Պարտադիր զինվորական ծառայությանն առնչվող փոփոխությունները կարող են 80 -90 տոկոսով կրճատել բուհական համակարգում գոյություն ունեցող կոռուպցիան: «Հայկական վարկածի» հետ բլից-զրույցում այս կարծիքը հայտնեց գիտնական, օրգանական եւ դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոնի ավագ գիտաշխատող, «Գիտության առաջատար տեխնոլոգիաների ազգային հիմնադրամի» նախագահ Հարություն Կարապետյանը:

— Հաճախ նոր օրենքի դեմ հակափաստարկ է բերվում, որ բանակից վերադառնալուց հետո երիտասարդները չեն ուզում գիտությամբ զբաղվել: Բանակն իրո՞ք այդքան վնասակար է գիտությանը:

—  Ինձ համար անվիճելի է, որ նոր օրենքն ավելի շատ անդրադառնալու է ոչ թե գիտության, այլ բուհական կրթության համակարգի վրա: Այս աժիոտաժը կապված է հիմնականում բուհական համակարգի կոռուպցիայի հետ, իսկ դասադուլները կազմակերպված են հենց բուհական համակարգի ղեկավարների կողմից: Երեխեքին հանում են փողոց, իբր, գիտության շահերից ելնելով, որ չերևա, որ իրենք են շահագրգիռ: Ամենաշահագրգիռ կողմը բուհական կոռուպցիոն համակարգն է: Այս տարի, ինչպես հիշում եք, դիմորդների մեծ պակաս կար: Եթե անգամ բոլոր դիմողները ընդունվեին, նորից տեղերը թափուր էին մնալու: Սա մեծ պրոբլեմ է բուհերի համար: Նոր օրենքի պայմաններում դիմորդների թիվն ավելի է կրճատվելու: Ո՞վ չգիտի, որ շատերը բանակից խուսափելու համար գնում են բուհ, որ այնտեղից տարկետում ստանան: Եթե ուսումնական տարկետումը չլինի, այս մարդիկ բուհ էլ չեն գնա, ու բուհերը կզրկվեն իրենց սնող կոռուպցիոն խողովակներից:

— Այսինքն, Դուք կո՞ղմ եք այս օրենքին:

— Կողմ եմ, բայց ոչ այն տեսքով, որով առաջարկվում են փոփոխությունները: Չի կարելի, ասենք, ջութակահարին տանել բանակ, որ  նա երկու տարի բահ բռնի, կամ ավտոմատի կոթը, հետո գա, ջութակ նվագի: Սա աբսուրդ է: Որոշ մասնագիտությունների գծով անընդհատ կրթությունն էլ է պետք, ընդհանրապես հրաժարվելը տարկետումներից սխալ է: Օրինակ, ես կառաջարկեի, որ այն երեխաները, որոնք բնական և ճշգրիտ գիտությունների գծով մասնակցել են միջազգային դպրոցական օլիմպիադաների ու գոնե գովասանագրեր են ստացել, դրանք պետք է տարկետում ստանան: Դրանք են տաղանդավոր երեխաները: Այս դեպքում ոչ գիտությունը, ոչ էլ տաղանդավոր երեխաները չեն տուժի: Պարզ է, որ միջազգային օլիմպիադաների թիմերի մեջ կխցկվեն պաշտոնյաների ու օլիգարխների երեխաները, բայց մեդալ, կամ գովասանագիր կստանա՞ն։ Եթե ստանան, թող նրանց տարկետում տրամադրեն: Ո՞վ ասաց, որ պաշտոնյաների ու հարուստների երեխաները բոլորը բութ են:

— Ասեցիք, Ճշգրիտ գիտությունների, իսկ «հումանիտարերի» վրա ինչո՞ւ չտարածել:

— Հումանիտար բնագավառի ուսանողները թող բանակում ծառայեն: Նրանց դա պետք է՝ փիլիսոփային, սոցիոլոգին, հոգեբանին, մյուսններին  էլ դա պետք է: 90-ական թվականներին էլ շատ լուրջ է քննարկվել այս հարցը: Ես այն ժամանակ դեմ էի, որ տարկետումը վերացնեն: Անընդհատ կրթությունը որոշ մասնագիտությունների գծով պետք է: Բայց տեսեք, պետպատվերով սովորողների ճնշող մեծամասնությունը տղաներն են: Սա անուղղակի ապացուցում է, որ նրանք բանակից ազատվելու համար են բուհ գնացել: Ինչ մնում է, սովորող-չսովորողին, շատ երիտասարդներ կան, որ գալիս են բանակից, դիպլոմ են գնում աշխատանքի տեղավորվելու համար: Այնպես որ, նա, ում պետք է սովորել,  բանակից հետո էլ կսովորի: Հետո, բանակը հասել է այն վիճակի, որ բանակում ծառայող չկա: Նաև արտագաղթողների զգալի մասն է գնում դուրս, որ չծառայի: Կարծում եմ, բանակում էքստրեմալ վիճակ է, և այս պրոբլեմը պետք է լուծել:

Սյուզան Սիմոնյան