Անցած շաբաթ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հերթական «գերազանցության կենտրոնի» հիմքը դրեց: ՀՀ կառավարության և «Այ Բի Էյ մոլեկուլյար» ընկերության միջև ստորագրվեց պայմանագիր Ուռուցքաբանության «գերազանցության հայկական կենտրոնի» պրոտոնային արագացուցչի ձեռքբերման վերաբերյալ։ Առողջապահության նախարար Հարություն Քուշկյանից մենք փորձեցինք պարզել , թե որքանով է իրատեսական նման «գերազանցության կենտրոնը», ինչպես նաև նախարարից անձամբ լսել, թե այդ ինչպես է ստացվում, որ Հայաստանը ուռուցքաբանության ասպարեզում պատրաստվում է տարածաշրջանային գերազանցության կենտրոն դառնալ, մինչդեռ Ուռուցքաբանության ինստիտուտում միակ սարքը, որ հիվանդներին ճառագայթային բուժում է ապահովում, այս էլ որերորդ ամիսն է` չի աշխատում։

— Պարո´ն նախարար, որքանո՞վ է այս ծրագիրն իրատեսական, մենք ունե՞նք, արդյոք, բավականաչափ պոտենցիալ` «գերազանցության» կենտրոն դառնալու այդ ասպարեզում:

— Գերազանցությունը ո՞րն է` «сиятельство»:

— Դե, դա վարչապետի սիրած տերմինն է: ՀՀ կառավարության 2008 — 2012թթ. ծրագրի մեջ խնդիր է դրված Հայաստանը ևս դարձնել տարածաշրջանային «գերազանցության կենտրոն» և հիմա էլ, փաստորեն, հերթական «գերազանցության կենտրոնի» հետ ենք գործ ունենալու` ստեղծվելու է ուռուցքաբանության գերազանցության կենտրոն: Որքանով եք դուք` որպես առողջապահության նախարար, հնարավոր համարում, հատկապես օբյեկտիվ այն իրավիճակում, որ Ուռուցքաբանության ինստիտուտում եզակի սարքը, որով հիվանդները ճառագայթային բուժում են ստանում, չի գործում: Մեր հարցմանն ի պատասխան՝ նախարարությունից հաղորդեցին, թե սարքը աշխատում է, սակայն հիվանդները շարունակում են պնդել, որ նախարարությունը ստում է, ինստիտուտի ղեկավարությունն էլ հետը:

— Մենք ստեղծում ենք միջուկային բժշկության կենտրոն: Իհարկե «գերազանցություն» խոսքն ավելի ոգևորող, ավելի առաջ նայող խոսք ա, մենք մտածում ենք, որ եթե ինչ պլանավորել ենք, իրականացնենք, դա կդառնա տարածաշրջանում միջուկային բժշկության բավականին լուրջ կենտրոն: Առաջին փուլով ստեղծվում է ռադիոիզոտոպ արտադրող լաբորատորիա, որտեղ որ դրվում է ցիկլոտրոնը, որը արտադրելու է համապատասխան իզոտոպներ, որով և բուժում են, և ախտորոշում են քաղցկեղը: Երկրորդ փուլում, որը գուցե զուգահեռ գնա, դիագնոստիկ կենտրոնի ստեղծումն է, որով հատուկ սարքավորումներով կորոշվեն, թե որտեղ է գտնվում ուռուցքը բջջային մակարդակում: Եվ երրորդ փուլով կստեղծվի արդեն կլինիկան, որտեղ կկատարվեն բուժում, վիրահատություններ, քիմիոթերապևտիկ և ճառագայթային բուժում:

— Դա ժամկետային առումով ե՞րբ կկարողանանք տեսնել, տեսանելի ապագայու՞մ, թե՞ դեռ երկար ենք սպասելու:

— Մինիմալ ժամկետները, եթե ամեն ինչ բարեհաջող գնա, ֆինանսական հատկացումներն էլ ժամանակին կատարվեն…

— Դե, վարկի համաձայնությունը ևս ձեռքբերվեց:

— Այո´, վարկի հարցը լուծված է արդեն, ինձ թվում է` առաջին փուլը կտևի 2-3 տարի և դա նորմալ ժամկետ է: Բոլոր առաջատար երկրներում էլ, երբ որ ստեղծվում են նման լրջագույն կենտրոններ, դրանք ժամկետային առումով չեն լինում 1-2 տարվա ընթացքում, դա ծրագրված փուլային նախագծեր են լինում:

— Իսկ իմ ասած այդ սարքը, պարոն Քուշկյան, հնարավոր չէ՞ ինչ-որ կերպ կարգավորել, ինչի՞ է այդքան հակասական տեղեկատվությունը, նախարարությունն ասում է, թե սարքն աշխատում է, մինչդեռ հիվանդները պնդում են, թե՝ ոչ:

— Ես նման ինֆորմացիա չունեմ, թե չի աշխատում, էսօր կճշտեմ: Մեկ-մեկ ժամանակավոր ընդհատում է լինում` կապված ռադիոիզոտոպների հետ, այնտեղ հատուկ ստանում են ռադիոիզոտոպներ, լիցքավորում են սարքը, որի շնորհիվ աշխատում է: Եթե նման բան կա, կճշտեմ:

— Իսկ հնարավոր չէ՞ նորը ձեռքբերել:

— Դե, դրան ենք ձգտում, էլի, այս նոր կենտրոնը հենց այդ հարցերն է լուծելու: Այդ սարքավորումները շատ թանկ են, իմ թվարկած սարքավորումները սկսվում են 2 մլն եվրոյից:

Լուսինե ԿԵՍՈՅԱՆ