Ամեն տարի այս օրը հազարավոր մեր հայրենակիցների համակում են հակասական զգացումներ:
Կորստի ցավի վերապրման, զոհերի ոգեկոչման հետ մեկտեղ՝ խորհում ենք ապագայի մասին:
Պատմությունը հենց նրա համար է, որ դրանից հետեւություններ քաղենք: Այդ հետեւությունները` եւ ոչ թե պատմության իներցիան, պետք է դառնան այսօրվա քաղաքականության, մեր բոլորիս վարքագծի առանցքը:

Ապրիլի 24-ը պետականազուրկ մեր իրականության, օտարին ապավինելու մեր միամտության, օտարների հաշվարկներում խցկվելու արկածախնդրության հետեւանքն է: Վերջին դարերի պետականազուրկ մեր պատմությունն ամբողջական չէ, ենթակա չէ միասնական տրամաբանության եւ ավելի շատ նմանվում է ռուս-թուրքական, ռուս-պարսկական պատերազմների տարբեր պատառիկների հավաքածուի:

Ապրիլի 24-ը, առնվազն դրա հետեւանքները շարունակական են այնքան, քանի դեռ չունես պետություն, որը քաղաքացու ազատության եւ անվտանգության հիմնական երաշխավորն է:

Առաջին Հանրապետությունը չլուծեց այդ խնդիրը: Աշխարհաքաղաքական միջավայրն էր անբարենպաստ: Բայց նաեւ՝ Հանրապետության ղեկավարների մաքսիմալիզմը, իրական քաղաքականությունը զգացմունքներին զոհաբերելու մոլուցքը: Արդյունքն այն եղավ, որ դաշնակցական գործիչներն Առաջին Հանրապետության փլատակների վրա խմում էին Սեւրի՝ երբեք իրականություն չդառնալու դտապարտված, դաշնագրի կենացը:

Երկրորդ Հանրապետությունը որոշակիորեն լուծել էր քաղաքացիների անվտանգության եւ բարեկեցության հարցերը, սակայն 70-ամյա այդ շրջանն ընդամենը խորհրդային օկուպացիայի քաղաքակիրթ եղանակ էր:

Երրորդ Հանրապետությունը մեր ժողովրդի կամքի, հավաքական ձգտումների արգասիքն է: Չհաշված որոշ շեղումներ՝ 1990թ-ից սկսած պետության արտաքին քաղաքականության հիմքում, հարեւան երկրների հետ հարաբերությունների առանցքում դրվել են իրատեսական մոտեցումներ: Սակայն հետեւողականությունն է պակասել, գերակա է եղել կիսատ-պռատությունը:

Ու Ապրիլի 24-ի արժեւորումը մեզանում չի փոխվել: Մեր վերաբերմունքի մեջ նույնն ենք մնացել՝ պետականազուրկ ժողովրդի բարդույթով, օտարից ինչ-որ բան մուրալու միամտությամբ, «թղթե շերեփի» կարծրատիպով:

Ապրիլի 24-ի հետեւանքները, ցեղասպանվածի բարդույթը հաղթահարելու լավագույն միջոցը՝ նորմալ, քաղաքակիրթ, իր քաղաքացուն արժեւորող երկիր ունենալն է: Ե՞րբ Օբաման կամ ԱՄՆ որեւէ նախագահ կարտասանի «Ցեղասպանություն» բառը՝ դա իրենց խնդիրն է: Հարկ չկա անընդհատ թափանցել ամերիկյան քաղաքականության խոհանոց կամ՝ ամերիկա-թուրքական հարաբերությունների դաշտ՝ լավագույն դեպքում չհրավիրված դիտորդի, հաճախ՝ սակարկվող մանրադրամի կարգավիճակով:

Նմանապես, Ցեղասպանության ճանաչումն առաջին հերթին անհարժեշտ է Թուրքիային՝ իր պատմության հետ հաշտվելու, իր քաղաքակրթական ընտրությունը համոզիչ դարձնելու համար: Դա մի օր լինելու է, այլապես իրականություն չեն դառնա Թուրքիայի խիստ բնական հավակնությունները:

Հայաստանի անվտանգության գլխավոր երաշխիքը՝ հարեւան երկրների հետ բնականոն հարաբերությունների հաստատումն է: Սա պատմության ուրացում չէ՝ պատմության դաս է:

Մենք իրավունք չունենք տրվելու պատմության իներցիային, մենք պետք է պատմություն կերտենք:

Սա է Ապրիլի 24-ի գլխավոր խորհուրդը: