Սեռական և ֆիզիկական բռնությունը հոգեկան ծանր տրավմա է, որի հետևանքով ծագող ցավագին ապրումները տևում են մի քանի ամիս, իսկ հետևանքները կարող են դրսևորվել նույնիսկ տարիներ հետո։ Նկատի ունեցեք, որ տուժածը ձեր կողմից ցուցաբերվող թե՛ հոգեբանական և թե՛ գործնական մեծ աջակցության խիստ կարիք է ունենալու։ Առանց այդպիսի աջակցության նա ինքնուրույն չի կարողանա հաղթահարել այդ վիճակը։

Ի՞նչ պետք է անել

*  Ձգտեք, որ տուժածը չմեկուսանա և չպարփակվի իր մեջ։ Նրա ուշադրությունը հրավիրեք այդ պահին իր մարմնական զգացումների նկարագրության վրա, ներկա պահին և ամենամոտ ապագային ուղղված հղումներ արեք։ Դա կօգնի վերագտնել իրականության զգացումը։

* Տուժածին հնարավորինս հաճախ առաջարկեք պարզագույն, ամենահասարակ գործողություններ, որոնցում նա ինքը պետք է տարրական ընտրություն կատարի և որոշում կայացնի (օրինակ. նա ցանկանում է նստել աթոռի՞ն, թե՞ բազմոցին)։ Դա կօգնի վերականգնել  իրավիճակի վերահսկման զգացումը, նպատակային գործողություններ կատարելու ընդունակությունը։

*        Խրախուսեք և օգնեք նրան դրսևորել իր բոլոր զգացմուքները՝ ատելությունը, զայրույթը, վախը, հուսահատությունը, ցավը, տխրությունը, տագնապը և այլն։ Չդրսևորված զգացմունքները հետագայում կարող են լուրջ պրոբլեմներ առաջացնել։ Խրախուսեք դրսևորել իր բոլոր մտավախություններն ու մտքերը, այդ թվում նաև ինքնասպանության մասին մտքերը, եթե այդպիսիք լինեն։

*  Խրախուսեք և հորդորեք տուժածին հետևելու իր արտաքինին։ Թող նա ոչ միայն խնամի մարմինը, այլև գեղեցիկ հագուստ, սանրվածք և տեսք ունենա։ Դա օգնում է բարձրացնել ինքնագնահատականը։

*  Հավաստիացրեք, որ նա մեղավոր չէ եղածի համար և իրեն մեղադրելու համար ոչ մի հիմք չկա։ Ասեք, որ ոչ ոք դրանից ապահովագրված չէ և դա կարող է տեղի ունենալ ցանկացած մարդու հետ։

*  Տուժածին վստահություն է անհրաժեշտ նրանում, որ իր հանդեպ մտերիմների վերաբերմունքը չի փոխվել։ Խոսքերով և գործողություններով հավաստիացրեք, որ նա ձեզ համար նույնքան թանկ, սիրելի և հարազատ է, ինչպես եղել է միշտ։ Դա կօգնի մեղմացնել անլիարժեքության, «ապականված, կեղտոտված» լինելու զգացումը։

* Հավատ ներշնչեք սեփական ուժերի նկատմամբ։ Հավաստիացրեք, որ նա լիովին կկարողանա հաղթահարել այդ փորձությունը։ Դա կօգնի իր նկատմամբ վստահության և լավատեսության ավելացմանը։

*  Կոնկրետ մարդկանց անուններ թվեք, որոնց ավելի ծանր փորձություններ են բաժին ընկել։

*  Տուժածին ծանոթացրեք նույն սեռի անձնավորության հետ, որը նախկինում նմանատիպ բռնության է ենթարկվել և կարողացել է հաղթահարել այդ վիճակները։ Նրա փորձառությունը շատ օգտակար կլինի։

*  Տուժածի մոտ կարող է մտավախություն առաջանալ իր հոգեկան վիճակի հետ կապված։ Հավաստիացրեք, որ նրա ապրումները միանգամայն նորմալ են, ընդունելի և մտահոգվելու հիմքեր չկան։

* Հորդորեք տուժածին անպայման դիմել մասնագետների օգնությանը։ Բացատրեք, որ մասնագետներին դիմելիս նա չպետք է ամաչի, քանի որ դա իր կամքով չի եղել և նա դրանում ոչ մի մեղք չունի։ Ինքներդ ևս խորհրդակցեք մասնագետ հոգեբանի կամ հոգեթերապևտի հետ։

*  Իրավապահներին և դատական մարմիններին դիմելիս նկատի ունեցեք, որ դատավարությունը հանգեցնում է տրավմայի կրկնակի վերապրմանը։ Աշխատեք այնպես անել, որ տրավմայի վերապրումը հնարավորինս մեղմ և պակաս ցավոտ լինի։

Հրաչյա Ամիրյան