Այսօր մեկնարկում է ԵԱՀԿ Մինսկի համանախագահների հերթական այցն Ադրբեջան:

Թերևս նաև սա է առիթը, որ հայաստանյան թերթերից մեկը տեղեկատվություն է զետեղել այն մասին, որ առաջիկա ամսում սպասվում է համընդհանուր հռչակագրի ստորագրում Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների կողմից: Ըստ նույն աղբյուրի՝ կարգավորման այդ փաստաթուղթն ունենալու է վեց կետ:

Այս տեղեկատվությունը, սակայն, կարծում եմ՝ հեռու է իրականությունից:

Արդեն մեկ տարի է՝ կարգավորման գործընթաց փաստացի չկա, կողմերի դիրքորոշումները շարունակում են տրամագծորեն տարբեր մնալ սկզբունքային մի քանի հարցերում:

Բացի այդ, առջևում Ադրբեջանի նախագահական ընտրություններն են, որոնց ավարտից հետո, թերևս, կարելի է որոշակի աշխուժացում ակնկալել կարգավորման գործընթացում:

Միջնորդների այցերն այս փուլում այլ նպատակ են հետապնդում, մասնավորապես՝ խնդիր է դրված լիցքաթափել լարվածությունը կողմերի միջև, կանխել պատերազմի վերսկսման ռիսկերը, մի խոսքով՝ վերահսկելի պահել վիճակը:

Սոցցանցերում բուռն քննարկումների տեղիք է տվել նաև Ռուսաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Սերգեյ Լավրովի և Էլմար Մամեդյարովի երեկվա հանդիպումն ու դրան հաջորդած ասուլիսում Լավրովի արած մի քանի հայտարարությունները:

Նախ Մամեդյարովի երեկվա, ինչպես նաև՝ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Սաֆար Աբիևի այսօրվա մոսկովյան այցերը պետք է դիտարկել ռուս-ադրբեջանական վերջին շրջանի բավականին լարված հարաբերությունների համատեքստում: Այդ հարաբերություններում որոշակի լարվածություն է ստեղծվել Գաբալայի խնդրի և ռուս-ադրբեջանական նավթային հարաբերությունների լուծարման համատեքստում:

Ահա, այս այցերը միտված են երկկողմ հարաբերություններում առաջացած խնդիրների հաղթահարմանը:

Ինչևէ, դառնանք Լավրովի երեկվա հայտարարությանը, որը բուռն քննարկումների տեղիք է տվել հայկական բլոգոսֆերայում:

Անդրադառնալով ստեծված ստատուս–քվոյի անթույլատրելիությանը՝ Ռուսատանի արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարն ասել է. «Ստատուս–քվոն ոչ միայն ադրբեջանական տարածքների վերադարձման, այլև Հայաստանի տնտեսական շրջափակման հարցն է, ուստիև այստեղ կարիք չկա որևէ մեկին բացատրել այդ ստատուսի անընդունելի լինելը», – ասել է նա։

Նրա խոսքերով, Ռուսաստանի համար ներկա իրավիճակն անընդունելի է նաև այն պատճառով, որ «Ռուսաստանի երկու հարևանների ու ընկերների միջև» երկար ու բարդ կոնֆլիկտ է, իսկ Կովկասում խաղաղությունը Մոսկվայի կարևորագույն արտաքին–քաղաքական առաջնահերթությունն է։

Մեր բլոգերներից շատերը պնդում են, որ «ադրբեջանական տարածք» ասելով՝ Լավրովը նկատի ունի Արցախը: Անկեղծ ասած՝ ես այդ կարծիքին չեմ, ավելին՝ գրեթե վստահ եմ, որ Ռուսաստանի ԱԳ նախարարի ասածն ավելի շուտ վերաբերում է անվտանգության գոտուն:

Այս առումով՝ Լավրովն որևէ նոր բացահայտում չի արել, որովհետև սեղանին գտնվող կարգավորման գրեթե բոլոր տարբերակներով էլ նախատեսվում է հայկական զինուժի դուրսբերումն ազատագրված որոշ տարածքներից:

Այսինքն, այն, ինչ ասել է Լավրովը՝ բազմիցս հնչեցրել են այլ միջնորդներ ևս:

Ասեմ ավելին. երեկվա ասուլիսում՝ թե Լավրովը, թե Մամեդյարովն որևէ անգամ չեն հիշատակել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը վերականգնելու անհրաժեշտության մասին:

Այլ խնդիր է, որ Ռուսաստանի իշխանությունները հաճախ իռացիոնալ դերակատարություն են ունեցել կարգավորման գործընթացում, և ես խիստ կասկածում եմ, որ անկեղծ են Լավրովի պնդումներն այն մասին, թե Մոսկվան հետամուտ է լինելու ստատուս-քվոյի վերանայմանը:

Սակայն սա այլ խոսակցության թեմա է:

Սուրեն Սուրենյանց