Հայտնի երևույթ է, մարդիկ, որոնք աշխատում են խորովածանոցում և առավոտվանից գիշեր կանգնած են մանղալի մոտ, շնչում են շատերի համար ախորժալի հոտը, այնքան են այդ ամենից հագենում, որ խնջույքների ժամանակ, երբ հյուր են գնում կամ հյուր են ընդունում, այլևս չեն կարողանում խորոված ուտել: Այդպես էլ ես. օրն առնվագն 14 ժամ, այսպես թե այնպես, զբաղված լինելով ընտրություններ լուսաբանելով` ինձ չեմ կարողանում ստիպել հետևել այդ նույն ընտրարշավին որպես ընտրող և, օրինակ, նայել «Հ1 »-ով անվճար գովազդների շարքը: Քանի որ տեղեկատվական դաշտը, նախևառաջ համացանցում, շատ հագեցած է, որոշ բաներ անցնում են իմ կողքով, և այդ իրադարձությունների հաջորդականությունը ես մինչև վերջ չեմ ըմբռնում: Մասնավորապես, լրատվամիջոցներում, կայքերում և սոցցանցերում ես կարդում եմ, լսում եմ ՀՀԿ-ի, «Ժառանգության», ՀԱԿ-ի, այլ կուսակցությունների կողմնակիցների նշումները, որոնց հեղինակները բողոքում են, թե իրենց ընդդիմախոսները չափն անցնում են, և եթե այդպես շարունակեն, ապա… Ես մոտավորապես հասկանում եմ, թե ինչի մասին է խոսքը, ով ում հակառակորդն է, բայց բանավեճի ամբողջ կոնտեքստն ինձ հայտնի չէ: Եթե նույնիսկ հայտնի լիներ, ես, բնականաբար, չէի կարողանա անգամ ինձ համար, իմ մեջ վերջնական դատավճիռներ կայացնել: Միակ բանը, որը ես կարող եմ անել, իմ փորձը փոխանցելն է: Իսկ փորձս նախևաոաջ հուշում է հետևյալը` ամեն ինչ անցողիկ է, փոփոխական: Ցանկացած հերոս կամ կուռք մի քանի տարում, նույնիսկ մի քանի ամսում կարող է դառնալ հակահերոս ու հրեշ: Կար, օրինակ, 90-ականներին այսպիսի ՀՀՇ-ական, իսկ այնուհետև հակա-ՀՀՇ-ական գործիչ` Ալբերտ Բաղդասարյան, ի դեպ, որի ծառայությունները, մասնավորապես, Սյունիքի պաշտպանության գործում մեծ են: (Ալբերտը հիմա հեռացել է ակտիվ քաղաքականությունից): Նա 90-92 թվականներին Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ֆանատն էր` նույնքան ջերմեռանդ, որքան այսօրվա երիտասարդներն են: 93-94 թվականներին նա դարձավ Տեր-Պետրոսյանի հակառակորդը և սպառնում էր առաջին նախագահին «ռումինական տարբերակով», այսինքն` Չաուշևսկու օրը գցել: Նիկոլաե Չաուշևսկուն, հիշեցնեմ, Ռումինիայի կոմունիստական բռնապետն էր, որին 1989 թվականին գնդակահարեցին հապճեպ ձևավորված հեղափոխական տրիբունալի վճռով` կնոջ հետ միասին: Այն տարիներին դա մոտավորապես նույնն էր, ինչ այժմ սպառնալ Սադամի կամ Քադաֆիի ճակատագրով, ինչը և անում են այսօրվա հեղափոխականները: Ես գիտեմ մարդկանց, որոնք 98 թվականին կրքոտ ողջունում էին Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանության գալը, իսկ այնուհետև սկսեցին նրա հասցեին հայհոյանքներ գրել:

Կան մարդիկ, որոնց գլխավոր թիրախը Գագիկ Ծառուկյանն էր, իսկ հետո նա դարձավ «բուրժուադեմոկրատական հեղափոխության» միակ հույսը: Մեղադրել մարդկանց, թե ինչու էին նրանք այսպես մտածում, իսկ հետո սկսեցին այլ կերպ մտածել, անիմաստ է: Լավ են անում` այսօր նրանց այսպես է ձեռնտու, վաղը` այնպես: Միակ բանը, որը կարելի է խորհուրդ տալ` չափից դուրս չտարվել ոչ սիրով և երկրպագությամբ (քաղաքական, իհարկե), ոչ էլ` ատելությամբ ու թշնամանքով: Այդ դեպքում անցումներն այնքան էլ կտրուկ չեն թվա: Եվ այդ դեպքում ոչ ոք ոչ մեկի չի մեղադրի սահմաններն անցնելու մեջ: Ամեն ինչ անցողիկ է, հատկապես` ընտրարշավները:

Առավոտ