Արդեն սովորել ենք, որ ՀՀ-ում ԱՄՆ-ի դեսպանը պարբերաբար հանդես է գալիս մեր երկրի արտաքին կամ ներքին քաղաքականությանն առնչվող հարցերի վերաբերյալ դիտարկումներով:

Հաճախ դիվանագետի հնչեցրած գնահատականները դիպուկ են լինում, դրանցում շոշափվում են այն մարտահրավերներն, որոնք խոչընդոտում են Հայաստանի զարգացմանը:

Երբեմն էլ տպավորություն է ստեղծվում, որ Ջոն Հեֆերնը Հայաստանի ապագայով ավելի շատ է մտահոգ, քան` ապահով Հայաստանում առոք-փառոք ապրող մեր ղեկավարները:

Ոմանք էլ ասում են, թե մերոնք դեսպանի հետ պայմանավորվել են. ինչ-որ թեմաների մասին առաջինը հենց այս դիվանագետն է խոսում, հետո` այդ թեման հայտնվում է իշխանությունների քաղաքականության օրակարգում` որպես միջազգային գործընկերների կարծիք կամ խորհուրդ:

Եթե ընդունենք, որ ՀՀ-ում ԱՄՆ-ի դեսպանի կարծիքն, որոշ իմաստով, ուղեցույցային է մեր իշխանությունների համար, առաջիկայում անհանգստանալու առիթներ է ունենալու ԱԺ օլիգարխ պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանը:

Երեկ «Կոկա-Կոլա Հելլենիկ Բոթլինգ Քամփնի Արմենիա» ընկերությունում

Հեֆերնն ընդգծել է, որ Հայաստանի տնտեսության համար կարևոր են հարկային ու մաքսային ոլորտների թափանցիկությունը և ողջ տնտեսության մեջ ազատ մրցակցության կանոնների պահպանումը: Անդրադառնալով «Կոկա-Կոլա» ընկերությանը` դեսպանն ասել է, թե, օրինակ, այդ ընկերության համար կարևոր է, որ մրցակցություն լինի շաքարի ներկրման ոլորտում, որպեսզի ընկերությունը կարողանա ընտրություն կատարել ներկրողների միջև, ավելի էժան ձեռք բերել հումքը ու հետևաբար ավելի էժան առաջարկել իր ապրանքը սպառողներին:

Շաքարի ներկրման մենաշնորհն, ինչպես հայտնի է, պատկանում է հենց Ալեքսանյանին:

Շատերը հիմա կպնդեն, որ նա վայելում է իշխանության բարձր օղակների հովանավորությունը, կբերեն Փակ շուկայի օրինակը, մի խոսքով` կհիմնավորեն, որ Ալեքսանյանն այս իշխանությունների աչքի լույսն է:

Չեմ վիճում` դա այդպես է:

Մյուս կողմից` վիճակը ստիպելու է, որ տնտեսական անելանելի վիճակում հայտնված մեր երկրի իշխանությունները բարդ ընտրություն կատարեն` ամենակարող օլիգարխիային սատարելու և օտարերկրյա ներդրումներ ունենալու հեռանկարի միջև:

Անշուշտ, օլիգարխիան այս իշխանության հենարանն է, թերևս` միակ կայուն հենարանը, սակայն այդ համակարգի ամրապնդումը բերում է կոռուպցիայի խորացմանը, մենաշնորհային երևույթների արմատավորմանը, սոցիալական բևեռացմանը, ինչը կարող է հանգեցնել անկանխատեսելի հետևանքների, օրինակ` սոցիալական բունտի, որի փլատակների տակ կմնա նույն իշխանությունը:

Թերևս, այդ վտանգը հասկանալով` իշխանությունը փորձում է կարգի բերել օլիգարխներին կամ` առայժմ ձևավորում է քարոզչական այն միջավայրը, որը հնարավոր կդարձնի հենց օլիգարխներին դարձնել թիրախ` տնտեսական ձախողումների, սոցիալական լարվածության համար:

Բնավ պատահական չէ, որ այս օրերին ոչ միայն ԱՄՆ դեսպանն է հիշում Ալեքսանյանին, այլ նաև` քաղաքացիական մի շարք նախաձեռնություններ, որոնք արդարցիորեն ընդվզում են Փակ շուկայում կատարվող այլանդակությունների դեմ:

Պարբերաբար էլ մամուլում լուրեր են հայտնվում, որ Ալեքսանյանը շուտով վաճառելու է «Երևան Սիթի» խանութների ցանցը:

Հայաստանի իշխանության մանևրելու հնարավորությունները խիստ սահմանափակ են, մանավանդ` գազի գների թանկացմանը հաջորդող սոցիալական լարվածության ֆոնին:

Հետևաբար` կարելի է ենթադրել, որ եկել է շախմատի տախտակի վրա գործող որոշ ֆիգուրներին զոհաբերելու ժամանակը` քաղաքական և տնտեսական նրանց ազդեցիկությունը չեզոքացնելու կամ սահմանափակելու իմաստով:

Սուրեն Սուրենյանց