Ախալցխայում, 1923 թվականի այս օրն է ծնվել դերասան և ռեժիսոր, ՀՀ ժողովրդական արտիստ Կարպ Խաչվանքյանը, ով, ըստ Հրաչյա Ղափլանյանի, վիճակված էր դառնալ ծիծաղի անօրինակ և չծերացող Վարպետը: Բեմական հմայքի, շեշտված անհատականության, ռիթմի, հումորի, երաժշտության նուրբ զգացողության շնորհիվ նույն հաջողությամբ կերտել է և՛ կատակերգական, և՛ երաժշտական կերպարներ:

Կարպ (իսկական անունը` Կարապետ) Խաչվանքյանը ավարտել է Վրացֆիլմին կից կինոդերասանական ստուդիան: Դեռ մանկուց Թիֆլիսի կրկեսի, պատանի հանդիսատեսի ռուսական և ապա Գրիբոյեդովի անվան թատրոնների խաղացանկերի ոչ մի ներկայացում բաց չթողած պատանին երազում էր դերասան դառնալ:  Հետագայում նրան հրավիրում են  Երևանի երաժշտական կոմեդիայի թատրոն:  Կարգին հայերեն չիմացող Կարպը երկընտրանքի մեջ էր, բայց արյան կանչն ավելի զորեղ էր, որն էլ 21-ամյա երիտասարդին բերեց Հայաստան: 54 տարի նա աշխատեց անմնացորդ, դարձավ իր թատրոնի խորհրդանիշը, իր մարմնավորած անզուգական կերպարներով և իր բեմադրած բարձարվեստ բեմադրություններով հարստացրեց թատրոնի պատմությունը:

«Սկզբից ևեթ Կարպուշան բեմում երբեք չի խնայել իրեն,- պատմում էր նրա 50-ամյա բեմական հաղթարշավի արժանավոր խաղընկեր Սվետլանա Գրիգորյանը:  Հարյուր անգամ խաղացած դերը նա խաղում էր այնպես, ինչպես պրեմիերայի օրը` նույնը պահանջելով իր ընկերներից: Տասնամյակներ շարունակ խաղընկեր եմ եղել նրան և խոստովանում եմ, որ ամեն անգամ հուզվել եմ, երբ խաղացել եմ Կարպի հետ»:

Խաչվանքյանի առաջին դերը Բոնին էր` Իմրե Կալմանի «Սիլվա» օպերետում, որը միանգամից հռչակ բերեց  նրան և իր վրա հրավիրեց ժամանակի ամենախստապահանջ մասնագետների ուշադրությունը:

Խաչվանքյանը նկարահանվել է նաև կինոյում` «Արարատյան դաշտի աղջիկը», «Պատվի համար», «Ճանապարհ դեպի կրկես», «Ատամնաբույժն արևելյան»:

Կարպ Խաչվանքյանը մինչև վերջ հավատարիմ մնաց իր ժանրին, ու թեև նրա խաղը հաջողված էր նաև կինոարվեստում, այնուհանդերձ, նա կինոդերասան չդարձավ: «Ինձ համար արժեք ունի միայն այն, ինչ արել և անում եմ թատրոնում, իմ հարազատ տանը»,- մի առիթով ասել է Խաչվանքյանը:

1989 թվականին Լոս Անջելեսում բեմադրված «Պահանջվում է ստախոս» ներկայացումից հետո թերթերից մեկը գրեց հետևյալը. «Եթե մելամաղձոտ ու անտրամադիր ես, մի երթար հոգեբույժին, այլ գնա ու տես «Պահանջվում է ստախոսը»: Երեք ժամ խնդա ու զվարճացիր: Վայելե ազգիդ հրաշք տղան` Կարպ Խաչվանքյանը և վստահ եղիր, հոգիդ պիտի թեթևանա անպայման»:

50 անգամ խաղացած «Տաքսի-տաքսին» 51-րդ անգամ ընթանում էր լեփ-լեցուն դահլիճում: Յուրաքանչյուր ներկայացումից հետո ժամանակ էր պետք, որպեսզի դերասանի մեջ եղած կրակն աստիճանաբար մարեր, ու նա դուրս գար կերպարից:

Կարպը փայլուն երգում էր, պարում, նվագում էր տարբեր գործիքների վրա:

Հանդիսատեսին ծիծաղից ուշաթափության հասցնող Խաչվանքյանը թատրոնից դուրս լռակյաց էր, անգամ` տխուր: «Պատկերացրեք, ես նույնիսկ անեկդոտ պատմել չգիտեմ,- ասում էր նա: -Ես դերասան եմ միայն բեմի վրա, բեմից դուրս ես վայելում եմ ուրիշների հումորը»:

Երբ մի օր բեմից արտասանում էր իր հերոսի խոսքերը` «Աշխարհում կա՞ մի մարդ, որը կարողանար ինձ սիրել»,- դահլիճից հնչեց հանդիսատեսի միահամուռ պատասխանը` մենք…

Կարպ Խաչվանքյանը մահացել է 1998 թվականի նոյեմբերի 23-ին՝ 75 տարեկան հասակում:

Ստորև ձեզ ենք ներկայացնում Կարպ Խաչվանքյանի ՝ «Տաքսի, տաքսի» — հեռուստաներկայացումը.