևական մոտեցումները,
2) հակառակորդի քանակական և որակական բացարձակ գերակայությունը, այդ թվում՝ օդային տարածքում, հակառակորդի սպառազինությունում գերճշգրիտ միջոցների մեծաքանակ լինելը,
3) մեզ չհաջողվեց իրականացնել զինված ուժերի 2018-2024 թվականների արդիականացման ծրագրով նախատեսված միջոցառումները և սպառազինության ու ռազմական տեխնիկայի ձեռքբերումները, ինչի հետևանքով զինված ուժերի ռազմական հզորությունը չհասցրեցինք բերել պլանավորված մակարդակին: Այսինքն, պատերազմը սկսվեց մեզ համար ոչ բարենպաստ պայմաններում:
7. Պետք է նշեմ,որ ռազմական կառավարումը պետական կառավարման համակարգի բաղկացուցիչ մասն է, և նրա գործունեության արդյունավետությունն անմիջականորեն կախված է պետական կառավարման համակարգի մակարդակից: (Չմոռանանք,որ զինված ուժերը վարում են ռազմական գործողությունները, իսկ պատերազմը վարում է պետությունը):
Պաշտպանության ոլորտում իրականացված գործունեության ընթացքում պետական կառավարման մարմինների կողմից թույլ տրվեցին մի շարք բացթողումներ,որոնք զգալիորեն ազդեցին ռազմական գործողությունների արդյունավետության վրա,մասնավորապես.
-Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի ապահովման միջոցառումները ոչ պատշաճ կերպով կազմակերպելու և իրականացնելու հետևանքով մեր ազգաբնակչությունը շատ տեղերում շրջափակում էր ճանապարհները և արգելափակում ՀՀ տարածքում տեղակայված զորամասերի տեղաշարժը դեպի մարտական գործողությունների շրջաններ.
-Ռազմական հանցագործությունների դեմ պայքարի ոլորտում գործուն միջոցներ չձեռնարկելու պատճառով ձևավորվեց անպատժելիության մթնոլոլտ, որի հետևանքով մարտական գործողությունների շրջաններից զանգվածային փախուստի դեպքեր արձանագրվեցին, ինչը զգալիորեն ազդեց պաշտպանական համակարգի կայունության վրա.
-Դիվանագիտական թույլ աշխատանքի հետևանքով շրջափակման մեջ հայտնվելու պայմաններում , ոչ արդյունավետ կազմակերպվեց զինված ուժերը անհրաժեշտ քանակի հրթիռներով և զինամթերքով անխափան ու կանոնավոր ապահովումները, ինչի հետևանքով լիարժեք հնարավորություն չտվեց հրթիռների և զինամթերքի ծախսը, ինչպես նաև սպառազինության ու ռազմական տեխնիկայի կորուստները լրացնելու համար.
— Համացանցից օգտվելու սահմանափակումներ չմտցնելու պատճառով հակառակորդին հաջողվեց բարձր արդյունավետությամբ իրականացնել հոգեբանական օպերացիա և ազդել ՀՀ և Արցախի ազգաբնակչության բարոյահոգեբանական վիճակի վրա` թուլացնելով դիմադրություն ցուցաբերելու կամքը.
— Անպատասխանատու մոտեցման հետևանքով ձախողվեց մարտական գործողություններին մասնավոր ռազմական կազմակերպությունների և այլ երկրներից կամավորականների մասնակցելու նախաձեռնությունը:
Ընդ որում, սկզբնական շրջանում խոչնդոտներ էին առաջանում ֆինանսական միջոցների հատկացման առումով, իսկ 2020 թվականի հոկտեմբերի 27-ին ,,Վարձկանների հավաքագրման,օգտագործման,ֆինանսավորման և ուսուցման դեմ,, միջազգային կոնվենցիան վավերացնելու մասին ՀՀ օրենքի ընդունումով վերջնականապես տապալվեց բավականին մեծ թվով կամավորականների` պատերազմին ներգրավելու գործընթացը.
-Քաղաքական և դիվանագիտական բավավականաչափ ջանքեր չգործադրվեցին պատերազմը ՀՀ-ի և Արցախի համար առավել բարենպաստ պայմաններով կանգնեցնելու համար:
8.Պարզաբանելով հրամանատարական կազմի կողմից թուլլ տրված թերությունների ու բացթողումների վերաբերյալ մեղադրանքների հանգամանքները, պետք է նշեմ.
Պատերազմների պատմությունում գոյություն չունի որևէ արձանագրված փաստ, որի համաձայն այս կամ այն զորահրամանատարները և հրամանատարները զորքերի կառավարումն իրականացրած լինեն անթերի: Պատերազմի ընթացքում բարդագույն իրավիճակում, ըստ իմ գնահատման, հրամանատարները կատարել են առավելագույն հնարավորը՝ հակառակորդի գերազանցող ուժերի առաջխաղացումը կասեցնելու համար:
Գտնում եմ, որ պատերազմի ընթացքում յուրաքանչյուր օղակի հրամանատարի գործունեությանը գնահատական տալու համար անհրաժեշտ է մանրամասն ուսումնասիրել օպերացիայի կամ մարտի ընթացքի և ելքի վրա հստակ ազդեցություն ունեցած գործոնները, մասնավորապես՝ հակամարտող կողմերի ուժերի և միջոցների քանակական և որակական հարաբերակցությունը, անձնակազմի կորուստների վերականգնման հնարավորությունները, սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի, այլ նյութական միջոցների ծախսի և կորուստների վերականգնման հնարավորությունները, նորմատիվ-իրավական բազայի համապատասխանությունը ժամանակակից պատերազմների վարման ընթացքում զորքերի գործողություններին աջակցելու և խնդիրների կատարմանը նպաստելու առումով, պետական կառավարման համակարգի համապատասխանությունը պատերազմի վարման ընթացքում իրադրության փոփոխություններին օպերատիվորեն արձագանքելու առումով և այլն:
Վերջիվերջո պետք է հասկանալ՝ կարող էր հրամանատարը տվյալ պայմաններում խնդիրը կատարել, թե ոչ: ՈՒ շատ կարևոր է օբյեկտիվորեն պարզել և հստակ տարանջատել թերություն և հանցանք հասկացությունները: Իրավական ոչ օբյեկտիվ գնահատականները ճակատագրական նշանակություն են ունենալու մեր զինված ուժերի թէ գործող և թէ ապագա հրամանատարական կազմի համար: Այդ գնահատականներից է կախված լինելու վճռական, նախաձեռնող, ստեղծագործ մոտեցում ցուցաբերող հրամանատարներ կունենանք թէ ոչ:
9. Պարզաբանելով Արցախի նախագահի և իմ կողմից վարչապետին պարբերաբար հակասական տեղեկություններ ներկայացնելու հանգամանքները պետք է նշեմ, որ յուրաքանչյուր պատերազմին բնորոշ է կառավարման համակարգում հակասական տեղեկատվության շրջանառությունը, իսկ մեր դեպքում իրականությունը հետևյալն էր. Արցախի նախագահը ՊԲ-ի կառավարման տարբեր օղակներում ունենալով տեղեկատվության աղբյուրներ, ինչպես նաև Արցախի ԱԱԾ աշխատակիցների միջոցով որոշ դեպքերում ավելի շուտ էր իրազեկվում իրադրության վերաբերյալ և ըստ էության ստեղծվել էր «զուգահեռ» կառավարման համակարգ, երբ Արցախից և նախագահը և տարբեր պաշտոնյաներ ու այլ անհասկանալի լիազորություններով օժտված անձինք վարչապետին ներկայացնում էին տեղեկություններ, շրջանցելով ՊԲ հրամանատարությանը: Դա հաճախ առաջացնում էր խառնաշփոթ և պահանջվում էր լրացուցիչ ջանքեր գործադրել իրադրությունն օբյեկտիվ գնահատելու համար: Ի դեպ, ես բացատրեցի վարչապետին որ նման կարգով աշխատանքը նվազեցնում է զորքերի կառավարման արդյունավետությունը և առաջարկեցի ցուցում տալ Արցախի նախագահին ու Արցախում գտնվող իր ներկայացուցիչներին` ողջ տեղեկատվությունը հավաքել ՊԲ շտաբում: Դա անհրաժեշտ էր իրադրությանն օպերատիվորեն արձագանքելու տեսակետից, այսինքն ցանկացած տեղեկատվություն առաջնահերթ պետք է ստանար ՊԲ հրամանատարը` ստեղծված իրադրությանը համապատասխան որոշումներ կայացնելու համար, սակայն պատերազմի ողջ ընթացքում պարբերաբար բախվում էինք հակասական տվյալների ստացման երևույթին:
10. Ամեն դեպքում զինված ուժերը իրենց թերություններով ու բացթողումներով հանդերձ 44 օր մարտնչեցին բազմակի անգամ գերազանցող թշնամու դեմ և պատճառելով նրան մեծաթիվ կորուստներ, ընձեռում էին իշխանություններին հնարավորություն` քաղաքական որոշումներ կայացնելու համար:
11. Ինչ վերաբերվում է 2021 թվականի փետրվարի 25-ին գլխավոր շտաբի հայտարարությանը, ապա ամենայն պատասխանատվությամբ փաստում եմ, որ որոշումը կայացրել եմ անձամբ`գնահատելով տարածաշրջանում ստեղծված ռազմաքաղաքական իրադրությունը: Իմ կայացրած որոշումները որևէ այլ պետության պաշտոնական կամ ոչ պաշտոնական շրջանակների, ինչպես նաև ներքաղաքական ուժերի հետ առնչություն չեն ունեցել:Կարևորում եմ նաև այն հանգամանքը,որ ոչ մի պաշտոնատար անձի վրա իմ կողմից ճնշում չի գործադրվել:
Արցախի Հանրապետության ԱԺ-ն ընդունեց հայտարարություն, որով կոչ է անում Վաշինգտոնում հայկական պտվիրակությանն անհապաղ ադադարեցնել բանակցությունները: Հայտարարությունն ընթերցեց ԱԺ նխագահ Արթուր Թովմասյանը:
Հայտարարությունում ասվում է. «Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն հերթական անգամ կոպտորեն խախտելով 2020-ի նոյեմբերի 9-ին ընդունված ԼՂ-ում հաստատված հրադադարի ռեժիմը սույն թվականյի հունիսի 27-ի լույս 28-ի գիշերվա ժամը 1.30-ից տարբեր տեսակի զինատեսակներից կրակ են բացել Արցախի Հանրապետության տարածքի ուղղությամբ, որի հետեւանքով զոհվել է մեր 4 հայրենակից:
Ադրբեջանի կողմից Արցախի լիակատար շրջափակման պայմաններում հրետըանային միջոցների եւ ԱԹՍ-ների կիրռմամբ Արցախի քաղաքացիների այս հերթական սպանությունը վկայում է, որ այդ հանրապետության ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը անտեսելով միջազգային հեղինակավոր կոչերն ու որոշումները, խաղաղության ու երկխոսության կեղծ օրակարգերով սքողված, ցեղասպանական գործողություններով ձգտում է ռազմական, քաղաքական, տնտեսական գործիքակազմերի կիրառմամբ հասնել իր հիմնական նպատակին՝ Արցախի վերջնական հայաթափմանը: Ուշագրավ եւ հատկանշական է, որ Ադրբեջանի կողմից հրադադարի ռեժիմի պարբերաբար իրականացվող խախտումների այս նոր միջադեպը նախորդ դեպքերին համանման նույնպես արձանագրվել է այն ժամանակ, երբ ԱՄՆ պետքարտոուղարի միջնորդությամբ Վաշինգտոնում տեղի են ունենում Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հերթական բանակցությունները՝ հայ-ադրբեջանական խաղաղ կարգավորման հարցերի շուրջ: Դա, անշուշտ, եւս մեկ անգամ հաստատում եւ վկայում է, որ խաղաղության պայմանագրի շուրջ տեղի ունեցող բանակցությունները նոփւյնպես իրականում ոչ այլ ինչ են, քան տարածաշրջանում տեւական խաղաղության ու կայունության մթնոլորտի ձեւավորման նմանակում, իբր միջազգային ջանքերի համատեքստում:
Խորապես անհանգստացած առկա վտանգավոր իրողությամբ, Արցախի ժողովրդի անունից դիմում ենք ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին,. ԵԱՀՄ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների ղեկավարներին, կրեկցանքի հայտարարություններից, հորդորներից եւ խորհուրդներից զատ ձեռնարկել կոնկրետ գործնական քայլեր: Մասնավորապես պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի նկատմամբ՝ զսպելով նրա ագրեսիվ նկրտումները:
Հավոզված ենք, որ երկակի ստանդարտներով գործելաոճը ավելի է ոգեւորում Ադրբեջանին՝ նրան դարձնելով սանձարձակ եւ անվերահսկելի:
ՌԴ-ին խաղաղության առաքելության շրջանակում առավել կոշտ միջոցներով կասեցնել Ադրբեջանի հակամարդկային, ցեղասպան գործողությունները:
Վաշինգտոնյան բնակցություններում Հայաստանի պատվիրակության՝ անհապաղ դադարեցնել մեկնարկած բանակցությունները մինչեւ Արցախի հետ շփման գծում եւ Հայաստանի սահմանենրում լիակատար հրադադարի հաստատումը: եւ այն պահպանելու փաստաթղթային երաշխիքների տրամադրումը: Հակառակ պարագայում բանակցությունների շարունակումը կնշանակի ադրբեջանական կողմի ագրեսիվ պհվածքի խրախուսում եւ միջազգային մակարդակով արտոնություն:
Մեր խոնարհումը բերելով հանուն հյրենիքի իրենց կյանքը նվիրբերած մեր 4 նահատակների հիշատակին, պատրասկկամ ենք շարունակելու նրանց սուրբ գործը»:
Ապօրինի անցակետում զրահամեքենաներին եկան փոխարինելու բետոնե պատնեշները. Ադրբեջանի հերթական սադրանքը Լաչինի միջանցքում: Արդեն 9-րդ օրն է` ապօրինի անցակետով անգամ Կարմիր Խաչն ու Ռուսաստանի խաղաղապահները չեն կարողանում երթևեկել. հումանիտար բեռներ չեն տեղափոխվում, ծանր հիվանդները զրկված են Հայաստանի բուժկենտրոններ տեղափոխվելու հնարավորությունից:
ՎԵՐՋ ՏՎԵՔ ՀԱՆՑԱՎՈՐ ԱՆՏԱՐԲԵՐՈՒԹՅԱՆԸ. ԱՐՑԱԽԻ ՄԻՊ-Ի ԿՈՉԸ
Արգելափակումն ավելի է խորացնում վեցամսյա շրջափակման հետևանքով Արցախում ստեղծված հումանիտար ճգնաժամային իրավիճակը. հայտարարություն է տարածել Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպանը: Ըստ Գեղամ Ստեփանյանի՝ ստեղծված պարենային և դեղորայքային առանց այն էլ սուղ վիճակը գոյաբանական լրջագույն սպառնալիքներ է ստեղծում Արցախի բնակչության համար: Պաշտպանը միջազգային հանրությանը կոչ է անում վերջ տալ հանցավոր անտարբերությանը, կանխել նոր պատերազմական հանցագործությունը:
Գեղամ Ստեփանյան (Արցախի ՄԻՊ) — Ադրբեջանը իրավունքներ է խոստանում՝ հանցավոր կերպով արգելափակելով անգամ հումանիտար հասանելիությունը։ Կարծես թե միջազգային որոշ դերակատարներ կուրորեն հավատում են այդ խոստումներին՝ դիտավորյալ չտեսնելու տալով այն, ինչ իրականում անում է Ադրբեջանը։ Որքա՞ն կարելի է անտեսել իրականությունը։
Ադրբեջանի առաջարկածը էթնիկ զտումն է և բռնի հպատակեցումը՝ երկու դեպքում էլ գործ ունենք նույն հանցանքի հետ, որը կոպտագույնս խախտում է մարդու հիմարար իրավունքները՝ մարդու ինքնորոշումը, կամարտահայտության, կյանքի, առանց խտրականության սեփական հայրենիքում ապրելու իրավունքները։
Այս իրավիճակը խոսո՞ւմ է այն մասին, որ միջազգային բոլոր դերակատարները չունեն հանձնառություն` հրատապ մեթոդներով հակազդելու Ադրբեջանին։ Արդյոք ձեզ համար նորմալ է Ադրբեջանի ցեղասպանական քաղաքականությունը։ 21-րդ դարում բոլորիդ աչքի առաջ 120 000 մարդ ամենօրյա ռեժիմով ենթարկվում է անմարդկային տառապանքների, իսկ ձեր արածն ընդամենը դրվագային մտահոգություն արտահայտող հայտարարություններ են։
ԱՊՕՐԻՆԻ ԱՆՑԱԿԵՏԸ ՎԵՐԱԾՎԵԼ Է ՌԱԶՄԱԿԱՆ ՀԵՆԱԿԵՏԻ. ԱՐՑԱԽԻ ԱԳՆ
Ընդամենը մեկ ամսվա ընթացքում Լաչինի միջանցքով անցնող ճանապարհի վրա ապօրինի տեղադրած և գովազդած իր անցակետն Ադրբեջանը վերածել է զրահատեխնիկայով, ինժեներական արգելապատնեշներով և զինված անձնակազմով համալրված ռազմական հենակետի. հայտարարել է Արցախի ԱԳՆ-ն, շեշտել` սա ևս մեկ անգամ ապացուցում է, որ ադրբեջանական կողմի նպատակն է հայերի կյանքն Արցախում անհնար դարձնել:
«Կոչ ենք անում 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը ստորագրած կողմերին, և առաջին հերթին՝ Ռուսաստանի Դաշնությանը, ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցներն՝ ապահովելու ստանձնած միջազգային պարտավորությունների անշեղ և լիարժեք իրականացումը։
Դիմում ենք ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին, որը կրում է միջազգային խաղաղության և անվտանգության պահպանման առաջնային պատասխանատվությունը, ինչպես նաև միջազգային հանրության բոլոր պատասխանատու անդամներին, ներառյալ առանձին երկրների և միջազգային կազմակերպությունների ղեկավարություններին, խոսքից գործի անցնել և պաշտպանության համընդհանուր պատասխանատվության շրջանակներում ձեռնարկել բոլոր անհրաժեշտ միջոցները՝ կանխելու Ադրբեջանի՝ Արցախի և նրա ժողովրդի դեմ իրականացվող ռազմական հանցագործությունները, էթնիկ զտումները և մարդկության դեմ հանցագործությունները։
Իրողությունների անտեսումը, անհասցե հայտարարություններն ու կոչերը, միջազգային հանրության կոնկրետ և համարժեք քայլերի բացակայությունը միայն խրախուսում են Ադրբեջանի իշխանություններին շարունակել և ակտիվացնել իրենց անօրինական և ագրեսիվ գործողությունները»,- նշված է Արցախի ԱԳ հայտարարությունում:
Մանրամասն տեսանյութում
«9-րդ պաշտպանական շրջանում հակառակորդը ճեղքել էր պատպանական դիրքերը դեռ հոկտեմբերի 4-ին ու հասել Ջեբրայիլի մատույցներին։ Բանակի առջև խնդիր էր դրված կանգնեցնել Ադրբեջանի գոհները, թույլ չտալ նրա առաջխաղացումը, որովհետև պատերազմը կանգնեցնելու փորձերը ցույց են տալիս, որ մինչև ի վիճակի չլինենք կանգնեցնել ադրբեջանցիներին, հրադադարի հասնելու բոլոր փորձերն անարդյունք են լինլու կամ էլ պետք է գնանք ցավոտ զիջումների։ Դա էր պատճառը, որ 2020թ-ի հոկտեմբերի 26-ին իմ ֆեյսբուքյան էջի ուղիղ եթերում խոսեցի ցավոտ փոխզիջումների մասին, բայց ինչքան էլ հասկանայի այդ զիջումների պոտենցիալ անհարժեշտությունը, ինձ համար կարմիր գիծ էր Շուշին և խաղաղապահների տեղակայումը Մեղրիում։ Մյուս կողմից քանի դեռ կանգուն էր Շուշին, պայքարը ուներ կոնկրետ նպատակ ու մոտիվացիա»,- ասաց Փաշինյանը։
Նրա խոսքով՝ բանակցություներից ակնհայտ էր, որ Ադրբեջանի հաջորդ նպատակը Շուշիի գրավումն էր՝ ընդ որում ոչ միայն խոհրդրանշական իմաստով։
«Շուշին վերցնելով՝ ադրբեջանցիները փակում էին Լաչինի ճանապարհը, հնարավորություն էին ստանում գրոհել Ստեփանակերտը արդեն ոչ միայն ճակատից, այլև թիկունքից՝ գրոհելով 2-րդ, 4-րդ, 5-րդ, 6-րդ, 7-րդ պաշտպանական շրջանները, ինչպես նաև Հաթերք-Սոթք հատվածը։ Շուշիի անկման հետադարձ պատմությունն իմ հայացքով՝ հետևյալն է․ հասկանալով, որ Շուշիի անկյունաքարային նշանակությունը էլ ավելի է ընդգծվել՝ բոլոր հրահանգները Շուշին ամրացնելու, Շուշիի պաշտպանությունը վերականգնեու վերաբերյալ էին։ Ի վերջո հաստատվեց տպավորություն, որ ամեն անհրաժեշտը արված է, բայց այդ նախապատրաստական գործողություններից շատ չանցած լուր եկավ, թե ադրբեջանցիների մի խումբ Զառիսլի գյուղի հատվածում ճեղքել է մեր պաշտպանությունն ու կանգնել Լաչին-Ստեփանակերտ ճանապարհին, այսինքն՝ փակել ճանապարհը։ Լուրն ինձ հաղորդեց ԼՂ նախագահը, սակայն ԶՈւ Գլխավոր շտաբը չէր հաստատում այդ տեղեկատվությունը, սա ի դեպ պատերազմի ընթացքում մոտ մեկ տասնյակ անգամ կրկնված իրավիճակ էր, երբ ԼՂ նախագահը լուր էր հաղորդում, Գլխավոր շտաբը չէր հաստատում, անգամ հերքում էր, իսկ որոշ ժամանակ անց ստիպված էր լինում խոստովանել, որ ԼՂ նախագահի տված տեղեկատվությունն է ճիշտ։ Այս անգամ էլ այդպես եղավ, երբ լուր եկավ, թե ադրբեջանցիները կրակել են Ստեփանակերտ-Լաչին ճանապարհով շարժվող քաղաքացիական ավտոմեքենայի վրա»,- ասաց Փաշինյանը։
Վարչապետի դիտարկմամբ՝ այդ պահից է սկսվել Շուշիի սողացող անկումը։
«Շուշիից անընդհատ ահագնացող լուրեր էին գալիս, որ հակառակորդի առաջին խումբն է մտել Շուշի, հետո երկրորդ ու այդպես շարունակ։ Ի վերջո նոյեմբերի 7-ի կեսօրին ԳՇ պետ Օնիկ Գասպարյանն ինձ զեկուցեց Շուշիի անկման մասին։ Որքան էլ տեղեկացված էի Շուշիի իրավիճակի բասացական դինամիկայի մասին, սա ծանր լուր էր ինձ համար, որովհետև իմ բոլոր հրահանգներում ու խոսակցություններում ասել էի, որ Շուշին պետք է պահվի ու ստացել էի հավաստիացում, որ կպահվի։ Շուշիի անկման մասին լսելու առաջին արձագանքս պահանջն էր՝ կատարեք այն, ինչ խոստացել եք, այսինքն պահեք Շուշին, Շուշին պահել ու հետ վերցնել։ Ի վերջո ինձ զեկուցեցին հակագործողությունների մասին, հետո ինչ-որ հաջողությունների մասին, ասացին, որ օպերացիան հաջող է ընթանում, հետո, որ մենք Շուշի ներսում ենք։ Մինչև եռակողմ հայտարարության ստորագրման պահը, ինձ զեկուցում էին, որ Շուշիի մի մասը ՊԲ-ի վերահսկողության տակ է, հետո եղավ եռակողմ հայտարարության ստորգրության պահը, հետո նոյեմբերի 9-ի լույս 10-ի գիշերվա հարձակումը կառավարության շենքի վրա, հետո երբ մի քանի օրից վերադարձա աշխատանքի, ինձ ասացին, որ մենք Շուշիում ոչ մի զինվոր չունենք», — 44-օրյա պատերազմի քննիչ հանձնաժողովի նիստում ասաց Նիկոլ Փաշինյանը։
Հայաստանի Հանրապետության համար շատ կարևոր է ֆիքսել սկզբունքները, որ ապաշրջափակումը պետք է տեղի ունենա կողմերի իրավազորության և ինքնիշխանության հիման վրա։ Այս մասին ԱԺ-ում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Վահան Կոստանյանը։
Նրա խոսքով՝ Հայաստանը կառուցողական մոտեցում է դրսևորել այս հարցում և այն շարունակվելու է։
«Հայկական կողմի համար կարևոր է, որ ապաշրջափակման բոլոր դետալները, այդ թվոււմ՝ նաև անվտանգության հետ կապված հարցերը տեղի ունենան ՀՀ ինքնիշխանության և իրավազորության սահմաններում»,- ասաց պաշտոնյան՝ հստակեցնելով, որ, եթե մինչև այժմ մեզ չի հաջողվել թղթի վրա ամրագրել, որ ապաշրջափակումը տեղի է ունենալու ինքնիշխանության և իրավազորության շրջանակներում, բնականաբար, ապակառուցողական է այս հարցում Ադրբեջանը։
Վահան Կոստանյանը նշեց, որ ապաշրջափակման հարցով դետալները դեռ քննարկման փուլում են։
«Նոյեմբերի 9-ի հայտարարության մեջ և դրան հաջորդող հրամանագրում ավելի շատ խոսվում է, որ ՌԴ-ն ճանապարհների վրա ունենալու է մոնիթորինգի, այլ ոչ թե վերահսկողության ֆունկցիա»,- հավելեց փոխնախարարը։
Անդրադառնալով խաղաղության պայմանագրին՝ նա մատնանշեց, թե որ սկզբունքային հարցերի շուրջ է, որ երկրները չեն կարողանում համաձայնության գալ. «Քարտեզի, երաշխավորման ինստիտուտի հետ կապված հարցերում, ԼՂ ժողովրդի անվտանգության, Բաքու- Ստեփանակերտ երկխոսության հարցերում են տարաձայնությունները, ցավոք, այս պահին համաձայնություն չկա, և երկու կողմերի տեսակետները բավականին հեռու են իրարից, բայց աշխատանքները շարունակվելու են»,- նշեց նա։
-
-
23.04.2024 | 11:06
Ի՞նչ կապ ունեին Արայիկ Հարությունյանի հարցազրույցի անոնսն ու հետագա «զարգացումները». «Փաստ» -
23.04.2024 | 11:42
Ադրբեջանում պահանջել են նաև չորս «անկլավային գյուղերը» -
23.04.2024 | 11:23
Վաղը ուշադիր եղեք հատկապես Ոսկեվանի և Բաղանիսի մոտակա դիրքերին․ Նաիրի Հոխիկյան
-
- Տեսանյութ
- Օրվա միտք
- Խմբագրի վարկած
- Ֆոտո
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.